Son durumu ve cevabını bilemediğim ama BIST'i etkileyen konulara kısaca değinmek istiyorum!

Öncelikle BIST için bu yaşanan satışlar, realizasyonlar, bana göre halen süren teknik düzeltme kapsamında gayet normal aralıklarda yaşanıyor. Sadece hisselere yansıma oranları çok fazla oldu. Sonuçta BIST 2021 Ekim'de 1400, 2022 Mart'taki 1900-2000, 2022 Temmuz'daki 2400, 2022 Eylül'deki 3200 seviyesinden Ocak başındaki 5704 zirvesine çıktı. Yani en yakın tarihler olan temmuz ve eylül seviyelerine göre bile çok ciddi yükselişler yaşamıştı. Şu an ise 4920 seviyesinde bulunuyor. Gördüğü 5704 zirvesine göre endeks bazında %14 alttayız. Teknik düzeltmede bu oranlarda geri çekilmeler yaşaması aslında gayet normaldir.

5704 zirvesinden sonra, önce %19'luk bir düzeltme yaşandı. Sonrası tepki yükselişinde ise zirve önceki 5704 zirvesinin altında 5568'de kaldı. Zaten böyle de olabileceğini yazmıştım.  Ama şimdilik sonrasında yaşanan düşüşün desteği de önceki 4601 desteğinin üzerinde bulunuyor. Eğer önce 4728, sonra da 4601 destekleri aşağı kırılmadan endeks yukarı dönecek olursa, gayet sağlıklı bir düzeltme süreci sonrasında yeniden daha yüksek TL bazlı yeni zirvelere yönelebiliriz. Ama bunun olması için, önce aradaki şu an için 5198 Bollinger, 5315-5568-5651 ara dirençlerinin geçilmesi ve nihayetinde de sonrasında en üst zirve direnci olan 5704 direncinin yukarı kırılması lazım.

Yakın güçlü destek olarak görüp, dünkü beklenti yazımda paylaştığım 5020 ve 4920 desteklerinden ilkini kırdık, şu an 4920'yi kırmak için zorluyoruz. İşte sıkıntı ve stres burada! Yani 4920 kırılırsa, DD Tablosunda aradaki sıralı destekler sonrasında 4728(4711 demek daha doğru olur) ve 4601 destekleri çok çok önemli seviyeler olur. Benim sağlıklı bir düzeltme düşüncemi bozacak gelişme, özellikle de 4601 desteğinin kırılması olur. Bu takdirde işin rengi değişir. Tekniklerde düzeltmenin ötesinde ikili dip formasyonunun düşüş tekniği tetiklenir. Satışlar derinleşir, yayılır, hızlanır ve BIST için sırası ile 4450 - 4200 - 4000 - 3880 ve kontrol kaçtı diye oluşacak panik yüzünden biraz daha altı endeks desteklerine inme riskimiz söz konusu olabilir. Ama bunların hiç birisi endeks ya da hisseler pahalı diye yaşanmaz.

Beni geren BIST'de ısrarla sanki bunun yaşanması isteniyormuş gibi işlemlerin olması. Ama yine de hemen uyarıyorum; Alt risklerin tetiklenmesi ve güçlenmesi için önce aradaki 4711 ve 4601 desteklerinin görülmesi ve aşağıya kırılması şartı var. Bunlar olmadıktan sonra o seviyelere düşüyor diyemeyiz. Her an da, o seviyelere inmeden bile yeniden toparlanma başlayabilir. Hisselerde şu an görülen fiyatlar çok ciddi primler içeriyorlar.

İşte Kafamdaki Endişelere Sebep Belirsizlikler de Burada Başlıyor!
              Sonuçta 20 yıldır süren bir iktidar ile seçime gidiyoruz. Yeniden kazanırsa, belki o da para-kur-faiz politikalarında değişikliğe gitmek zorunda kalabilir. Ama bunun etkileri iktidarı kaybetmesine göre daha az belirsizlikler içerir! Ne demek istiyorum? Muhalefetin seçim beyannamelerine bakarak düşünüyorum. Eğer iktidar değişimi olursa, sonrasında TCMB, para-kur-faiz politikalarında değişiklikler olacak deniyor. KKM uygulamasında da değişim olacaktır. Bankalara uygulanan kredi baskılarında değişimler olacaktır. Bu nedenle ilk anda kurlarda yükseliş söz konusu olabilir. Bu ek bir enflasyon artışını geçici de olsa yaratabilir. Bu kısım da gayet normal bir geçiş süreci olur. Sonrasında nasılsa hepsi yeniden dengelenir ve piyasalar belki de kalıcı bir rahatlama, düzelme ve yükselme dönemine girer. 

Asıl risk olası bir iktidar değişimi halinde özellikle de BIST'e etkisinde yatıyor! Muhalefet Varlık Fonu uygulamasını sona erdireceğiz diyor. Bu durumda, şu an Varlık Fonunun bünyesine aldığı hisseleri özelleştirme, ortaklık yapılır mı düşüncesi ile taşıyan yatırımcılar ve-veya fonlar acaba öncesinde ne olur ne olmaz diye bu hisselerde satış mı yapıyorlar? Ya da bu hisselerde satışlar bu belirsizlik yüzünden daha da artabilir mi? 

