S&P'nin Türkiye ile ilgili bir görüş açıklama toplantısı olmadığı halde, not indirimi yapması piyasa için şok ve sürpriz bir indirim kararı olarak görüldü. Ama açıkçası tamam belki öyledir ama bunun herkes için sürpriz olmadığını da biliyorsunuz.
BİST ve piyasalar için en çok çekindiğim gelişmeler dış etkenler ve olası not indirimi riskleridir diye bir çok kez tekrarladım. En son 19 Nisan tarihli ''Baskın mı, Erken Seçim Mi?'' başlıklı beklenti yazımda; Seçim Süreci Değil, Dış Gelişmeler Daha Büyük Risk Olacaktır! başlıklı paragrafta bu korkumu yenilemiştim. O nedenle benim için bu çok büyük sürpriz olmadı. Ama eğer bu nedenden kaynaklanıyorsa, Pazartesi günü yaşanan bu boyuttaki düşüş, gerçekten de beklemediğim boyutta bir şok düşüş oldu.
S&P Türkiye'nin Notunu Düşürdü!
S&P sürpriz ya da değil, Türkiye'nin yabancı para cinsinden notunu BB'den BB-'ye, yerli para cinsinden notunu da BB+'dan BB'ye düşürdü. Görünümünü de durağan olduğunu açıkladı. Gerekçeler malum, makro göstergelerdeki bozulmalar, TL'deki aşırı değer kaybı, dış borçlardaki artış, siyasi gelişmeler, OHAL, seçimler öncesi AB ülkelerinde miting taleplerine verilecek olumsuz cevapların ilişkileri daha da gerebileceği gibi bilinen gerekçeler tekrarlanmış.
Manasız Hedefler Bile Gerekçe Oluyor!
Siyasi baskı ile TCMB'nın anlamsız enflasyon hedeflerinde ısrarı da karşımıza çıkartılıyor. S&P, notumuzun yükselmesi için % 5'lik enflasyon hedeflerine ulaşmayı kriterlerden birisi olabilir diye saymış. Kısacası piyasadan uzak bir hedef belirleyip, bunda ısrar edersek, aynı hedef karşımıza koz olarak çıkartılıyor. Bu ortamda yakın tarihte %5'lik enflasyon hedefine ulaşmamız öyle kolay gözükmüyor.
Muhtemelen son 24 Milyar'lık yeni teşvik paketi ve emekliye iki ikramiye S&P'ye göre iyice gevşetilen kemerleri daha da gevşeterek, mali yapının bozulmasına neden olacak diye görülmüş olabilir. Ama yeni teşvik paketinin aslında kendi kaynağı da hükümet tarafından açıklandı. Lakin bu kaynağı ciddiye almamışlar görülüyor! Hükümet imar affı ile yaklaşık 20 Milyon yapıda imar barışı hedefliyor. Belli bir bedel ödenerek imar sorunu olan yapılarda imar affından yararlanılabilecek. Bu açıdan bakınca, 24 Milyar ek yük yaratacak yeni teşvik paketinin mali yükü imar affından yararlanmak için ödenecek bedellerle fazlası ile karşılanabilir.
Muhalefet İttifak Konusunda Anlaştı!
İyi Parti, CHP, Saadet P. ve DP seçim ittifakı konusunda anlaştılar. Bu anlaşma sonrası önümüzdeki seçimlerin sonuçları ciddi bir belirsizlik içeriyor. Mecliste çoğunluk değişebilir. İkinci tura kalması beklenen cumhurbaşkanlığı seçiminde de belirsizlikler artabilir.
İşte olası bu belirsizlikler nedeniyle yabancılar seçimlerden de çekiniyor olabilirler. Ama muhalefetin ittifak anlaşması, ama S&P'nin not indiriminin duyulmuş olması nedeniyle olabilir ama Pazartesi günü çok yoğun bir yabancı fon satışı yaşandı. Yabancı bir fondan yabancı ağırlıklı hisselerde gelen yoğun satışlar nedeniyle yaşanan sert BİST düşüşü sonrası, muhalefetten ittifak ve S&P'den not indirimi açıklamaları geldi. Güne bu iki açıklamanın olumsuz stresi ile başlayacağız.
Lakin hemen belirtmek istiyorum ki, gelen satış bir kurumdan geldiği için, bu bir yabancı fona ait işlemler olabilir. Yani devamı aynı şekilde diğer fonlardan da gelmezse, kısmi bir satış ilavesi sonrası toparlanma da görebiliriz.
Açıkçası ayarlar iyice karışmış durumda. Ne desem nafile. Seçimlere kadar sıkıntılı bir döneme girdiğimizi bilmenizi istiyorum. Hepinize en kısa zamanda zararlardan kara geçeceğinizi günleri görmenizi dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_