BIST, SPK, Devlet ve Bankalardan bir çok destek kararları geldi. Ama BIST açılışının ikinci günü realizasyonlara sahne olmaya başladı. Çünkü hatalı bir kararla ilk iki gün açık tutulan BIST'de panik ve kredililerin zorunlu satışları, yabancı fon satışları varken, birileri de düşen fiyatlardan bu satışları karşılamışlardı. İşte deprem sonrası tüm tedbirlere, BES'lerin alımına rağmen yükseliş durduğu anda muhtemelen karlar realize edilmeye başlandı. 

Maalesef çok büyük can ve mal kayıplarının yaşandığı bir deprem yaşadık. Hala enkazlardan sağ kurtulan insanlarımız var. Bu hafta açılmasını bile doğru bulmuyordum. Kaybettiğimiz insanlarımız her geçen gün yükseliyor. Yıkılmış binalar, alt yapılar, yıkılmak zorunda kalacak onlardan çok daha fazla bina ve tesis ile şehirlerin bile yerleri değiştirilmek zorunda kalınabilir. Bunun maliyetlerini hesaplayan yabancı kurumlardan 25 ile 80 Milyar Dolar'a varan boyutta maddi büyüklükler açıklanıyor. Türkiyenin sorunlu tüm binalarını depreme dayanıklı hale getirmesi için gerekli maddi büyüklüğün 467 Milyar Dolar olduğunu açıklayan dünya kurumlarının raporları var. Devlet böyle bir afette canları geri getiremez ama yıkılanların yerine konması için elinden geleni yapmalı, insanlarını en kısa zamanda sağlam binalara sokmayı başarmalıdır. Ama bunun yükü GSYH'da bu yıl için %0.5 ile %1,5 arasında, belki de daha büyük küçülme yaratabilir. Birçok şirkette bölgeye yaptıkları üretimlerde düşüşler görülecektir. Tüm sektörler inşaat sektörü gibi olumlu etkilenmeyecekler. Bir kısmı olumsuz etkiler yaşayacaktır. Devletin ekonomik sıkıntıları varken, bunlar Türkiye'nin ekonomik sorunlarının üstüne eklenecektir. Kamu bankalarının ve kurumlarının bağış kampanyalarının şekli de yanlıştır. Çünkü ekonominin çarklarının ve kurumlarının bilançolarını olumsuz etkileyecek, borsa fiyatlarını baskılayacak bilanço gelişmelerine neden olacağını da düşünmeleri gerekirdi. Sonuçta yapılan bağışların ana sahibi yine devlet değil mi. Yani bizlerin paraları. Bu yardımı kamunun banka ve kurumlarından yapmasına gerek mi vardı ki. Devlet ben karşılayacağım dese, hazinesi, darphanesi dahil tüm kaynaklarından istediği gibi bunu zaten yapabilirdi. Kendisine ait olan bir paranın, böyle bir bağış insiyatifi olduğunu düşünmediğim başındaki yöneticileriyle bağış açıklamaları, kalanların ekonomisine olumsuz etki edeceği de hesaplanmalıydı. Lakin her şeyde olduğu gibi, yine yanlışlara devam ediyoruz. Bu yüzden de, önümüzde bir seçim belirsizliği de dururken yabancı ya da kurumlar kar gördükleri, başabaşı buldukları fiyatlardan satmayı, nakite dönmeyi tercih edebilirler. İşte muhtemelen bu satışlar gelmeye başladı. Açıklanmış fon ek alımları, satmak isteyenlere satış fırsatı vermiş de olabilir. 

Bu arada ABD'de açıklanan Ocak ÜFE'si de beklenti olan %0.4'ün üzerinde %0.7 açıklanınca ABD borsalarında da satışlar yaşanıyor. FED'in faiz artışlarının sürme riski yükselmiş durumda. ABD ekonomisi canlı olduğu için bu yıl beklenen faiz indirimi rafa kalkmaya başladı. Bu durumun dış borsalarda olası satış baskılarının bir süre sonra aynı yabancılar yüzünden bizim borsamıza da satışları gelebilir. 

Kısacası BIST ve birçok sektör ile şirketler için beklentim halen olumlu. Ama deprem gerçeğinin de maliyetini düşünmek lazım. Bu nedenle bir süre daha bu dalgalanmalar sürecektir. Bu yüzden hisse bazlı odaklanmak doğru olan bir dönemdeyiz. Seçim ile ilgili takvim önemli bir detay, bunun da netleşmesi lazım. 

Bana ilk gün dikkat çektiğim çimento ve demirçelikler soruluyor. Ne kadar daha sürebilir diye! Buna net bir cevap vermenin mümkün olmadığını biliyorsunuz. Ama sektörün mecburi bir ciro artışı yaşayacağını da biliyoruz. Fakat, bağışlar, satışların kar marjları herşey değişik olabilir. Bu yüzden bilançolarına göre iskontolar içerenlere dikkat çekmeyi daha doğru buluyorum. Ama onlarda da net konuşmak mümkün değil. Ayrıca, yükselişi sürecek şirketlerde de arada düzeltmelerin olabileceğini bilmenizi isterim. 1999 depremi ile kıyaslarken diğer parametreleri de düşünmek lazım. O zaman yabancılar da alıyordu ama şimdi satıyorlar. O zaman yetersiz kalındığını söyleyen siyasi yöneticiler vardı, şimdi ise durumu görüyorsunuz. Dış dünya ülkeleri ile ilişkilerimiz iyiydi. Şimdi ise hemen herkesle kavgalıyız. Sınırlarımızdaki ülkeler kendi idarelerine sahiplerken, şimdi ise parçalanmış, işgal edilmek istenen komşu ülkelere sahibiz. Kısacası şartlar 1999 ile aynı değil. 

Yurt dışındaki satışların da etkisi ile satıcılı bir güne başlanmasını bekliyorum. Bu dönem maalesef biraz uzun süreli yatırımcı olmak durumundayız. 

Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_