Dün beklenti yazımda BİST için 100 Bin desteğinin önemine dikkat çekmiştim. İkinci seansta özellikle bankalarda bir anda gelen satışlar BİST'in bu seviyeye doğru sert düşmesine neden oldu. Aslında önemli destek dediğim seviye 100.600 civarıydı ama bazen kısmi bir aşağı sarkma sonrası yeniden destek bulup dönebildiği için 100 Bin diye dikkat çekmiştim.

Şimdi sorun dünkü düşüşler sürer mi, yoksa tam buradan yeniden destek bulur muyuz? Ya da düşüşe neden ne cevapları önemli. inanın bir çok sektör profesyoneli ile konuştum ama kimsede net bir cevap yok. Herkes aynı soruları birbirine soruyor.

Seçimler öncesi sahip olduğumuz önemli riskleri detaylı yazdığım için, bunları biliyorsunuz. Seçimler öncesi olası not indirimleri, ABD'den gelebilecek olumsuz bir Halkbank kararı, seçimlerin yeni seçim doğurma riskinin artması, TCMB'nın özerklik konusundaki riskler, S-400 ile ilgili müeyyideler, Suriye riski gibi belirsizliklerimiz aynen sürüyorlar. Sadece Dolar 4.90 geçince ekonomi kurmayları TCMB'nın özerkliği konusunu teyitleyerek 300 puan faiz artışı yapmışlardı. Yani şimdilik özerklik konusu soğutulmuş durumda. Ama Cumhurbaşkanımızın Londra açıklamaları yabancıları korkuttu bir kere. Bu nedenle bu riskin eğer Cumhurbaşkanımız kazanırsa halen geçerli olduğunu düşünüyor ve seçimlerden evvel borsadan kısmi çıkış yapıyor olabilirler. 

Bu risklere, Çin'de yaşanan sert kayıplar, ABD'nin AB dahil bazı ülkelere getirdiği çelik ambargosu, gelişmekte olan ülkelerin fonlar içindeki paylarının azaltılması korkuları da eklendi.

Aslında bir de temettü konusu var! Eregl gibi etkileyici şirketlerin son günlerde verdikleri temettülerin etkileri de endekste bin puan civarı bir düşüş yarattı. Bu konuyu atlayıp, 100 Bin sınırındayız diye de satışlar gelmiş olabilir. Normalde temettüler olmasa bin puan daha yukarıda olacaktık.

Dün bir konu daha internette dolaştı! Bu da F.Times'da yer alan bir Türkiye enflasyon yorumuydu! İlgili makaleye göre Türkiye'de gerçek enflasyonun çok daha yüksek olduğu ve bu nedenle faiz düzeyinin de bu seviyelerin çok üstünde olması gerektiği spekülasyonuydu. Bu yorumu siyasi içerikle yazıp, sorunu cumhurbaşkanına bağlamışlar. Seçilmesi halinde enflasyondaki şeffaflık sorunu sürecek demişler. Ama bunu dikkate alıp da bankalarda satışlar yapılmış olabilir mi bilemiyorum.

Faiz konusu şöyledir. Eğer faizlerde ve kurlarda ani artışlar yaşanırsa, bankaların ellerindeki sendikasyon kredilerinin maliyetleri ve devlet kağıtları nedeniyle ciddi kayıpları olur. Bu nedenle bankalarda önemli kar erimeleri yaşanır. Daha sonra son kur seviyeleri ve son yüksek faiz düzeylerinden de devlet kağıtları alınır. Ondan sonra kurlar ve faizler yeniden düşmeye başlarsa bu sefer bu düşüşler kar yazmaya başlar. Sonradan açacakları yeni borçlanmaların yaratacağı getiriler önceki kayıpları telafi etmeye başlar. Ama bunun için öncesinde faiz ve kur düzeylerinde zirvelerin bulunması gerekir. Maalesef şu an için bu zirvelerin oluştuğunu söylemek için erken. Kısacası bankalar açısından düşen kur ve faiz kar artışları, artan kur ve faizler de kar erimeleri ve zarar demektir.

