Neden Pozitif Ayrışıyoruz?
Yaz aylarından bu güne brent petrol fiyatlarında yaklaşık % 58 düşüş yaşanmasına rağmen, pompa fiyatlarında yaşanan düşüş ise sadece % 20 civarlarında kalmış durumda. Bu ne demek? Dışarıdan alınan petrol ve türevleri için ödenen fatura düşmesine rağmen, devletin tüketicilere yansıttığı faturayı düşürmemesi demek. Aradaki farkın hazinenin ve bütçenin kaynaklarına girmesi demek. Bu durum tüketiciler için çok hoş bir durum değildir. Ama seçime giden bir iktidar için bulunmaz bir fırsattır. Hem gider tasarrufu yapma, hem de seçimlere yönelik harcamalar yapsa da, ekonomiye ekstra yük yaratmadan bunu gerçekleştirme imkanı bulması demektir.
Cari Açık da Düşüyor!
Cari açık rakamlarını yıllık bazda kıyasladığımızda, geçen yıla göre 20 Milyar Dolar'lık bir düşüş yaşandığını görüyoruz. Petrol fiyatları düşük kalmayı sürdürdüğü, hükümet aynı düşüşü tüketiciye yansıtmadığı süre boyunca, ciddi bir açık kapatma kaynağı bulmuş olacaktır.
Petrol fiyatlarının bu şekilde düşüyor olması, petrol üretmeyen tüm dünya ekonomileri için düşük enflasyon etkisi yaratacaktır. Bu durumda İngiltere ve FED gibi faiz artışı yapması beklenen merkezlerin faiz artışı oranları bir süreliğine düşük kalabilir.
TL'nin Dayanılmaz Cazibesi!
Hızla düşen petrol faturası ve bu nedenle cari açıkta yaşanan hızlı iyileşme TCMB'nın faiz indirim imkanını artırıyor. Petrol 110 $ iken FED faiz artışı yapsaydı, artacak kurlar nedeniyle petrol faturamız ulaştığımızın en yüksek seviyenin de üstüne çıkmasına neden olacaktı. Bu risk nedeniyle o tarihlerde TCMB'nın faiz indirimine gidemeyeceğini söylüyorduk. Oysa şu an durum aynı değil. FED faiz artışı yapsa, aynı anda TCMB da faiz indirimi yapsa, kurlar düşmüş olduğu seviyelere göre bir artış yaşar. Ama yine de % 58 düşmüş olan petrol fiyatları nedeniyle toplam enerji ithalatımız ve dolayısı ile cari açığımız düşmeye devam eder.
Ben yakalanan bu fırsatı çok önemli buluyorum. TCMB bu ortamı faiz indirimi yapmak için kullanmalıdır. Düşük faiz ve gerçek ya da gerçekçi kuru savunan biri olarak, dünyanın şu anki konjonktürü nedeniyle TCMB faiz konusunda daha fazla direnmemesi gerektiğini düşünüyorum. Hatta yapılabilecek faiz indiriminin beş ay öncesine göre çok daha yüksek olabileceği görüşündeyim. Öncesinde TCMB'nın en fazla iki seferde 100 baz puan civarı bir indirim yapmasını beklerken, şu an 100 baz puanlık ilk indirimle başlayarak 200 baz puana kadar bir indirim yapabilme imkanı olduğu görüşündeyim.
TCMB'nın elini güçlendiren sadece düşen petrol faturamız değildir. Aynı zamanda dünya için düşük faiz sürecinin devam ediyor olması ve AB bölgesinde piyasaya yine likidite pompalanması kararlarının alınmasıdır. Gelişmiş Avrupa'da ekonomik toparlanma henüz net bir şekilde başlamamışken, piyasalara verilecek bu likiditeden Türkiye'deki özellikle alt yapı yatırımlarına fon olarak gelecek kaynaklar daha çok olacaktır. Bankalarımızın bu ortamda dış finansman bulması çok daha kolaylaşacaktır.
Petrolün daha da düşmesi ya da, mevcut fiyatları koruması halinde, TCMB'nın faiz indirim yapmasının kaçınılmaz olacağı görüşünden ötürü, banka hisselerine olan ilginin sürmeye devam edeceğini söyleyebiliriz. Enerji faturalarında ortaya çıkan tasarruf imkanları, şirketlerin yatırım kararlarını artıracak ve karlılıklarının da olumlu etkilenmesine neden olacaktır görüşündeyim. Bu yüzden diğer sektör hisseleri de bir önceki yıla göre daha avantajlı duruma geleceklerdir.
Yapısal Reformların Hızlanması Not Artışı Getirir!
Türkiye bu pozitif ayrışmayı şu an sadece petrol faturasının düşmesi sayesinde yaşıyor. Buna kalıcı bir iyileşme gözü ile bakamayız. Ancak, dünya enerji fiyatlarında kayaç gazı etkisi ile düşük fiyatlama döneminin uzun vadede sürmesini beklediğim için, bu süreci katma değerli üretimin ve doğrudan yatırımların artması için kullanabilir, yapısal reformlarımızı hızlandırabilirsek, hem büyüme oranımız tahminlerin üstünde artar, hem de ileri vadede not artışı getirecek bir ekonomik iyileşme yaşanması sürpriz olmaz. Artık bu fırsat da kaçmasın! verginin genele yayılması için yasal değişiklikler ve ekonominin üretim temellerine oturması için yapısal reformalar bu sefer yapılsın diyorum.
BIST İçin Riskler Bitti Mi?
Tabii ki hayır. En iyi ortamlarda bile düzeltmeler her zaman yaşanabilir. Özellikle ABD borsalarında her zirve denemesi sonrası yeniden satışların geliyor olması nedeniyle, BIST'in de kar realizeleri yaşaması çok doğal olacaktır. Ancak içinde bulunduğumuz fırsatlar nedeniyle, petrol fiyatları düşük kalmayı sürdürdükçe faiz indirimi beklentileri artacak, bu beklentiyle her düzeltme sonrasında yeniden alımlar gelecektir. Bu nedenle yaşanacak kâr realizasyonlarını alım fırsatları olarak görmemiz ve düşüşlerde panik yapmamamız doğru olacaktır diye düşünüyorum. Olası teknik destek seviyelerini Destek-Direnç Tablomuzdan ve olası yeni hisse öngörülerimizi de Teknik Analiz Al/Sat Tablomuzdan takip edebilirsiniz.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_