SPK'yı güçlendirip manüpülasyon soruşturmalarını hızlandıracağız diyorlar. Son halka arzlar malum, hisseler arz fiyatından sonra neredeyse 10-15-20 hatta daha fazla katlarda yükselişler yaşayabiliyorlar. Bunların normal olmadığını defalarca yazdım. Arz sonrası bu yükselişler hissenin bilançosu ile izah edilebiliyorsa, o zaman patronlar neden hisselerini çok daha düşük fiyatla arz etmek istesinler ki? 

Eğer kur-faiz politikası değişirse bankalar olası kur artışında ellerindeki sendikasyon kredileri yüzünden, tahvil faizleri artarsa taşıdıkları devlet kağıtları yüzünden hızlı maliyet artışları, kar kayıpları yaşarlar mı endişeleri bankalardaki satışlara neden oluyor olabilir.

İşte seçim sonrasından çekinen ve halka arz sonrası fiyat artışlarını manüpülatif olarak yaşatan kişi ya da gruplar varsa, onlar ellerindeki hisselerde satışa geçip, nakite dönmek ve sistemden çıkmak isteyebilirler mi?

Aynı şekilde kendilerine arazi tahsisleri yapılan, sektörler başta, kayyum atananlar da dahil, halka açık olan şirketlerde seçim sonrası endişeleri olan hisseleri taşıyanlar varsa, öncesinde bu endişelere sahip olan yatırımcılardan satışlar geliyor olabilir mi? Bu satışlar bu nedenle seçimlere kadar sürebilir mi? Ama tabii her şeyi nizami olan ve bu konularda hiç bir endişesi olmayan şirketler için bu sorunlar zaten olmaz. Onlardan bahsetmiyorum. İnceleme riskleri olan şirketler varsa onlardan bahsediyorum. 

Kamunun hakimiyetinde olan ama seçimde iktidar değişimi halinde yönetimlerinde değişimler muhtemel olan şirket ve kurumların yatırımcıları da acaba benzer endişelere düşerler ve seçimler öncesinde nakite dönmek isteyebilirler mi? İşte tüm bu belirsizlikler son yaşadığımız düşüşlere neden oluyor olabilir mi? 

Bu soruların cevaplarını bilmemiz mümkün değil. Ama şu anki ilan edilen bilançoları dikkate aldığımda, endeks primli değil. Hisselerin çoğu da primli değil. Hisselerin olası gelecek bilançoları da dikkate alınırsa ciddi iskontolar içerdiklerini de söyleyebilirim. Hatta uygulanan politika hataları yüzünden piyasadan çıkan yabancıların seçimler sonrası sandıktan kim çıkarsa çıksın, hatalı politika ve uygulamalardan dönülmesi halinde yeniden geri dönme sürecine girecek olmalarını beklediğim için, seçimler sonrası yükselişi destekleyecek çok önemli bir potansiyelin de hazır olduğunu düşünüyorum. 

Kısacası ben endeks olarak normaller dahilinde bir düzeltmenin yaşandığı ve verdiğim ilgili destekler kırılmadan her an yeniden alımların gelmesi beklentisindeyim. Ama beklentim dışında bir satış ve düşüş başlayacak olursa, yukarıda yazdığım belirsizliklerin etkileri ile bu olabilir mi diye düşünmeden edemiyorum. Lakin bunların cevapları da ben de yok. Varsa yazdığım bu endişeler gerçekçi midir, ne boyuttadır bilmek mümkün değil. 

Ama inandığım bir şey varsa, o da Türkiye olarak çok büyük bir potansiyele sahip olduğumuzdur. Yeter ki, olması gereken doğruları uygulamaya alalım. Bunu yaptığımız takdirde yıllardır ülkeden çıkmış ve çıkmakta olan yerli ve yabancı fonlar yeniden ülkemize dönmeye başlar. Bu durumda sadece TL bazında değil, Dolar bazındaki zirveleri de geçen endeks ve hisseler göreceğimizi düşünüyorum. 

Yaşadığımız düşüşler şu an için paniğe gerek olmayan düşüşlerdir. Hatta endeks ve hisselerin stochasticleri alıma çok uygun yerlere inmiş durumdalar. Normalde bu seviyelerde alımların yapılması doğru karar olur. Ama çok önemli bir seçime gittiğimiz ve seçimlerin sonrası da çok önemli belirsizlikler içerdiği için, yapılacak alımlarda gerektiğinde maliyetli taşımayı göze almak gerekir. 

En başta 1,5 yıllık karı piyasa değerine ulaşmış olan bankacılık sektörümüz dahil, ana holding ve sanayi şirketlerimiz çok güçlü bilançolara sahipler. Enflasyon muhasebesine dahi geçilse, bu fiyatların üzerindeki seviyeleri hak ediyorlar görüşündeyim.

Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_