Önceki aylarda enflasyon riskine, pandemi sonrası normalleşmeler başlayınca talep artışlarının enflasyonu tetikleyeceğine, üretici enflasyonunun ve artan kurların olası baz etkilerine dikkat çekip, enflasyonda yeni zirveler göreceğimiz uyarılarını yapıyordum. Bu nedenle de, bu sorunun sadece TCMB para politikaları ile çözülemeyeceğini, bu sorunun asıl çözüm yerinin iktidar politikaları olması gerektiğine dikkat çekiyordum. 

Maalesef dün açıklanan  enflasyon verilerinde ÜFE yıllık % 42.89'a, TÜFE de %17.53'e yükselmiş olduğunu gördük. Geçen ay sürpriz enflasyon düşüşünün pek inandırıcı olmadığına dikkat çekmiştim. Açıklanan rakamlar beni doğruladı. Sorun da işte burada zaten! Bu doğruların iktidar ve ülkenin TCMB gibi kurumları tarafından söyleniyor olması lazım. Öyle olmalı ki, piyasada güven oluşsun. Eğer iktidar ve-veya TCMB gibi kurumların beklentilerinin ve söylediklerinin tersi tablolar çıkarsa, o zaman güven erozyonu yaşanır. Bu durumun yansımalarının neler olacağını zaten hepimiz fazlası ile tecrübe ettik, biliyoruz.

Sonuçta açıklanan enflasyon, TCMB rezervleri, petrol fiyatları, kur baskısı, faizlerin etkisi, yapılan alkol, doğalgaz, elektrik, gıda, hizmet, konaklama, yedek parça gibi zamlar halen artarak devam ettiği için de, enflasyonda zirve hala görülmedi diye düşünüyorum. Bu yüzden de, eğer AB ve ABD ile iyi ilişkiler konusunda bir takım gelişmeler yaşanmazsa, maalesef kendi dünyamızda sıkıntılı bir sürece doğru ilerlediğimizin bilinmesi lazım.

Bu ortamda TCMB'nın yıl sonuna kadar faiz indirimi olmayacağını ilan etmesi lazım. Her TCMB'sı toplantısı öncesinde bu belirsizliği yaşamak doğru değil. Ama öncelikle artık doğru ve uygulanacak kararları devreye almamız gerektiğini bilmemiz lazım! Yoksa görüyorsunuz ekonomi, hukuk konusunda YEP'ler(Yeni ekonomi programları) açıkladık. Peki ne değişti? Hiç bir şey. Çünkü önemli olan bu programları açıklamak değil, uygulamaktır. Kamunun ayağını yorganına göre uzatmadığı, üretim yaratmayan harcamalarına aynı hızla devam ettiği takdirde açıkladığı programların inandırıcılığı olmaz. 

Çok net ifade ediyorum, kamu her alanda harcama tasarrufuna, ertelemesine gitmelidir. Katma değerli üretimi, aramal üretimini, gıda üretimini destekleyen harcamalar dışında kalan birçok alanda tasarrufa gidilmeli, öncelikle bütçe fazlası yaratılmalıdır. Lakin biz ne görüyoruz? Sınırsız bir temsil harcaması, israfa dönüşen ikamet yatırımları yaşanıyor. Ülkenin birçok yerinde cumhurbaşkanlığı ve siyasiler için konaklama birimleri yapılıyor. Sayısız uçak ve araç alınıyor. Rant ekonomisi dışında üretime yönelik bir önceliği olmayan Kanalİstanbul ısrarına devam ediyoruz. Bakanlıklar varken, aynı sorumluluk alanlarında yeni kurullar, komiteler, cumhurbaşkanlığına bağlı yeni birimler kuruyoruz. Bunların yaratacağı ek bütçeleri göz ardı ettiğimiz gibi, meclis ve bakanlar kurulunun da gücünü kırıp, çok başlılık yaratıyoruz. Meclisi işlevsiz hale getiriyoruz.

