İsveç'in NATO Üyeliğini Onayladık!

24.01.2024 09:10
  •  A 

Dün gece TBMM'nde yapılan oylama sonucu, İsveç'in NATO'ya Katılım Protokolü oy çokluğu ile kabul edilerek onaylandı. Bir süredir bu konuda ABD ile gerilim yaşıyorduk. NATO üyesi olmayan bir ülkeye NATO'ya girmesi için onay vermedik diye, yıllardır  NATO'nun en önemli sınır ülkesi olan Türkiye'ye ABD ihtiyacımız olan F16'ları ve F16 parçalarını satmıyordu. Sözüm ona ABD parlamentosu F16 satışlarını İsveç'in NATO üyeliğini onaylamamıza bağlamıştı. Hernekadar iktidar partileri ve liderleri silah satışı olmadan onay yok dese de, sonunda silah satışı öncesinde bu onayı dün gece verdik. Bakalım şimdi ABD F16 ve parçalarının ülkemize satışına onay verecek mi göreceğiz. 

F16 konusunun aslını bir kez daha hatırlatmakta yarar var! Türkiye ve ABD Obama seçildiği yıllarda cicim aylarında 5'nci nesil uçak yatırımı olan F35 için ortak yatırıma gitmiş, ama F35'ler üretilmeye başladığında ABD ilişkileri bozulan Türkiye'ye CAATSA Yaptırımlarını, Rahip Bronson konusunu, Halkbank davasının içeriklerini vs öne sürerek payımıza düşen ve parası yatırımın başında ödenmiş olan F35'leri bize satmaktan vazgeçmişti. Tahkim restleşmeleri sonrası, zamanında verdiğimiz paramızı da ödemeyen ABD tarafı, size para ya da tazminat yerine F16 ve F16 parçaları satalım teklifinde bulunmuştu. Ama gördünüz sonrasında alacağımız karşılığı olan bu satışı bile yıllardır yapmıyorlar. Topu ABD parlamentosuna atmışlardı ve İsveç'in NATO üyeliğinin kabul şartına bağlı bir süreç yaşıyorduk. Şimdi biz yine her zamanki gibi ilk tavizi veren ülke olduk. Bakalım ABD buna karşılık üzerine düşeni yerine getirecek mi göreceğiz. Umarım bunu yerine getirir. Yoksa yine alamazsak, ilişkilerin kalıcı bozulma riskinin arttığını görürüz. Ben artık bu onay sonrası F16'ların da en azından ilk partisinin satışlarına onay çıkacaktır diye düşünüyorum. Ama devamı tamamlanır mı hala şüphelerim var. Çünkü ABD'nin sınırlarımızda ve sınırlarımızın içinde sahip olduğu planlar artık aşikar. Bu niyetinden geri adım atmazsa, ilişkiler Suriye ve Irak içlerine yapma ihtimalimiz yüksek olan askeri harekat nedeniyle yakında yeniden gerilebilir.

Neyse bu konuyu daha fazla uzatmayalım. Onayın çıkması sonrası bugün borsa gapli yüksek açılış yapacaktır diye düşünüyorum. 

Diğer TCMB Başkanı ile ilgili konuda ise, hemen tekrar uyarımı yapmak istiyorum! Esas olan politikalardır, başkan değil. Nihayetinde Başkan Erkan'ı öncesinde hiçbirimiz tanımıyorduk. Sayın Erkan geldiğinden buyana ilk anlarda ağırdan alsa da, sonrasında yapması gereken Ortodoks politikaları sıkı sıkıya uyguluyor. Yani bana göre şu ana kadar sıkılaştırıcı para politikaları konsunda başarılı. Eğer farklı nedenlerle de olsa görevini bırakır ya da, görevden alınırsa, önemli olan yerine gelecek olan kişinin aynı politikaların devamlılığını sürdürmesi olacaktır. Başkan değişimi olması halinde politikalar aynı kalırsa, bu değişimin piyasalara olumsuz etkisi olmaz. Ya da çok sınırlı kalır. Başkan yardımcıları arasında da Cevdet Akçay gibi, faiz-enflasyon konusunda görüşleri bilinen ve herkes tarafından da tanınan birisi var. Hoş, tabii olası bir değişimde yeni başkan kim olur bu Cumhurbaşkanının onayına kalmış bir konu. Kısacası Nağci Ağbal'ın görevden alınması sonrası gelen yeni başkan tamamen zıt politikalara döndüğü için biz hala o değişimi olumsuz referans olarak alıyoruz. Yoksa gelen yeni başkan böyle bir politika değişimi yapmamış olsaydı bu konu şimdiye kadar unutulmuş bile olurdu.

Açıkçası ülkenin 2021 sonunda uygulamaya soktuğu para politikalarının tüm ekonomik ve sosyal hayatta açtığı yaralar ortada. Türkiye'nin benzer hataları yapma lüksü olmadığını artık siyasiler de iyice anlamışlardır, bu nedenle TCMB başkanı değişecek olsa da, şu an uygulanan politikaları değiştireceklerini sanmıyorum. Hatta biraz daha ileriye gidiyorum, seçimler sonrası sıkı para politikasının maliye politikaları ile de desteklenmesini bekliyorum. Yani verginin tabana yayılması, vergi adaletinin sağlanması, doğrudan vergi payının arttırılarak, dolaylı vergilerin oranının düşeceği yapısal reformların başlatılmasını bekliyorum. Eş zamanlı olarak kamu kurumlarında tasarruf önlemlerinin de devreye alınmasını bekliyorum. 

