ABD son açıkladığı 2.3 Trilyon Dolar'lık teşvik paketi sonrası dördüncü bir paket daha açıklanır mı tartışmaları yapıyor. Yorumlar ABD'nin 2'nci Dünya Savaşı sonrasındaki en büyük resesyona doğru gittiği yönünde. Buna paralel işsizlikte neredeyse tam istihdama doğru giderken, virüs salgını nedeniyle % 30 işsizlik rakamından bahsedilir oldu.
AB ülkelerinde de benzer şekilde çok büyük destek paketleri açıklanmış durumda ki, bunların ülkelerin GSMH rakamlarında % 15'leri geçtiğini görülüyor. Aynı oran ABD için % 20'yi geçmiş durumda. Kanada'da da hükümet vatandaşlarına siz maaşlarınızı, iş kayıplarınızı değil, sağlığınızı düşünün. Diğerlerini düşünmek bizim işimiz, gereken her türlü ödemeyi biz yapacağız. Bunun karşılığı hazinelerimizde mevcut, hatta GSMH oranı çok düşük karşılıklara geliyor. Para konusu sizi korkutmasın dedi.
Şu ana kadar 80'nin üzerinde ülke ise IMF'e parasal destek ve kredi için başvuruda bulunmuş durumda. Kısacası dünya virüs salgınının ekonomiye etkilerini bir şekilde finanse etmenin yollarını arıyor.
Ülke olarak biz de ilk önce GSMH'mızın % 2 si civarı 100 Milyar'lık bir destek paketi ile bu kapsamda açıklamalar yaptık. Ama bizim rakamlar daha ziyade vergi ötelemeleri, vergi indirimleri, kredi ötelemeleri şeklinde olmuştu. En son açıklanan pakette ise üç aylık maaş desteği, kısa dönem çalışma ödeneği ile direk maddi destek boyutuna doğru kararlar görülüyor. Benzer şekilde bankalar vasıtası ile kredi desteklerini de görüyoruz.
Bunlara ek olarak ''Biz Bize Yeteriz Türkiye!'' sloganı ile vatandaş ve kurumlardan yeni bir Milli Dayanışma Kampanyası başlattık. Tabii ki, böyle kriz zamanlarında herkesin kendi imkanları dahilinde bir destek vermesi devletin yükünü hafifletecek bir katkı sağlar ama sonuçta ülke genelinde olası ekonomik hasarı hafifletmek asıl devletlerin, hükümetlerin işidir. Ama demek ki, Suriyeliler için 40 Milyar Dolar harcadık, gerekirse bir o kadar daha harcarız derken o kadar da imkanımızın olmadığını görüyoruz. Şu ana kadar açıklananan destek paketleri elimizin maddi olarak sınırlı olduğu izlenimi veriyor.
Böyle zamanlarda her türlü imkan kullanılıp ekonomik sistemin korunması amaç olmalı. Hergün 125 Milyar Dolar'lık alım yapan ABD FED'in de, daha sonra açıkladıkları ek paketler nedeniyle ABD, AB ECB'nin de darphaneleri devreye soktuğu kesin. Kısacası bizde de, kamu ortaklığı seneti çıkartmak ve para basma dahil her tedbir devreye sokulabilir. Bunun yaratacağı enflasyon sonraki konulardır. Öncelikli konu virüs salgını sürecek olursa iflasların ve işsizlikte yaşanacak patlamanın önüne geçmek olmalıdır. Umarım faaliyetlerini durdurmak zorunda kalan işletmelere verilen üç aylık maaş desteği gibi kararların devamı da gecikmeden alınır.
Piyasaların Yönü Ne Olur?
ABD ve dış piyasalarda borsalarda yaşanan pozitif tepkiler nedeniyle VİOP'ta biz de güne Bin puan üstünde yükselişle başlayıp şuan 1.300 puan civarı artı ile işlem görüyoruz. Demek ki, BİST de benzer bir yüksek açılış yapacak. Ama esas olan sonrası ne olacak? Ben bu iş bitti diyemiyorum maalesef. O nedenle Destek-Direnç Tablomuzda yer alan direnç seviyelerine dikkat edin. ABD borsalarında ve BİST'de de güçlü olan dirençlerin geçilmesini yine zor görüyorum. Bu dirençlerde satıcıların gelmesini bekliyorum.
Virüs tedavisi bulunduğunu duyduğumuz zaman asıl kalıcı trend dönüşü yaşanır. Yoksa gördüğünüz gibi virüsün yayılma hızı ve can kayıpları artarak sürüyor.
Bu nedenle bu ortamda hisse bazlı takip etmek ve karlı pozisyonlarda satışlar görüldüğünde realizasyonları ihmal etmemek tedbirli davranışlar olur diye düşünüyorum. Yeni öngörülerim için kendimi daha rahat hissettiğim anda paylaşımlarımı görebileceksiniz. Şimdilik gerçekleşen öngörüleri kapatmakla yetiniyorum.
Hepinize önce sağlık, sonra bol kazanç diliyorum.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_