Piyasaları algıları etkileyerek yönetirler. Tüm dünyada durum aynıdır. Piyasayı yükseltmek ya da düşürmek istiyorlarsa, halen istedikleri miktarda hisse, kontrat, pozisyon satılmadıysa, ya da alınmadıysa şartlar, gelişmeler, riskler ve belirsizlikler aynı olmasına rağmen aynı yönde beklentiler daha da abartılarak anlatılır. Sonra istenen yapıldıysa bir anda tüm yazdığım bu etkenler aynı olmasına rağmen bir anda tam tersi algı çalışması başlar.
Bu sefer piyasa yükselirken korkulması gerektiği halde korkulmayan risklerin ne kadar önemli olduğu konuşulmaya başlanır. Arka arkaya sorun yaratacak olası gelişmelere dikkat çekilir. Yerli-yabancı kurumların raporlarındaki dikkat çektikleri detaylar tam tersi şekilde olmaya başlar.Yıllardır bu nedenle ''Algılarınıza sahip çıkın'' diye sizleri zaman zaman uyardığımı biliyorsunuz.
Bunları neden yazdım yine?
Çünkü bir süredir ciddi risk ve belirsizliklerimiz olduğunu ve bunlarla yüzleşmeye çok yakın olduğumuzu yazıyorum. ABD, AİHM, Yunanistan ile olası bölgesel riskler gibi konulardaki gelişmeler ülkemizi ve piyasalarımızı coşturacağı gibi, tam tersi çok ciddi bir baskı ve bozulma altına da sokabilir. Sonuçta belirsizliklerin ille de kötümser gelişmesini beklemek de doğru değildir. Lakin özellikle ABD'deki yeni yönetim kadrolarına bakarsak, Türkiye aleyhinde çok sayıda kişinin önemli kadrolara geldiğini görürüz. Demek ki, çetin bir ilişki riskine hazırlıklı olmalıyız.
BIST için dün dikkat çektiğim yükseliş trendi kırılır ve hatta 1.508 civarı destek kırılacak olursa, o zaman başlayacak ikili tepe denen düşüş formasyonu nedeniyle bir anda yağmur gibi satışların geldiğini görebiliriz. Bu durumda bir anda sanki yeni ortaya çıkmış gibi riskler anlatılmaya başlanır. Algılar olumsuz yönde etkilenmeye ve yatırımcıların paniklemesine çalışılır. Ons altın, brent petrol değerlendirmeleri ve hareketlerinde de durum böyledir. Hatta son dönem ortaya çıkan kripto paralarda, bitcoinde de benzer gelişmeleri görürüz.
İşte eğer siz algılara yön değiştirme açıklamaları gelmeden olan biteni görür ve ona göre tedbir alırsanız, o zaman piyasa terse döndüğünde paniklemez, beklediğiniz gelişmenin olası fırsatlarını kollamaya başlarsınız. Yani yükselen BIST'de artık dirençlerde olduğumuzu görür ve devamında ciddi kar satışları ve düzeltme olabilir diye ciddi bir oranda nakite döndüyseniz, satışların gelmesi sizi mutlu eder. Nereden almak gerekir sorusunun cevabının peşine düşersiniz. Ama düşüş esnasında full hissede iseniz, o zaman fiyat kayıpları moralinizi bozar, sanki gerçekleşen risklerle ilgili gelişmeleri ilk kez duyuyormuşsunuz gibi paniklemeye başlarsınız. İlk düşüşlerde karlarınız erimeye, düşüşün devamı gelirse zararlarınız oluşmaya başlar. Dirençlerde nasıl daha da yukarı gidecek beklentisi ile gerçekleşen hedeflerde bile satmazken, bu sefer de alıma uygun desteklere gelince, sanki bu seviyeler de kırılacakmış gibi daha yüksekten satmadığınız pozisyonlarınızı panikleyip satmaya kalkarsınız.
İşte tüm bunlar yönetilmesine müsade ettiğiniz algılarınız nedeniyle olur! Lütfen her şey normal işlerken yapılan uyarıları göz ardı etmeyiniz.
Neyse, BIST'e dönersek, benim için önemli seviye 1.508 civarı destekler olacaktır. Oraya kadar her yerden yeniden alım yönüne dönebiliriz. Ama dikkat çektiğim bu destek seviyesi kırılacak olursa, o zaman ikili tepe tekniğine uygun düşüşlerin arttığını, 1.474-1.436-1.400 seviyelerine doğru yaşanmasının sağlıklı olacağını yazıp, söylediğim düzeltme yaşandığını görebiliriz. Böyle zamanlarda ters parite yakalamak sevdası ile yapılacak alımlar risk yaratır. Evet düşerken yükselecek hisseyi bulursanız parite karınız çok güzel olur. Ama genel düşüşlerde hisselerin çoğu düşeceği için, sizin de yeni alım halinde düşüşe yakalanma riskiniz yüksek olur.
İşte bu yüzden, düşüş beklediğiniz zamanlarda disiplinli davranmak çok önemlidir. Yani en az % 50 nakit koruma kararı alarak düşüşü izliyorsanız, ters parite riskini almak için yaptığınız yeni alımların bu % 50 nakit pozisyonunuzu bozmaması gerekir. Bir anda full hisseye dönerseniz ve aldıklarınız da düşmeye başlarsa bile bile lades olursunuz.
Bu arada BIST ille de düşecek diye bir şart yok. Eğer ABD, AİHM ve Yunanistan konularında beklentilerin tersine olumlu gelişmeler ve süreçler yaşanmaya başlarsa, o zaman da düşen ortamda ve dünyada pozitif ayrışan bir Türkiye ve BIST görülebilir. Bunun da olası tekniklerini tablolarda bulabilirsiniz. Yani ben tamamen olumsuz beklenti ile bu uyarıları yazmıyorum. Olası seviyeleri sizlerle paylaşıp, hangi yöndeki seviyeler kırılırsa, olası alt ya da üst teknik beklentilere dikkat çekiyorum.
Umarım yine gelişmeler için yeterince zaman öncesinde ve doğru yönde uyarılar yapıyorumdur. Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim. İyi hafta sonları
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_