Dün ABD Merkez Bankası Başkanı J.Powell tarafından dile getirilen FED politikalarında değişiklik olmadığı, olmayacağını gördük. Faizler %0 ile %0.25 arasında sabit kaldı. Uzun süre değişiklik olmayacağı, yaşanan büyüme verilerinin geçici olduğu, hala pandemi riskinin sürdüğü, şirketlere kurtarma planlarının uzun süre sürmesi gerektiği tekrarlandı. Hemen arkasından Biden'ın 1.8 Trilyon Dolar'lık aile kurtarma planını açıklaması ile parasal genişlemeye devam mesajları verilmiş oldu. Ayrıca 120 Milyar Dolar'lık aylık varlık alımları da aynı şekilde sürecek dendi.

Bu durum dün bir ara 1.762$ seviyesine inen ons altının yeniden 1.790 $'a çıkmasına neden oldu. Açıkçası FED tarafından ne denirse densin, ben ons için uzun süreli ve kalıcı bir yükseliş öngörmüyorum. ABD'deki büyüme verilerinin artarak sürmesi halinde, yılın son çeyreğinden itibaren görüşler değişebilir diye endişelerim var. Piyasa da benzer tedirginliğe sahip ki, on yıllık ABD tahvil faizleri yeniden % 1.66 seviyelerine geldiler. Kısacası, bu düşüncem nedeniyle ons altındaki yükselişlerin satışlarla karşılanacağı görüşündeyim. Ama hemen yakın vadede ciddi bir karar değişimi gözükmediği için, en azından şimdilik bizim gibi gelişmekte olan ülkeler için ciddi bir risk yakın değil. Ama orta vadede bu riskin önümüze geleceği görüşündeyim.

Bugün de bizim TCMB enflasyon raporu açıklanacak. Satır aralarında neler olacağı piyasalar için önemli. Geçen ayın ÜFE verisi olan % 31.2 nedeniyle, TÜFE'de yükseliş endişeleri yüksek. Hal böyle iken artan kur ve yeniden yükselişe geçecek brent petrol enflasyonu olumsuz etkileyecektir. Böyle riskler sürerken faiz indirim kararına yönelik olabilecek ifadelerin açıklamalarda olup olmadığına bakacağız.

Açıkçası sıkıntılı bir süreçteyiz. Sonuçta pandemide aşılama sıkıntıları sürdüğü için, vaka ve kayıp artışları sürüyor. Tam kapanma denen aslında üretim ve imalatın sürdüğü kısmı kapanma süreci sonrası önemli. Ciddi bir vaka azalması görülürse, güçlü bir turizm sezonu başlayabilir. Turizm girdileri ekonomimiz için çok önemli. Rezerv polemiklerinin bu denli yapıldığı bir dönem dış döviz girdisi sağlayamazsak bu TCMB'nın elini zorlayacak bir gelişme olur.

Kapanmalarda esnaf ve hizmet sektörü emekçilerine yardımlara dikkat çekmek istiyorum. IMF açıklamalarına göre, en düşük sosyal destek veren ülkelerden biriyiz. GSYH'nın % 1.9 seviyesinin altında kalan bir yardım ancak yapılmış. Bu katkı bazı ülkelerde GSYH'larının %27'sine ulaşmış durumda. Misal kapandık dediğimiz zaman özellikle ev işlerine yönelik yardımcılar da çalışamıyor. Peki aile geçimleri için aldıkları günlüklerle geçinen bu insanlar bu sürede nereden gelir elde edecekler? 

Bu durumu gıda dışı ürün satan esnaflara doğru genişlettiğimizde pandeminin bir çok iş sahibi ve çalışanını mağdur ettiğini ve bu kesimlerin de devletten yeterli katkı alamadıklarını görüyoruz. Umarım bu süreç herkes için en kısa zamanda biter. Yoksa uzaması halinde dünya ve insanlar için büyük risk yaratacağı kesin. En başta yaşam riski maalesef.

