Cuma gününden bu yana BIST'de yaklaşık %6.5 civarı bir geri çekilme yaşandı. Ama karşılığında hisselere yansıyan kayıplar, %10-%20 oranlarını buldu. Ama gördünüz düşüşlerde ve dün yeni öngörülerim gelmeye başladı. Peki neden hem düşüş öngörüp, hem de öngörü yapıyorum. Bitti mi yani Düzeltme beklentim?
Hayır bitmedi. Ama beklediğim teknik bir düzeltme diye yazdığımı unutmayın. Yani borsa için trend dönüşü beklemediğimi biliyorsunuz. Bu yüzden de düzeltmenin devamı belki sürecek olsa da, hisse bazında bilanço ve tekniklerine göre uygun gördüğüm seviye ve fiyatlardan öngörülerim geliyor. Çünkü böyle zamanlarda düzeltme desteği olarak tek bir fiyat seviyesini yakalamak kolay değildir. O nedenle düşüş riskini göze alarak kademeli alımlara başlanması doğru olur. Yoksa, daha alttaki seviyeyi görünce alayım diye beklerken bir daha düşüş olmazsa düşündüğünüz hisselerin düşmesine rağmen siz alım fırsatlarını kaçırabilirsiniz.
Gelen karlar çok iyi geliyor. Garanti sonrası Akbank, Thyao karı da çok iyi geldi. Bankaların fk/ları 3'lerin altına indiler. İnanılmaz uygun fiyatlar bunlar demektir. Son açıklanan bilançolarda net karlarda eregl üç aylık karını geçen yılın eş dönemine göre %114, Toaso % 83, Thyao %406, Froto %53, Bossa %460 , ısdmr %151, Garan %224, Akbnk % 296 oranında arttırmış. Ttkom ise net karında % - 58 azalma açıkladı. Diğerlerindeki karlar çok iyi ve şu an için borsa fiyatları bu kar ederlerinin çok altında. Ttkom ise yatırım maliyetlerinin yansımaları olarak eş değer dönem içinde finansal giderlerinde 1.5 Milyarlık bir artış nedeniyle 2.7 Milyar finansal gider yüzünden net karında düşüş yaşamış. Bu ttkom için kısmi olumsuz. Ama pandemi döneminde yüksek abonelik artışı yaşadı. Kontrat yenileme dönemlerine göre altı ve dokuz aylık bilançolarda net karda düzelme görebiliriz. Bununla birlikte şu an için baskı yaratabilecek bir bilanço diyebilirim.
Peki genelde bilançolar bu kadar iyi ve bilanço ederlerinin altında fiyatlamalar varsa, neden BIST'deki düzeltme bitmemiş olabilir diyorum? Çünkü ülkenin makro ekonomik-finansal verileri ciddi riskler içeriyor. Enflasyondan kurtulamadığımız gibi artışı da sürüyor. Ama buna karşılık net eksi faiz uygulaması sürüyor. Bu yüzden de kurlar düşmediği gibi, olası enflasyon yansımasının önüne set çekebilmek için de, bir çok kur tedbiri uygulamaya alınıyor. Kur korumalı mevdurat uygulaması, bankalara döviz karşılıkları karşılığı yüksek komisyon şarj etmek, şirketlerin ihracat dövizlerinin %40 ını MB'na satma zorunluğu, Türkiye'deki ödemelerde döviz yerine TL kullanılması tebliği vs gibi tedbirlerin hepsi kurlar yeniden yükselmesin ve DTH'lara yeniden yönelme başlamasın diye. Ama bu tedbirlerle bunu başarmanın kolay olduğunu düşünmüyorum. Bu nedenle kurların yüksek kalması ve hatta yeniden artma riski enflasyonu arttıracak bir risk olarak karşımızda duruyor.
