BIST'in bankalar öncülüğünde soluksuz yükselişinin son günlerinde, özellikle önce kamu bankalarının tavanlaması ile yaşanan bu yükselişin sağlıklı, normal ve yabancılarla yaşanan bir yükseliş olmadığı görüşümü yazıyordum. Hatta bu durumun viop ve spot arasında açık pozisyon sıkıştırması nedeniyle yaşanan manipülatif işlemler olduğu uyarılarımı birçok kez tekrarlamıştım. Bu tavanların bu işler bitince taban taban düşüşlere, devre kesicilere neden olacağı uyarılarımı okuyordunuz.
Maalesef durum aynen de bu nedenle yaşanmış ki, bu yükselişte adı geçen bir aracı kurum sahibi bile, olmaması gerektiği halde bir yatırımcısını bu konuda hedef gösterdi. Ama asıl soru, ilgili yatırımcı zaten yıllardır piyasada bir çok ceza yemişken, nasıl oluyor da bu şekilde işlemler yapmasına izin veriliyor?
Neyse, şimdi bu durumun etkileri için kurum yöneticileri ve SPK neler yapılması gerekir diye toplanmışlar haberleri yer alıyor. Tabii bu esnada çıkışta olduğu gibi yine kamu bankaları öncelikli bankacılık sektörü taban taban düşüyor. Bu işler çok tehlikelidir. Açık kalan teminatlar bir süre sonra taban taban yaşanan satışlar yüzünden ilgili kontrat ya da hisse teminatları satılamadığı için kişi ve kurumları batırır. Bu durumun devamında çok batış haberi duyarız diyordum. Maalesef bu endişelerimde de haklı çıkmış oldum.
Peki şimdi bu düşüş daha ne kadar sürecek?
İlk düşüş başladığında 3277 - 3247 seviyelerine doğru düşüş beklediğimi yazmıştım. Ama ilk gün tabanları sonrası hızlı toparlanan piyasalar beni şaşırtmış ve görmesini beklediğim destekler görülmeden BIST toparlanmıştı. Maalesef şimdi bu beklentilerimin de altına indik. Şimdi olası düşüş destekleri için, olayın, yani olası batak ya da teminat eksikliğinin boyutlarını bilmemiz lazım. Bunu da bilmiyoruz. Hasarın boyutu ne kadar büyükse ve ne şekilde bu pozisyonlar kapatılacaksa, olası düşüş destekleri de buna göre değişecektir. Kısacası bu bilgilere sahip olmadığım için yorum yapamıyorum. Sadece teknik olarak paylaşımlarımı yapmakla yetineceğim.
Ama şunu bilmenizi isterim, özellikle akbnk, ısctr, ykbnk ve garan dahil birçok holding ve banka dışı sektör hisseleri açıkladıkları bilançolarına göre ciddi iskontolar içeriyorlar. Kısacası bu düşüşlerin nedeni yaşanan manipülasyonun yansımalarından kaynaklanıyor. Yani yukarıdaki banka ve listelerimizde yer alan holding, şirket hisseleri için düşüş alım fırsatı yaratacaktır. Lakin, teminat sorunu için satılması gereken ellerindeki hisselerden taban olanlar satılamayınca, bu sefer kişi ya da kişilere ait olan açıklar kurumları da bağlar. Sonuçta ortaya çıkan teminat açığının kapatılması gerekir. Bu takdirde, kurumlar bu açık teminatları tamamlamak zorunda kalırlar. O zaman da portföylerinde ne varsa satışlar onlardan gelir.
İşte dün yaşanan satışların büyük kısmı bu sebeple yaşandı diye düşünüyorum. Şimdi SPK ile yapıldığı söylenen toplantıdan çıkan, ya da çıkacak sonuca göre yansımalarını göreceğiz. Ama ben düşüş nakitte olanlar için alım fırsatıdır diye düşünüyorum. Sadece ne kadar düşüş yaşanır onu kestiremediğim için, alımların kademeli olması gerektiği görüşündeyim. Kaldı ki, zaten öngörülerime başladığımda, bu uyarıyı yaptığımı görüyorsunuz.
Umarım hasar çabuk kapanır. Bir daha bu şekilde bir ya da bir kaç manipülatörün bu işlemlerle piyasaya zarar vermesi ve piyasayı manipüle etmesinin önüne geçilmelidir. Anlayacağınız bu süreç sonunda bu konuda ihmali olan kurumlara da bir takım cezai faturaların kesildiğini duyacağız görüşündeyim.
Güzel bir trendi maalesef bu süreçle sıkıntıya soktuk. Ama nasıl yükseliş yurt dışı ve yabancı ile ilgili değil dediysem, bu düşüş de yurt dışı ile ilgili değil. Ama ortamdan rahatsız olan yabancıdan kısmı satış gelmiş olabilir. Bunun kısmen devamı da gelebilir.
Krediden uzak durun. Vadeli işlemlerden ve yüksek kaldıraçlı işlemlerden uzak durun derim. Maalesef nasıl sonuçlanacağını tam bilemediğim bir süreç içindeyiz. Hisse bazında ise ayrışmalar devam edecektir. Sonuçta, bu işler belli hisselerde yaşanmıştı. Ama teminat eksikliğini tamamlama satışları ana hisselerin de düşmesine neden oluyor.
Kısacası durum bu maalesef. Düşüşte uygun gördüklerimde yeni öngörülerim sürecektir. Ama nakit varlıklarınızı hemen doldurma telaşında olmamak gerekir. Düşüşe göre kademeli alımlarla sorunu fırsata çevirmeye çalışmak doğru olacaktır diyorum.
En başından beri uyarılarım herkes için bir tecrübe olsun. Sadece yükselişe bakıp da, hep böyle sürer algılarının nasıl da zararlara yol açabildiğini görüyor olmanız lazım.
Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_