Dün Euro bölgesi maliye bakanları Yunanistan gündemli toplanmıştı.Toplantıdan bir karar bile çıkmadan uzlaşmazlık ile ayrıldılar. Yunanistan riski iyice büyüyor. Eğer başbakan Çipras mevcut borçların bir kısmının silinmesi, özelleştirmelerden vaz geçilmesi, şart koşulan ekonomik tedbirlerin rafa kaldırılması vb. konularda uzlaşmaz inadını sürdürürse, ilişkilerin dönülmez bir çıkmaza girmesi an meselesi. Bakalım göreceğiz.
Ama eğer Yunanistan ben sizlerle anlaşamadığım için likidite çekemeyeceksem, o zaman Euro birliğinden çıkar, yeniden kendi param Drahmi'ye dönerim derse, Yunanistan seçimleri öncesinde yaptığım tahmindeki beklentim büyük ihtimalle gerçekleşir diye düşünüyorum. Yani Yunan finans sistemi kilitlenir. Bankalarından mevduat çıkışına yasak koymazlarsa, inanılmaz bir para çıkışı yaşanır. Drahmi'ye dönmeleri halinde çok büyük bir devalüasyon yaşarlar. Yunan halkı bir anda daha da fakirleşir. İşsizlik patlar. Bir çok kişi maaş alamaz ya da aldıkları maaşlarının değeri pul olur. Bu durum yeni bir siyasi krizi gündeme getirebilir. Toplumsal olaylar ve yeni bir seçim daha gerekebilir. Batı dünyasından kredi alamazlar. Ancak Ukrayna konusu nedeniyle Batı ile ilişkileri kilitlenmiş olan Rusya, Çin ve Batı müeyyideleri nedeniyle İran Yunanistan'ın yeni kreditörleri olabilir. Tabii bu Yunanistan için çok önemli riskler içerir. Yani Yunanistan topraklarında Rusya, İran ya da Çin'e üs benzeri imtiyazlar sağlarsa, Bu durum Yunanistan'ın Batı'dan ve AB'den ciddi tepkiler görmesine de neden olabilir. Her şerde bir hayır vardır denir ya, böyle bir kriz yaşanırsa, bu durum Türkiye'ye farklı siyasi avantajlar sağlayabilir.
Peki Yunanistan'ın Euro'dan çıkması AB ve Euro için önemli bir risk olur mu? Sanmıyorum. Belki bir süreliğine geçici bir risk yaratabilir. Euro kısmi bir değer kaybına daha uğrayabilir. Ama AB ve ECB zaten Yunanistan'ın para birliğinden çıkması riskine karşılık yeterli tedbirleri devreye almışlardır. Yunan bankalarına verdikleri krediler nedeniyle zora girecek başta Alman bankaları olmak üzere, AB menşeli bankalara acil likidite sağlayıp olası finansal krizi kolay aşarlar. Zaten muhtemelen Yunan kredileri ve tahvilleri için bu bankalar karşılık tedbirlerini kendileri de öncesinden almışlardır diye düşünüyorum.
Bana göre Euro birliğinden çıkma kararı Yunanistan için çok daha büyük bir risk içereceği için, Yunanistan bir şekilde gerekirse boyun eğerek, birlikte kalmayı sürdürmeyi tercih etmek zorunda kalacaktır düşüncesi daha ağır basıyor. Neyse bu konuda anlaşmazlık sürerse ne olur kısmını zaten söylediğimiz için, çok uzatmaya gerek yok. Piyasalardaki olumsuz dalgası çabuk atlatılır diyorum.
Cari Dengede Olumsuz Sinyaller!
Dün cari denge rakamlarımız açıklandı. Beklentilerden çok az kötü geldi. Beklentiler aylık ve yıllık ortalamalarda cari açığımızın düşmesi yönündeydi. Öyle de olmuş ama, cari açıktaki düşüş ihracat artışından kaynaklanmıyor. Dikkat çektiğimiz gibi petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle enerji faturamızdaki tasarruflardan kaynaklanıyor. Yani eğer yapısal reformlar üretimi ve ihracatı canlandıramazsa, petrol fiyatları yeniden yükselişe geçerse, bir çok dengemiz gibi cari dengemiz de olumsuz gelişme göstermeye başlar. Bu konudaki şansımız, dün açıklanan ABD petrol stoklarının tarihin en yüksek seviyelerine ulaşmış olduğunun görülmesidir. Yani petrol fiyatlarının uzun bir süre daha düşük seyri sürebilir. Bu durum bizim ekonomik ve yapısal tedbirleri devreye sokmamız için bize zaman sağlayacaktır.
BIST için düzeltmenin sonuna yaklaşıyoruz diye düşünüyorum. Dün paylaştığım beklenti yazımın içeriklerine özel bir ekleme yapmaya gerek duymuyorum. Olası teknik destek seviyeler ve yaşanan düşüşün düzeltme olduğu yönündeki düşüncelerimi zaten biliyorsunuz. Yakında faizlerde, kurlarda ve gr altında aşağı yönlü, BIST'de yukarı yönlü bir dönüşün başlaması beklentisindeyim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_