Bu nedenle önümüzdeki üç belirsizlikten biri olan İsveç'in NATO üyelik konusunu aştık. Şimdi de yokken ortaya çıkan TCMB Başkan krizini de aştığımız takdirde, geriye seçim ve sonrası asıl belirsizlik riskleri kalacaktır. Ama önceki iki riskin sorunsuz aşılması borsaya olan ilginin ve yabancı girişinin artmasını destekleyecektir diye düşünüyorum. Bu yüzden her türlü düşüşleri yeni alım fırsatı olarak kullanmayı doğru buluyorum. Ama jeopolitik gelişmeler ve ABD'nin F16 satışı beklentilerimi bozacak önem taşıyor diye de not düşmek istiyorum.

Dün seansın son saatinde bir anda satışlar geldi. Satışların ana hedefi banka hisseleri oldu. JP Morgan beş Türk Bankası için temkinli bir analiz paylaşıp, bazı bankaları negatif izlemeye aldığını ve riskli beklentileri olduğuna dikkat çekince, bankalara seans başından beri zaten satış geliyordu. Ama bir yerde duracak gibi olan bu satışlar, son saat birden bire arttı ve genele yayılan devre kesicileri gördük. Ama endeks yine de riskli olacak 7939 seviyesinin üstünde 7950 seviyesinden kapattı. Dün bir anda artan satışların gerekçesi olarak bir ara İsveç'in NATO oylaması meclis gündemine alınmayacak spekülasyonu ve TCMB başkanı ve Cumhurbaşkanı arasında görüşme spekülasyonları yayılmasını görüyorum. İsveç konusu gece mecliste çözülmüş oldu.

Ben güne İsveç onayı sonrası gapli yüksek açılışla başlanmasını bekliyorum. Bu nedenle dünkü kapanışlarla ilgisi olmayacak fiyatlarla açılış beklediğimden geceden teknik paylaşım yapmadım. Seans başlangıcından sonra oluşacak tekniklere bakarak paylaşımlarımı yapacağım. Ama borsa için iyimserliğim artıyor. 8150 direncinin yakında kırıldığını görebiliriz. Eğer bu direnci kıran bir BIST görecek olursa, sonra devamlı paylaştığım ara dirençler sonrası zirve hedefi gündeme gelcektir. Hisslerinizi korumanızda yarar görüyorum. Bu gelişmelerle yatırımcıların silkelenmeye çalışıldığı görüşündeyim. Bu silkelemeler sonrası yükseliş trendi başlayacaktır diye bekliyorum.

Ama yine 8150 direncini kırıp bir üst dirençlere yönelemez ve yeniden geri dönüp, 7939 desteğinin altına inecek olursak, bu takdirde beklediğim yükseliş trendi öncesinde artacak satışlarla BIST'i 7775 - 7709 seviyelerine doğru bir kez daha düşürebilirler. Dediğim gibi, düşüşleri alım fırsatı olarak kullanmak doğru olacaktır görüşündeyim.

Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.


    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_


  • 23.01.2024
    09:05

    BIST 8084 - 8112 - 8150 seviyelerinde yer alan birinci kademe dirençlerini kırıp, ikinci kademe dirençlere de yönelmiyor, ama 7900 altına inip, 7750 - 7700 ve altına inecek düzeltmeyi yapmamak için de direniyor. Dün yine 8010 kapatarak satış baskılarını savuşturdu. Bu durumu birkaç gün daha koruyaca... Devamı »

  • 22.01.2024
    09:36

    BIST aslında dört gün 8010 üzerinde kapanış yaptı. Fakat ilk direnç grubu olan 8150 seviyesinin üzerine kendisini atamayınca, cuma kısmi bir realizasyon ile haftayı kapattık. Eğer yeniden 8010 üzerine atamazsak, 7775 - 7710 seviyelerine doğru realizasyonların sürdüğünü görebiliriz. BIST'in y... Devamı »

  • 19.01.2024
    09:20

    Dünyanın tahvil yatırımcısı devi Pimco, Türkiye yatırım yapılabilir not için yolda. Ama bunun için her şeyin yolda gitmesi halinde beş yıl gibi bir süre var dedi. JP Morgan, TCMB'nın 11 Ocak ABD yatırımcı toplantısının çok olumlu geçtiğini, sanırım yatırımcıların dezenflasyon açıklamalarına ... Devamı »

  • 18.01.2024
    09:36

    Ekonomide ABD FED, Avrupa ECB ve bizim TCMB ne olursa ne yapar bunları devamlı yazdığım için zaten fazlası ile okudunuz. Ben özellikle ABD'de enflasyon riski sürdüğü için mart ayında faiz indirimi beklemiyorum. Belki 5-6'ncı ay gibi bu beklenti daha gerçekçi olabilir. Aynı şekilde bizde de,... Devamı »

  • 17.01.2024
    09:35

    BIST, yeni yıla gayet iyi başlangıç yaptı. Bankacılık raporu, Halkbank'ın düşen Owens Davası, Moody's beklentisi derken iki gündür 8010 üzeri kapanış yapıyor. Eğer burada bugün de tutunmayı başarabilirse, 8084 - 8112 - 8155 seviyerinde bulunan yakın dirençlerini zorlayabilir. Bu seriden sonu... Devamı »