ABD'den gelen Eylül ayı tarım dışı istihdam verisi beklentinin çok altında kalarak, 194.000 kişi geldi. Beklenti 500.000 idi. Ama buna karşılık işsizlik ise, % 5.1 beklenirken, % 4.8 olarak geldi. Bir önceki ay işsizlik rakamı % 5.2 idi. FED için asıl kriter tam istihdam düzeyi. Yani işsizlik verisi. FED için tam istihdam seviyesi dedikleri % 3.5 civarı işsizlik hedefini yakalamak ana hedef.
İşte bu nedenle karışık bir tablo var. Sonuçta istihdamda yine de 194.000 kişi artış var. İşsizlikte ise beklentinden hızlı 4'lü seviyelere inmeleri, FED'in politikalarında geri adım sürecini öne çıkarabilir. Muhtemelen bu endişe ABD on yıllık tahvil faizlerini de % 1.61 seviyesine taşımış durumda. Teknik görüntü olarak, eğer önce % 1.59 ve sonra % 1.56 seviyesinin altına yeniden inmezse, faizlerde % 1.638 - % 1.69 seviyelerine doğru yükselişin sürme riski yüksek görülüyor.
Bu durumda TCMB 21 Ekim toplantısı bizim için çok önemli olacaktır. Zaten ABD tahvil faizlerinde yükselişin sürmesi bizdeki kurları yukarı iterken, üstüne bir de PPK toplantısında enflasyon düşmeden faiz indirimi yapılacak olursa, bu takdirde kurlar için yeni zirveler kaçınılmaz olur.
BIST tekniğinde ise 1370 seviyesi çok önemli bir destek. Geçen hafta 1371 ile bu seviyeyi gördük sayılır. Sonrasında tepki geldi. Lakin bir şekilde 1370 desteği aşağıya kırılacak olursa, satışların teknik olarak 1355 - 1341 desteklerine doğru hızlandığını görebiliriz. Riski destekler kırıldıkça BIST'in dayanma gücü azalır. Yatırımcının paniği artar. Bir süre öncesinde düşme ihtimali zor diye gördüğümüz alt destekler de ciddi şekilde gündeme gelebilir. Şimdiden böyle bir teknik riske daha dikkat çekeyim! 1341 seviyesi görülecek olursa, önemli bir destek olur. Ama kırılacak olursa, 1308 - 1283 - 1260 diye daha alt destek seviyeleri ciddiyet kazanır.
Ben size teknik riskleri ifade ediyorum. Ama bunlar olacak diye söylemiyorum. Aynı şekilde dirençleri de kırması halinde yükselişe devam edeceği üst hedefler de var. 1409 - 1417 - 1419 - 1427 - 1434 - 1440 seviyeleri de, yükselişin önemli sıralı dirençleri. Eğer bir şekilde en üstteki kırılacak olursa, o zaman da yeniden 1511 gap'inin kapanmasını, üstünde yer alan 1553 direncine yükseliş beklentisini konuşuyor oluruz.
Anlayacağınız beklentiler gelişmelere göre değişkenlik gösterir. Ucuzluk ve pahalılık kesin bir sonuç yaratmaz. İskontolu olan borsa ve hisseler, olumsuz gelişmeler yüzünden düşmeye ve daha da ucuzlamaya devam edebilirler. Aynı şekilde primli görülen borsa ve hisseler de, pozitif gelişmelerin sürmesi nedeniyle yükselmeye, daha da primlenmeye devam edebilirler.
Maalesef BIST ve bizim piyasalarımız için uzun süredir FED, brent dahil enerji fiyatları, emtialar, ABD ile ilişkiler gibi bir çok konuda yaklaşan risklere dikkat çekiyorduk. Ama TCMB Naci Ağbal ile birlikte sıkı para politikası uyguladığı için, bu riskler yükselmemize mani değil diyorduk. Ama çekirdek enflasyona dikkat çekerek faiz indirimi yapılması, elimizdeki dayanaklardan birini daha zayıflatmış oldu.
Ben adım adım FED politika değişikliğine doğru gidiyoruz diye görüyorum. Maalesef ABD ile ilişkilerimizde de gerilimler artmaya devam ediyor. Biden'ın Türkiye'nin Suriye politikasının ABD çıkarlarına ters olduğunu söylemeye başlaması, çok uzun süredir ABD ile ilişkilerimizde dikkat çektiğim önemli bir riski öne çıkartmaya başladı. Fransa'nın Doğu Akdeniz'de Yunanistan ile ittifak görüntüsü bölgede ortamın ekstra ısınmasına neden oluyor. İşte bu ortamda, enflasyonda, ama manşet enflasyonda kalıcı ve net bir düşüş görülmeden faiz indirilmesini yanlış buluyorum. Bu yanlışta devam edersek, önce kurlara yeni zirveler göstermiş olacağız, sonra enflasyon ve yeniden faiz artışlarına sebep olacağız endişesi taşıyorum.
Hal böyle olunca da, tüm beklentilerimizi belirsizlik içine sokan bir piyasadayız. Ben BIST, bankalar ve çok sayıda hisselerimizi mevcut ve gelecek bilançolarımız nedeniyle iskontolu görmeye devam ediyorum. Ama iskontolu olmak düşmeye mani değil. Ama risklerin çoğalması da yükselmeye mani değil. Ben gelişmelerin yükselişi desteklemesini umuyorum. Her iki yöne de devam edebilecek sebepler olduğu için, bu süreçte yolumuzu tekniklere bakarak bulmaya çalışmak, hisse bazlı ayrışmaların peşinde olmak doğru olabilir görüşündeyim.
Hepinize sağlık, bol kazanç ve iyi bir hafta dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_