Ama asıl içerideki sıkıntılardan ziyade, dışarıda önemli bir FED riski artık iyice yaklaşıyor. Mayıs ayında FED faiz artışları başlayacak. 0.50 baz puanlık artışlarla ABD'nin enflasyonu aşağıya çekmesinin çok kolay olacağını sanmıyorum. Bu nedenle 50 baz puanın da üstünde artışlar görülebilir. Sadece bu da değil. Varlık alımları sonlandırılması sonrası, bilanço küçültmek için tersine varlık satımları ile piyasadaki likiditeninin azaltılmasına da gidilebilir. İşte asıl bu tedbir piyasaları, ons altını, borsaları olumsuz etkileyecek bir gelişme olur. Yapılır mı peki? Bir kaç ay öncesinden beri FED faiz ve bilanço küçültme tedbirleri içinde bu riski de yazıyorum. İşte bu nedenle Mayıs yaklaşırken Dolar Endeksi DXY'nin de artışa geçtiğini görüyoruz. 102.99 üzerinde artış 105.00-107.00'ye doğru hızlanabilir. Bu durum faiz artışlarını da hızla getirir ve arkasından da bilanço daraltma tedbirleri uygulanırsa, bu ABD ekonomisinde hızlı bir resesyon riski yaratır. O da şirketlerin dokuz aylık bilançolarından itibaren karlarında ciddi düşüşler yaşanmasına neden olur. Tüm bunlar borsalar için risk teşkil ederler.
İşte bu ve benzeri riskler yüzünden, BIST çok iyi bilançolar açıklamasına rağmen, dışarıdan gelecek yeni borsa kayıplarından etkilenebilir. Bu da uyardığım düzeltmenin desteğinin gördüğümüz zirveye göre %10-%15 altta oluşmasına neden olabilecek yeni satış baskılarına neden olabilir. Ama diğer taraftan da kendi özelimize bakınca, bankaların bu karlarına, ana sanayi şirketlerinin açıkladıkları karlara bakınca çok ciddi yüksek fiyatlamaların da önü açık diye görüyorum. Sorunumuz ne biliyor musunuz? Bilinen kuralların ve kuramların dışında kararlar aldığımız için, uzun süredir ülkemizden çıkan yabancı fonların hala geri dönmemiş olmasıdır. Yabancı takas payı %37 seviyesinde seyrediyor. Yabancı gelmeden pozitif ayrışmamızın sınırlı kalacağını görüyoruz. Yükselişe TL olarak değil de, Dolar bazında bakarsanız aslında yerinde saydığımızı göreceksiniz. Ama daha fazlası için yabancı girişlerine ihtiyacımız var. Lakin bu politikalarla yabancının gelmesini de zor görüyorum. Eğer kurlarda yeniden bir atak yaşarsak, ki bu risk enflasyon artmaya devam ettiği için iyice artmaya başladı. Bu takdirde ithalata bağımlı ekonomi olduğumuz için bu yeniden enflasyonda ekstra artışlar ve TL'de değer kayıpları demek olur. Eğer biz baskılarla Dövizi ve faizi tutmayı sürdürürsek, yabancı fonlar da kur riskini göze almaz ve geri gelmek için izlemede kalmaya devam ederler.
İşte bu nedenle bilançolara kayıtsız kalmak da istemiyorum. Ama diğer iç-dış riskleri de göz ardı edemiyorum. İki arada-bir derede uygun gördüklerimde yeni teknik öngörülerimi vermeye çalışıyorum. Ama yeni alımlarda vadeleri ve olası bir düşüş halinde daha alt seviyelerden de kademeli alım yapmak durumunda kalmayı göze almak lazım.
Bugün bilançoların da etkisi ile güne alıcılı başlanmasını bekliyorum. Ama düzeltme bitti ve yeni zirvelere gideriz diyemiyorum. Umarım bu yaşanır ama riskleri de bilin lütfen. Bu kadar güzel bilançolarımızı, hatalı politikalar yüzünden yeterince değerlendiremiyor olmak, tam karşılıklarını görememek gerçekten de çok üzücü. Umarım en kısa zamanda doğru politikalarla bu durum giderilir. Bu dönemde teknik tablolarımızdaki paylaşımları yakından takip etmeye devam edin derim.
Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_