Öncelikle çok yazdım, hiç bir şey olmasa da yıl sonu bilançoları bitince teknik bir düzeltme olması gayet normal bir süreç olurdu. Sadece 1.582 direnci geçilecek olursa bu görüşüm ötelenir diye çok kez yazılarımda uyardım. Hiç bir sebep olmadan düzeltme olabilecekken, şu an ülke olarak da, dünya olarak da önemli sebeplerimiz var. İç siyaset, Gara operasyonunun içeride ve ABD ile yarattığı gerilimler, ABD ile sınırlarımızda üs kurma, S-400, ve yaptırımlar konusundaki gerilimler, PKK'nın bütün türevleri ile adı ne olursa olsun kurduğu ilişki zaten aramızda bir gerilimin ciddi olduğunu gösteriyordu. Bu sorun artarak sürüyor. Bizim için en büyük sorun ABD ile ilişkilerimizdir. ABD ile uzlaşı olmadığı için Doğu Akdeniz, Suriye, Irak, Libya, Mısır, Ortadoğu, rating notları, kur hareketleri sorunlar yaratıyor. Bu durum düzelir mi ne zaman düzelir ya da daha da kötü bozulur sorularının cevapları kolay değil. Çok ciddi pazarlıklar, karşılıklı satrançlar oynanıyor. Her an düzelmeye de gidebilir, daha da gerilebilir. Bu görüntüde daha da gerilime gidecek gibi görünüyor.
Üstte yazdıklarım bizim için iç siyasete dikkat çekmeden, AB ile gerilimlere dokunmadan yazdıklarım. Ama bir de dünya için tüm piyasaları dalgalandıran nedenler var. En başındaki de, artık ABD ekonomisinde toparlanma başladığı, 2021 için % 5'e yakın büyüme beklendiği için, tahvil faizlerinde artış olması riski var. Bu nedenle faizler arttıkça piyasalardan borsalar ve altından çıkışlar yaşanıyor. Para bu alanlardan ve bizim gibi gelişmekte olan ülkelerden çıkıp, yeniden ABD para piyasalarına ve tahvillere yöneliyor.
Bunun da olmasından çekindiğimi FED Başkanı Powell'ın aksi açıklamalarına rağmen bir süredir yazıyorum. FED Başkanı geçen gün de en az üç yıl enflasyon hedefimiz olan % 2'ye ulaşılmaz diye düşünüyoruz. Bu nedenle düşük faiz ve piyasa desteklerimiz sürecek dedi. Ama bakın bu sözün olumlu yansıması iki gün sürdü. Sonra yine ABD tahvillerinin faizleri yükselmeye başladı.
Tekrar yazıyorum. Yükselse ne olur? Enflasyon % 2'ye beklenenden daha çabuk gelir. Sonuçta % 4.6 beklenen 2021 büyümesi, pandeminin kontrol altına alınması ile bir anda ekstra talep patlaması yaratabilir. Bu durumda enflasyon düşündüklerinden daha erken bu seviyeleri yakalar. O zaman da FED, faiz artışı ile enflasyonu kontrol etmek isteyecektir. Bu yönde bir faiz artışı dünyada gelişmekte olanlardan gelişmiş ülkelere ve ABD'ye doğru para hareketi yaratır. Bu esnada da, ons altın ve borsalarda düşüşler yaşanır. Sonra işler yine durulur. Ama o arada sert kayıplar görürüz.
Şu an daha DOW düşüşleri görülmedi. Dünden bugüne düşen Dow bir anlam ifade etmiyor. Çünkü zaten 32.000 seviyesine Powell'ın sözleri ile çıkmıştı. Şu an iki gün önceki seviyesine iniyor. Ama BIST'e bakarsanız kayıplar oldukça büyük. Kayıplara endeks olarak değil hisseler olarak bakmalısınız. Hisselerde iki günde % 20 geri çekilmeler var. Hele bir de Dow endeksleri düşmeye, düzeltme yapmaya kalkarsa, o zaman daha da fazla olumsuz baskılar hissedilecektir.
Peki bu süreç şimdi mi başlıyor? Bence hayır. Bu sadece ilk tepkiler. Çok uzun sürmeden yeniden durulacaktır. Benim için riskli zaman yılın ortasından sonra, aslında son hatta 3'ncü çeyrek ortasından itibaren olur diye düşünüyorum. Bu yaşananları bir süre sonra kontrol edeceklerdir. Ama bu esnada BIST olarak beklediğim ve korktuğum düzeltmeleri yaşamış oluruz. Sonrasında yeniden yükselişe başlarız görüşündeyim.
Tehlikeli Seviyelerdeyiz!