ABD'nin Niyeti Ne?
              Bizim için de pandemi riskleri tüm dünya gibi çok önemli. Ama bunun dışında FED politikaları, Suriye, S400, F-35, Doğu Akdeniz, FETÖ, Irak, PKK, Halkbank davası, sözde Ermeni soykırımı, Kıbrıs ve daha sayabileceğimiz çok sayıda riskin temelinde yatan ise, bozulan ABD ilişkilerimizden kaynaklanıyor. Burada asıl dikkat etmemiz gereken ABD'nin niyeti ne olduğudur! Eğer niyet kötü ise, bu saydığım sorunlarla bizi, ekonomimizi, iç siyasi gelişmelerimizi, dış ilişkilerimizi sıkıştırmaya devam edecektir. ABD'nin etrafımızda Romanya, Bulgaristan, Yunanistan, Gürcistan, Suriye, Irak, Mısır dahil çok sayıda askeri üs kurduğunu görüyoruz. Bunların hedefinin Rusya olmadığı görüşündeyim. Maalesef benim gördüğüm, ABD'nin Türkiye'ye karşılık ciddi bir planı yıllardır adım adım uyguladığı yönünde. 

Asıl niyetinin sınırlarımızı da etkileyecek bir Kürt devleti kurmak olduğunu düşünüyorum. Bu niyetin ana hedefi ise sonrasında bu oluşumu İsrail ile birleştirmek endişesindeyim. Endişesindeyim diyorum, çünkü bu niyet doğru ise, ülkemiz üzerinde ekonomik, askeri, finansal her türlü risk ve belirsizlik sürecektir. Akdeniz-Ege'de Yunanistan ile çatıştırmayı bile göze alabilirler. NATO üyeliğimiz bu süreçte tartışmalara açılabilir. 

Yapmamız gereken İngiltere gibi batı bloğunda yer alan ülkelerle ilişkilerimizi geliştirmek olmalıdır. Tabi ki, Rusya ve Çin de ilişkilerimizin iyi olması gereken ülkelerdendir. Ama risk batıdan üzerimize geliyor. Bu nedenle batı bloğunda çatlama yaratmamız lazım. Yoksa iş karşı blokta askeri bir anlaşma yapmadan NATO'dan çıkma riski yaratacak olursa, o zaman her türlü dış saldırıya açık oluruz. Açıkçası bir süredir yazıyorum. Benim asıl endişem ABD'nin bizim aleyhimizdeki olası planlarından kaynaklanıyor. Bu endişelerimin azalması için ilişkilerimizin geliştirilmesi lazım. 

Bunları yaparken de, ekonomi güçlü tutulmalı. Bizi en derin krize ekonomi ve finansla sokarlar. Bu risk yaşanmaması için kamusal harcamaları kontrol altına almalı, üretime yönelik olmayan ve devleti özellikle döviz cinsi uzun vadeli ödeme riskine sokacak olan tüm yeni yatırım planlarını ve harcamaları en azından bir süre askıya almalıyız. Şu an için Dolar endeksi, FED'in açıklamaları, Biden'ın yeni sosyal paketi, AB'nin 800 Milyar Euro'luk destek paketi, beklediğim büyüme artışları lehimize gelişmeler. Ama bir süre sonra bunlar da tersine dönecektir. FED genişletici para politikalarından dönecektir. Petrol fiyat artışları, dünya için enflasyon artışı, paranın gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere dönme riski artacaktır. Bu dönemde iç-dış gerginlikler ve hatalarla bu dönemin imkanlarını kullanamazsak, yine çok önemli bir fırsatı kaçırmış oluruz.

Neyse, sözümü bağlarken, bu yazdıklarım genel endişelerim. Bugün ise BIST için pozitif beklentiye sahibim. Bu nedenle borsada yükseliş bekliyorum. Umarım enflasyon raporu bu beklentimi bozmaz.

NOT: Bugün 11.10'da yapacağım Ekotürk skype bağlantım, aynı saatlerde TCMB başkanının açıklamaları olacağı için 16.00'ya kaydırıldı. 16.00'da Eda Özdemir ile Küresel Bakış programına skype konuğu olacağım. İlgilenenleri beklerim.

 Dünkü teknikler geçerli. Yeni paylaşım bu nedenle şimdilik yapmadım. Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_