Neyse, işin siyasi tarafına çok girmek istemiyorum. Arada dikkat çekmemin nedeni ise, siyasetin de ekonomi üzerinde etkileri olması nedeniyle. Ama biz doğru politikaları devreye almakta geciktikçe, sorunlar artmaya devam ediyor. Güven erozyonu artıyor ve yabancı zaten ülkeden uzun süredir çıkıyorken, geri dönüşü için umutlar kırılıyor. Biz bize kaldığımız bir ortam ise maalesef birçok sıkıntının yaşanmasına neden oluyor. 

Sonra tüm bu sorunlar nedeniyle kaynak eksikliğini gidermek için dolaylı-dolaysız vergilere başvurulduğunu, alkol, tütün, şeker, enerji alanlarında zamlar yapıldığını görüyoruz. Bu ülke ve insanı artık bu enflasyonist ortamdan kurtulmalı. Gelişmiş hiç bir ülkede bu tablolar yok. Gidin bakın Avrupa ülkelerine, hangisinde kendi parasına göre 4-5 sene evvel 60-80 Bin TL olan orta sınıf bir araç 300-400 Bin TL olmuş? Hangisinde eğitim paraları bizim gibi durmadan artıyor? Hangisinde dolaylı vergiler dolaysız vergilerden bu kadar yüksek? Hangisinde ülkeyi yönetenler kontrolsüz bir şekilde temsil harcaması imkanına sahipler? 

Bu zihniyetten dönmediğimiz müddetçe, iyiye gitmeyeceğimizin bilinmesini istiyorum. Sonra borsa neden böyle düşüyor, niye yabancı satıyor, elimizdeki hisselerin zararlarından ne zaman kurtuluruz, döviz, faiz neden yükseliyor sorularını sormayın. Çünkü tüm bu soruların cevapları yukarıda dikkat çektiğim detaylarla çok ilgili. Şu an borsadaki düşük fiyatlamalar şirketlerin ederleri düşük olması gerektiğinden kaynaklanmıyor. İçeride dışarıda güven kaybından kaynaklanıyor. Aşırı bir dövize yönelişten kaynaklanıyor. Hangi gelişmiş dünya ülkesi mevduatlarının % 53'leri civarında bir kaynağı atıl bir şekilde DTH(döviz tevdiat hesapları)larda tutuyor? 

Kısacası enflasyon verileri bize işlerin iyiye gitmediğini gösteriyor. Tüm bunların üstüne bir de FED politika değişiklikleri gelmeye başladığında sorunlarımız daha da baskı yaratacaktır. Bu nedenle, birkaç ay daha faiz indirimi olmasını beklemiyorum. Zamansız bir indirim yanlış olur. Normalde yeni faiz artışları bile gerekir. Ama mevduat ve kredi faizlerinin ekonomide yaratacağı riskler yüzünden bunun da yapılmasını beklemiyorum.

Bu arada borsada yaşanacak endeks bazındaki yükselişlerin kalıcı olmasını beklemiyorum. Hemen hemen her kademede dirençler var. Teknik olarak bankalar ve birçok hissede yükseliş görüntüsü var ama, sonrasında da kar satışları da her an gelebilir. Bu nedenle hisse bazlı ayrışmalara odaklı bir yaz geçirmek daha doğru olur görüşündeyim. Hareket beklediğim teknikleri tablolarımızda paylaşıyorum. 

Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.

NOT: Öğle saatlerine doğru ekran başından kalkacağım. Üniversitede aynı evi paylaştığım bir arkadaşımın anne ve babasını dün gece bir kazada kaybettiğini öğrendim. Cenaze namazına katılmak için Çine'ye gideceğim. Her ikisini de tanır, severdim. Zamanında çok defa evlerinde kaldım, yemeklerini yedim. Bu habere çok üzüldüm. Allah rahmet eylesin. Mekanları cennet olsun.

    Saygılarımla

    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_