Maalesef Çin'de kendini gösterdiği andan itibaren Çin dışı dünyada çok ciddiye alınmayan virüs, Çin dışında başka ülkelere, Avrupa'ya sıçrayınca işin ciddiyeti anlaşıldı. ABD'li yetkililer, ülkeyi dış dünyadan izole edemeyeceklerini, bu gidişle virüsün muhakkak ABD'de de görüleceği uyarısını yapması üzerine ABD borsalarında ciddi satışlar yaşandı. Umarım bu sorunun çaresi en kısa zamanda bulunur. Yoksa İtalya ve İran'da olduğu gibi, vaka ve ölüm sayıları diğer ülkelerde de aynı şekilde artmaya başlarsa, insan davranışlarında ve ticaret hareketlerinde çok ciddi panikler ve sorunlar oluşabilir. Ekonomilerde daralma yaşanacağı ise artık kesin gibi duruyor.

İtalya'dan duyduğumuz gelişmelerde, insanların bir süre sokağa çıkmama istekleri yüzünden marketlere hücum ettikleri söyleniyor. Benzer vakaların artması bu durumun diğer ülkelerde de yaşanmasına neden olur. Spor müsabakalarının seyircisiz oynanması ve bazı turnuva ve fuarların iptali söz konusu. Yani özellikle ortak havanın teneffüs edildiği, temasın yoğun olduğu stadyum, fuar, alışveriş merkezi, yolcu gemileri, havayolu ulaşımı direk olumsuz etkilenecek alanların başında olabilir.

Üretim ve enflasyon açısından da tüm dünyaya bir fatura çıkacak gibi duruyor. Çin dünyaya mal servisi yaparken, şimdi başta medikal olmak üzere birçok alanda alıcı durumunda. Bununla birlikte dünya için başta otomotiv ve cep telefonu gibi alanlarda da ciddi bir üretim daralması yaşıyor. Birçok alanda dış dünyaya aramal ya da mamül yollayamadığı için, Çin'den siparişi gelmeyen şirketler de kendi üretim aşamalarını tamamlayamıyorlar.

İşte tüm bunlar birçok hesabımızın karışmasına neden olacak. Misal teknoloji ve cep telefonu pazarlaması yapan birçok şirketimiz, Çin'den getirdikleri ürünleri satıyorlardı. Ama şimdi mal tedariki konusunda sorun yaşanacaktır. Bu durumda sonraki ciro ve kar rakamlarında olumsuz yönde daralmalar yaşanacaktır. Bu durum ne kadar sürecek bilemiyorum. Ama birçok hesaplamamızı bozacağı kesin gibi duruyor.

Virüs tüm dünya ve bizi de gördüğünüz gibi olumsuz etkilerken, üstüne bir de Suriye ve Libya sorunu ile kendi özelimizde uğraşıyoruz. Rusya, Almanya ve Fransa'nın da olduğu dörtlü bir zirveyi düşünmediğini açıkladı. Ama İran ve Türkiye ile üçlü bir zirveye açık olduğunu gösterdi. Bu sorunu Rusya ile karşı karşıya gelmeden çözüme ulaştırabilir miyiz göreceğiz. Rusya ile karşı karşıya kalma riskimiz olan Suriye konusu bizim için çok önemli bir kriz nedeni olabilir. Açıkçası, en başından Rusya'nın Türkiye ile köprüleri tamamen atmasını beklemediğimi söylediğimi biliyorsunuz. Bu görüşümü halen koruyorum. Bir şekilde uzlaşma yapacağımız düşüncesindeyim. Ama riskin yüksek olduğunun bilinmesini isterim. 

İşte tüm bu riskler ve virüsün gelişmiş ülke borsalarında da yarattığı paniğin etkisi ile BİST'in uyardığım alt desteklere doğru indiğini ki, bu seviyeleri Destek-Direnç Tablomuzda detaylıca görebilirsiniz. Yapabilecek şeyler çok sınırlı. Bu durumda bir şey söylemek de çok zordur. Tedavi bulundu haberi bir anda sert alımların gelmesine neden olabileceği için satıp çıkın da denemez. Hissede olanlar bir süre borsayı unutarak işlerine odaklansınlar. Parada olanlar da, bugün yaşanacak düşüş ve devamında kademeli alımları orta ve uzun vade taşımayı göze alarak düşünebilirler. Ama bence bir süre daha izlemekte yarar var. Dış dünyada yayılma haberleri paniğin artmasına neden olabilir. Ama ani olumlu bir haber gelirse diyenler bu fiyatları kaçırma endişesi taşıyorlarsa, o zaman 1/3 ya da en fazla 1/2 gibi bir oranla kademeli alımları düşünebilirler. Ama sonra virüs konulu yeni bir panik ve satış görürlerse bundan paniklememeyi bilmeliler.

Hepinize iyi bir seans dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_