Dün borsalarda tam bir kabus yaşandı. ABD borsalarında seans durduruldu. AB borsalarında çok sert düşüşler görüldü. Brent petrol 31.11$ seviyesini gördü. Zaten dünkü sert düşüşlerin ana nedenlerinden birisi de, Rusya ve Suudi Arabistan'ın petrol üretim kısıtlaması konusunda anlaşamayınca, Suudilerin % 30'a varan sert indirimler yapmasıyla yaşanmıştı.

Bugün ise ABD ve AB futurelerinde sert yükseliş tepkilerinin yaşandığını görüyoruz. Dow future 23.424'ü görmüşken şu an 24.734, SP500 2.695 seviyesi görülmüşken şu an 2.847, Almanya Dax future 10.350 seviyesini görmüşken şu an 10.685 seviyelerinde bulunuyor. Dün 31.11$ gören brent petrol de şu an için 37.00$ seviyesinde. Buna karşılık dünkü kara pazartesi esnasında 1.703$ gören ons altın da, 1.657$ seviyesinden işlem görüyor.

Kısacası şu an için her tarafta dünkü sert düşüşlerin ve bu sabahın ilk işlemlerindeki düşük seviyelerin tepkileri görülüyor. Eğer BİST'in açılışına kadar durum böyle sürecek olursa, BİST de güne gapli bir yüksek açılışla başlayabilir. Ama esas olan eğer bu sorun virüs kaynaklı ise, virüs konusunda olumlu gelişmelerin görülmesi lazım. Ya da, petrol kaynaklı olumsuz etkinin giderilmesi için, Ruslar ve Suudilerin üretim kısıtlaması konusunda uzlaşması lazım. Ama brent de eğer üretim kısıtlaması olmaz ve virüsün dünya ulaşım ve ticaretine olumsuz etkisi sürecek olursa, 20 $ seviyelerinin bile görülme ihtimali söyleniyor. 

Petrol kısmı böyle iken, corona virüs konusundaki olumlu haber yerine risk artarak sürüyor. İtalya'da tüm okullar tatil edilmişken, şimdi seri A maçları da tatil edildi. Tüm ülkede zorunlu olmadıkça seyahat kısıtlaması kararı alındı. İtalya tam bir panik halinde. Benzer bir risk gelişimi için şimdi de Fransa'dan korkuluyor. Umarım bu sorunun çaresi fazla uzamadan bulunur. Yoksa ekonomileri derinden etkileyecek gibi duruyor. Tabii bu ortamda borsalar da gördüğünüz olumsuz tepkileri veriyor. 

Neyse, en azından şimdilik bu tepki bugün olumlu yönde olacak gibi duruyor. Ama sorun bitti, artık yükselişe geçiyoruz demek mümkün değil. Bu bir tepki olarak sınırlı kalacaktır. Devamının gelmesi ve kayıpların hızla telafi edilmesi için dünya genelinde virüs ve petrol konusunda olumlu gelişmeler, Türkiye ve BİST için ise, sadece virüs konusu değil, aynı zamanda Suriye'de yeni bir anlaşma ihlalinin olmaması, şehit haberlerinin gelmemesi ve Rusya ile yeniden bir çatışma riskinin belirmemesi çok önemli. Yoksa virüs için olumlu haberler gelirken, Suriye'de yeniden gerilim artacak olursa, o zaman da negatif ayrışma riskimiz olur. 

Bakın uzun süredir bu konularla ilgili risklere ve olası düşüşlere dikkat çekiyordum. Aynen uyardığım şekilde gelişmeleri yaşıyoruz. Ama aynı zamanda bu düşüşler esnasında kademeli alımlarla orta ve uzun vade göze alınarak alımlar yapılmasını doğru bulduğumu da yazıyordum. Sonuçta şu bilinmeli, dibi nokta olarak bilmek mümkün değildir. Maliyetli yakalanmayı göze alıp, düşerken kademeli alım yapmak doğru bir davranış şeklidir. Yoksa dönüş başlayacağı zaman, bir haberle aynı sertlikte yükselişler de görülecektir. O zaman da, düşüşte kademeli alın sözlerine aldırmayanlar bu sefer tüh kaçırdık diyerek, görülen düşüklerin çok daha üstünde almak durumunda kalabilirler. Yani full nakit duranlar bu düşüşte hiç alım yapmadıysalar bu ekstra fiyatları kaçırabilirler. 

Ama, kaçtı mı şimdi yani bu fırsat diyecek olursak, hayır henüz bu düşüncede değilim. Şu an yurt dışı futurelerinde yaşanan yükselişler dünkü sert düşüşlerin kısmi tepkileri bence. Trump'ın bu akşam virüs konusunda bir teşvik-tedbir programı açıklayacağı haberi de bu yükselişi desteklemiş olabilir. Bu nedenle Trump'ın açıklamaları sonrası kısmi bir yükseliş daha görüldükten sonra yeniden düşüşler gelebilir. Gördüğümüz düşüklerin daha da altındaki seviyeleri de görebiliriz. Çünkü henüz virüs sorunu sürüyor. İtalya dışında ülkelerde de artıyor haberleri piyasaları yeniden bozabilir.

Baştan yapılan düşüş uyarılarına zamanında aldırmayıp, sonra da bu uyarılar gerçekleşmeye başladığında bu sefer de kademeli alım uyarılarına aldırmayanlar, ya panikle en diplere verip zararları maksimize ederler, ya da korku ile hiç alım yapmayıp, sonrasında gelebilecek iyi bir haberle borsalar dönüşe geçecek olursa o zaman da bu düşük fiyatlardan hiç bir fayda görmemiş olurlar. Bu nedenle maliyetli kalmayı göze alıp, düştükçe kademe kademe alım doğru bir yatırım tarzı olur. Tabi bazılarınız kademe alımı uyarısına rağmen ilk adımda %90 alıma kalkıp geriye çok az nakit bırakınca, bu davranış da kademe alım uyarısına uygun olmuyor. Bana göre % 30'arlık üç alım kademesi doğru olur kanaatindeyim.

Dün Thyao düşen fiyatlar nedeniyle 1,5 Milyar TL'lik geri alım açıkladı. Benzer kararlar düşüşün sürmesi halinde diğer birçok şirketimiz tarafından da alınacaktır. 83.500'e inen endeks esnasında benzer bir çok geri alım kararlarını görmüştük. 

Neyse, güne alıcılı başlanmasını bekliyorum. Ama sonrası için yine de temkinli olmayı doğru buluyorum. Hepinize iyi seanslar. 

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_