İşte bu nedenle pazartesi günü de gelecek enflasyon verilerinin yüksek gelme riski için dünkü sert banka satışları yaşanmış olabilir. Aynı şekilde maliye bakanı Ağbal'ın kurumlar vergisinde indirime gidilebileceği sözleri de, maliye politikasında gevşeme sürüyor diye düşünen yabancıların satışa geçmesine neden olmuş olabilir.

Ne Yapmalıyız?
             Görüyorsunuz ya, net bir şey söylemek mümkün değil. Ama sonuçta riskli seviyelerdeyiz. BİST desteğini kırarsa, 94.000'li daha alt seviyelere doğru düşme riski yaşanabilir. Ama öncesindeki destekler(destek-direnç tablosunda görebilirsiniz) yine de geçerlidir. 

Eğer 100 Bin kırılacak olursa, eldeki hisselerin genelinde benzer düşüşler yaşanır, verip de alttan yerine koyayım denebilir. Bu nedenle satışlar da yapılabilir. Ama yaşanan sert banka kayıplarına rağmen hisse bazlı ayrışmaların olduğunu da görüyorsunuz. Hatta eğer endeks tutunup tepki alımları gelecek olursa, hisse bazlı tavanlar yine görülebilir. İşte endeks kırıldı paniği ile banka dışı diğer hisselerinde satış yapanlar, hisselerini kaçırma risklerinin de olduğunu bilmeliler. Bu düşüşler ilgili hisselerin beklentileri tamamen bozulduğu için değil, saydığımız diğer konulardan yaşanıyorlar. 100 Bin seviyesi kırılmadan da kırıldı denmez. Önce bunun görülmesi gerekir. Yoksa her yerden alım tepkileri görülebilir.

Çok sert bir faiz artışı, çok sert yeni bir kur artışı dahi yaşayacak olsak, sonrasında borsada bir çok hissenin yine çok ciddi yükseldiğini göreceksiniz. Bu nedenle panikle karar almak doğru olmaz. Ama yine de ne yapacağınıza, bu riskleri bilerek sizler karar vermelisiniz. Lakin eğer alttan alırım diyerek satış yaptı iseniz, verdiğiniz hisse düşünce belirlediğiniz alt fiyat neyse oraya geldiğinde almayı bilmelisiniz. Çünkü en alt seviyeler paniğin en yüksek olduğu yerler olduğu için, ilk kararlar o seviyeler görülünce uygulanmayıp genelde beklenir. Bu nedenle dip tepkileri gelince alt seviyelerden sattıklarınızı geri koyma imkanını bazılarınız kaçırdığı gibi, hızlı tepkiler halinde bazen verdiğiniz fiyatların bile üzerinde geri almak zorunda kalabilirsiniz.

Şunu bilin ki, ekonomik dengelerimizde ciddi bozulmalar var. Önümüzde çok önemli bir seçim olduğu için, tam bir rahatlama olacaksa seçimlerin sonuçlarına göre olacaktır görüşündeyim. Tabii seçim yeni bir seçim doğrumadığı takdirde.

Tabii bir de dünya ticaret savaşları başlamış durumda. Bunun da olumlu olumsuz etkilerini yaşayacağız. O kadar çok sorunla iç içeyiz ki, baş etmek bu dönem biraz zor olabilir. Bu nedenle en önemli uyarım; kesinlikle bu dönem kredili hisse alımlarından uzak durmanızdır. Eldeki hisseler düşer. Ama sonra yeniden bu düşüşler telafi olur. Sadece zaman kaybı ve stres yaşamış olursunuz. Ama kredili hisse taşıyorsanız, hem yüksek kredi faizi ödemek zorunda kalacağınız gibi, hem de sert düşüşler halinde satmak zorunda kaldığınızda büyük kayıplar yaparsınız. Lütfen kredili hisse alımları konusunda çok iyi düşünerek karar veriniz. 

Hepinize iyi bir hafta sonu dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_