ABD Hazine Bakanlığı, Rus oligarklar ve kontrollerinde bulunan şirketler ile bazı Rus hükümet yetkilileri, bir Rus silah şirketi ve bankayı yaptırım listesine aldığını açıkladı. Ki, Gazprom yönetim kurulu başkanı ve S-400 üreten şirket ve yöneticileri de bu listede açıklanan yaptırımlar kapsamında gözüküyorlar. Rusya İç İşleri Bakanı da ismen dahil olmuş durumda. İşte bu yaptırım kararı açıklanınca, Rus Rublesi ciddi değer kaybı ile, Rus borsası da tarihin sen sert düşüşlerinden birini yaşayarak güne başladı. Bu düşüşün gelişmekte olan ülkelerde de yansımaları olması çok normal ki, Brezilya ve biz bu yansımalara örnek ülkeler olduk.
Aslında dün biz de güne başlangıçta Rusya'daki değer kayıplarına uyarak başlayabilirdik. Ama teşvikler açıklanacak olduğu için, BİST başlangıçta Rusya'daki düşüşlere kısmen duyarsız kaldı. Ama daha sonra teşvikler açıklanıp da, öncesinde adı geçen bir çok şirketin olmadığı görülünce BİST'de de çözülme başladı ve sert bir düşüş gördük.
Proje Kapsamında Teşvik Paketi Açıklandı!
Site üyeleri olarak öncelikli BİST'deki düşüşe odaklanacağınızı düşündüğüm için, BİST'deki düşüşün nedenini yorumlayarak başladım. Ama aslında dün çok önemli bir teşvik paketi açıklandı.
Yıllardır ekonomi yönetiminde devamlı eleştirdiğimiz konuların başında yapısal reformlar ve cari açığın yükseliği hep ilk sıralarda idi. İşte, dün ilk defa bu konuya neşter atıldığını görüyoruz. Toplamda 135 Milyar TL. yatırım değerine ulaşan, 19 firmanın 23 projesi yatırım teşviki kapsamına alındı.
Öncelikle yanlış bir algı oluşmasın! Devlet 135 Milyar TL.teşvik dağıtmayacak. Yani bu paket yeni bir KGF gibi para dağıtımı değil. Ondan çok daha önemli ve amaca yönelik bir paket. Yatırımları şirketler yapacak. Devlet bu yatırımları yapacak şirketlere, vergi, kdv., arazi tahsisi, istihdam, kurumlar vergisi, enerji kullanımında vergi indirimleri vs. gibi bir çok alanda istisna ve muafiyet vb. bir çok teşvik sağlayacak. Gerektiğinde sermaye gereken yatırımlarda, sermayenin % 49'unu vererek destek olacak.
Kısacası proje kapsamındaki teşvik paketinde devletin cebinden bugünden yarına hemen para çıkmayacak. Tam tersi, devlet yıllar içinde yatırım yapanlardan alması gereken bir takım vergileri belli bir süre almayarak, onlara arazi tahsisi vs. yaparak katılmış olacak. Yatırımcıların yüklerini hafifletecek.
Bu sayede cari açık yaratan ithalat alanında 135 Milyar Dolar'a ulaşan bir yatırım büyüklüğüne ulaşmak hedefleniyor. Yatırımların tamamlanması ile 19 Milyar Dolar'lık ithalat azalması, 6 Milyar Dolar yeni ihracat imkanı olmak üzere toplam 25 Milyar Dolar'lık bir fayda sağlanması düşünülüyor. Tabi bu kapsamda birçok yeni istihdam da yapılmış olacak.
KGF teşvikleri gibi devletten para çıkmayacağı için, faiz ve enflasyonu arttırıcı bir etki yaratmayacak. Bu nedenle de ratingçilerin eleştirilerine hedef olmayacağını düşündüğüm oldukça doğru yapılmış bir yapısal reform teşvik paketi olarak görüyorum. Ne diyelim ülkemiz için hayırlı olsun. Umarım cari yaramıza gecikmeden merhem olmaya başlar.
Atilla Davası Kararı Ertelendi!
Dün seansın sonuna yaklaşırken çıkan bir spekülasyon doğrulandı. Atilla Davasının 11 Nisan'da açıklanması beklenen kararı 7 Mayıs tarihine ertelenmiş. Yarın açıklanması beklenen bu kararın da piyasa üzerinde olumsuz bir baskısı vardı. Erteleme kararı bir süre rahatlık yaratacaktır.
Bu konuda bazı belirsizlikler var! O da şu; dava sadece Hakan Atilla ile sınırlı değil. Aynı zamanda Zarrab için de bir ceza çıkacak. İtirafçı anlaşması ile indirimli bir ceza alması beklenen Zarrab'ın cezası mahkeme hakimi tarafından belirsiz bir tarihte pat diye açıklanması bekleniyor. Aynı şekilde davanın Halkbank'ı ilgilendirecek bir sonucu da olabilir. Sadece yöneticileri değil banka için de bir ceza çıkabilir ki, bu konu edilmiyor. Ama böyle bir sonuç da çıkması bekleniyor. İşte Halkbank'ı ilgilendirecek kısım, Atilla kararının içinde mi olur, yoksa daha sonra mı bu konu gündeme gelir burası belirsiz. O nedenle asıl bankayı ilgilendirecek gelişme ve cezalar piyasalar için çok önemli olacaktır.
BİST Bugün Ne Yapar?
Yukarıda izah ettiğim gibi, dün Rusya'daki sert düşüşlerin baskısı ve teşvik paketinde önceden adı geçen bir çok şirketin olmadığının görülmesinin yarattığı sert düşüşlerin yerine kısmi bir toparlanma öngörüyorum. ABD borsalarında da kısmen toparlanma görülüyor. İşte bu gelişmeler ışığında BİST'in güne alımlarla başlamasını bekliyorum. Ama sonrasında iç-dış bahsi geçen etkenlerdeki gelişmeler endeksin yönünde etkili olacaktır.
Hepinize bol kazançlar dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_