Dün düştük daha ne tehlikesi demeyin. Lütfen yazılarımı gönlünüzden geçen fikirlerle okumayın. Üç haftadır bu düşüşü bekleyen uyarı yazılarımda, bilançolar sonrasında rehavet olur. BIST öncekinden daha uzun sürecek ve derin olacak bir düzeltme yapabilir. Sakın kredide olmayın, en az % 50 nakit durun diye yazıyorum. Borsadaki bir çok hissenin ederinin çok üstünde fiyatlandığı uyarılarım var. Ama sıfır hisse de duramıyoruz. Çünkü bu piyasada bile gördüğünüz gibi yükselenler oluyor.
Dikkat çektiğim riskler neydi? BIST eğer 1.529 bollinger desteğini ve altında 1.500 seviyesini kırarsa satışların geleceğini yazıyorum. Bu yaşandı ve satışlar geliyor. Bitti mi peki? Hayır. Devamında eğer 1.469 ve altındaki 1.431 desteği kırılacak olursa, o zaman ikili tepe denen bir düşüş formasyonu başlatır ve satışlar en az 100 puan ve üstündeki seviyelere doğru düşecek şekilde daha da sertleşebilir diye yazıyordum. İşte bu risk karşımızda iken, dünya piyasaları da karışmış durumda.
Biz BIST için bu korkulara sahipken, dövizde de yeniden yükseliş yaşanıyor. Bu kadar risk varken gündeme getirdiğimiz MB döviz rezervleri polemikleri de bunda etkili oldu. Ben 7.43 seviyesini görse de aşmaz diyordum ama bu ortamda daha yukarıyı zorlayabilir. Destek-Dirrenç Tablosunda bu seviyeleri görüyorsunuz.
Tüm bunlar bugün satışlarla güne başlanmasına neden olacaktır. Ama beklenen, olması gereken bir düzeltme bu gelişmelerle yaşanınca doğal panik yaratır. Sakin olmak gerekir. Bu düzeltme sonrasında BIST'in yeniden yükselişe geçmesini ve o zaman daha yüksek zirvelere ulaşacağını düşünüyorum. Nerelere kadar düşebileceğini de Destek-Direnç Tablosunda görebilirsiniz.
Bu esnada beklentisi süren, açık öngörülerimi koruyorum. Bu hisselerde düşüşler sürdükçe alım öngörülerim gelmeye devam edecektir. BIST düştükçe yeni öngörüler yapacağım. Bu o hisselerin hemen ve oradan yükselmeye geçmesine neden olmaz. Sadece bu fiyatlar düştükçe alınabilecek kademeleri gösterir. Çünkü düşüş bittiğinde tepkiler de benzer hızlarla olacaktır.
Eğer 1.431 seviyesi aşağı yönlü kırılacak olursa, tablolarda gösterdiğim ikinci kademe desteklere inme riskini yüksek buluyorum. Bu nedenle bugün yaşanabilecek düşüşlerde de öngörülerim gelebilir. Sonra ikinci kademe desteklerde bir kez daha öngörü yapmayı planlıyorum. O nedenle alımlarınızı kademeli yapmanızın doğru olacağını bilmenizi isterim. Tabii bir süre mecburi beklemede kalacağımızı da biliniz. Düşüşler moral bozar. Panik yaratır. Ama sakin olun. Eğer uyarılarım gelirken realizasyon yapılsaydı, bu düşüşleri nereden alsak diye takip edecektiniz. Hisselerle düşüyorsanız param batıyor mu diye korkulara kapılmayın. Sadece bu yaşananlar sizlerde bir tecrübe olsun. Borsanın ve hisselerin hiç düşmeden hep çıkmayacağını öğrenmiş olun.
BIST İçin dün paylaştığım teknikler geçerli. Yenisini paylaşmayacağım. Hisseler için de önceki paylaşımlardaki seviyeler mevcut fiyatların içinde varsa geçerlidir. Gördüklerimi paylaşmaya devam edeceğim.
Bu arada ulaştırma şirketlerinin tekniklerinde yükseliş formasyonları var. Bu nedenle 2-3 gündür tekniklerine dikkat çektim. Tablolarda hisse kodunu yazarak bu seviyeleri görebilirsiniz. Açıkçası çok karlı ve bana göre iskontolu hisselerde bile bu denli satışlar yaşanırken, turizm sezonuna başlıyoruz diye, çok ciddi zararlar açıklamış olan ulaştırma şirketlerinin, en iyi zamanlarındaki fiyatları bile geçmeleri ne kadar gerçekçi bu konuda tereddütlerim olduğu için, tekniklerinde yükseliş ihtimallerini görsem de, öngörü vermeye cesaret edemedim. Karar tekniklerine göre sizlerin.
Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_