10:00'da Eylül enflasyon rakamlarımız açıklanacak. Maalesef enflasyonda henüz zirve görmediğimiz görüşündeyim. Bugün de %84 üzeri bir TÜFE, %143 üzeri bir ÜFE beklentisi var. Ben de bu seviyeler ve üzerinde bir enflasyon bekliyorum. Enflasyona beklentilerden daha yüksek çıkacak olursa, kur seviyelerinde yeni zirveleri test edebiliriz.
Dolar Endeksi Gevşiyor!
114.78 seviyelerinden sonra 111.57'ye kadar gevşemiş bir Dolar endeksi(DXY) görüyoruz. Bu borsaları kısmen pozitif etkileyebilir. Ama 110.80 altında bir DXY beklemiyorum. Eğer o seviyeye kadar inerse iner, sonrasında yeniden yükselişe döner görüşündeyim.
Kısacası, ABD ve AB borsaları için DXY kalıcı bir düşüş gösterip, fazla destek olmayacaktır. Bilakis FED ve ECB'den faiz artışlarının sürmesini beklediğim için, DXY de yeni yükselişler yaşayarak, gelişmiş ülke borsalarına baskı yapmayı sürdürecektir diye düşünüyorum.
Gelişmiş Ülkelerde Finans Krizleri Mi Başlayacak?
FED ve ECB faiz konusunda geç kalıyor diyordum. Nitekim çok geç kaldılar. Bankalarında ciddi düşük faizli mortgage tahvil fonları var. Ama tahvil faizlerinde yaşanan yükselişler yüzünden bu fonları taşıyan bankalar finansal riskler taşıyorlar. Son dönem dünya genelinde önemli büyüklüğe sahip bankalarda sorunlar olduğu spekülasyonları medyada yer alıyor. 2008-2009 mortgage krizinde de gelişmiş dünyada benzer sorunları yaşadığımızı biliyorsunuz. Birçok ülkenin önemli bankaları battılar, devletleştiler. Benzer sorunları yine yaşama riski yurt dışı için var diyorum. Zaten geçen yıldan beri ısrarlar, yurt dışı enflasyon sorunu yaşayacak, bu nedenle söylediklerinden önce faiz artışlarına başlayacaklar. 2008-2009 mortgage krizinden bu yana gelişmiş ülke piyasaları faizsiz likitide bolluğu yaşıyorlardı. Şimdi faiz artışları başlayınca, para borsalardan çıkmaya başlayacak ve bu da borsalarında satışlara sebep olacak diye yazıyordum. Hatta Dow, S&P, Dax dahil gelişmiş ülke borsalarında yaşanan her yükselişin tepki olarak kalacağını, sonrasında düşüşlerin devam edeceğini söylüyor ve yazıyorum. Bu görüşüm halen geçerli. Kış aylarını görmek istiyorum. Eğer enerji sorunları ECB ve FED faiz artışlarının sürmesine neden olursa, özellikle AB bankalarında ciddi finansal sorunlar yaşarız. ECB ve İngiltere Merkez Bankası, tahvil alımları ile sıkıntıya düşen bankaları desteklemeye kalkabilirler. Ama bu sefer de yaptıkları tahvil alımları bilanço büyüten davranış olacağı için, bu da enflasyonun yükselmesine neden olur.
Anlayacağınız yurt dışı için bu kış çok önemli olacak. Peki, bu riskler BIST'i de aynı şekilde olumsuz etkiler mi? Bu sorunun cevabını da çok zamandır yazıyorum biliyorsunuz! Tam tersi, bizdeki banka, holding, şirket karları oldukça yüksek altı aylık karlar getirdiler. Bu karların dokuz aylıklarda da sürmesini beklediğim için, BIST'in pozitif ayrışma göstermesini beklediğimi biliyorsunuz. Bu beklentim değişmedi. Sadece yaşanan manipülasyon sorunu nedeniyle sekteye uğrattı. Bu nedenle bu konunun bir süre daha etkilerini görebiliriz. Ama ben BIST için iyimserim.
Tabii iyimser olma sebeplerimden birisi olarak da, AB'nin enerji krizi esnasında bizim birçok sektör ve şirketimizin büyüme fırsatı yakalayacağı görüşüm var. Eğer biz de aynı şekilde enerji maliyetlerini üretim için kontrolsüz şekilde yükseltmeye devam edersek, o zaman bu fırsatı kaçırabiliriz. En azından bu kış AB'nin enerji krizi nedeniyle karşımıza çıkan fırsatı kullanmayı bilmemiz lazım. Umarım bunu yaparız.
Benim için bizi tüm piyasalar ve BIST için etkileyecek en büyük risk, ABD ve Fransa'nın Yunanistan'ı kışkırtmasıdır! Eğer bu şekilde kışkırtmaları sürmeye devam ederse, bu işin sonu bir çatışma ve kontrollü bir savaşa gidebilir. Yunanistan yaptığı birçok provakasyondan da istediği tepkiyi alamazsa, devamında karasularını 12 mile çıkartma kararı alabilir. Bu davranışı savaş sebebi sayacağımızı yıllar öncesinde ilan ettik. Eğer bu kararı da almaya kalkarsa, çatışma-savaş kaçınılmaz olur.
İşte olası bir Yunanistan-Türkiye çatışması, savaşı halinde gelişmeleri birebir tahmin etmek çok kolay değil. NATO'nun tutumu, özellikle ABD, Fransa, İngiltere'nin tepkileri önemli olur. Sürece göre de, kurlar ve borsa çok ciddi tepkiler verebilirler. Kurlar yükseliş, borsa ise düşüş riskleri taşır. Ama Yunanistan'ın karasularını yükseltmesi kararı halinde ülke olarak başka bir alternatifimiz kalmaz. Haklı olduğumuz bu konuya sessiz kalıp, göz yumamayız. Kimbilir belki de bu sayede Ege, Akdeniz, adalar sorunlarımızı çözmüş oluruz!
Borsa manipülasyonunun vade sonu sorunu çözüldüğü için alıcılı bir açılış bekliyorum. Hisse bazlı ayrışmalar da öne çıkacaktır. Manipülasyonun vade sonu takas sorunları çözüldü. Şimdi de buna neden olanların gözaltı haberlerini duyuyoruz. Umarım gerekli hapis cezalarını da duyarız.
Bu arada S&P cuma günü kredi notumuzu düşürdü. Zaten yatırım yapılabilir seviyenin çok altında olduğumuz için çok önemli bir etkisi olmasını beklemiyorum. Yabancı takası da %32.20 ile tarihi düşük seviyelerde.
Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim. İyi bir haftanız olsun.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_