Ekonomiler Çökerken Herşey Yükseliyor!
Virüs salgını nedeniyle gördüğünüz gibi dünya ekonomilerinde ciddi krizler ve daralmalar yaşanıyor. Ülkeler yaşanan krizde insanları, şirketleri koruyabilmek için GSMH'lalarının % 20'lerine dayanan rakamlarda piyasaya mali-finansal-likidite destekleri açıklıyorlar. Bu durum ülkemiz için de böyle.
İşte böyle ciddi bir krizin yaşandığı ortamda BIST yükseliyor, ons ve gram altın yükseliyor, döviz kurları yükseliyor, işsizlik yükseliyor, kapanan şirket sayısı yükseliyor, ekonomik daralma yükseliyor, cari denge açığı yükseliyor, enflasyon tüm krize ve talep daralmasına rağmen bir türlü düşemiyor. Bütçe açığı yükseliyor, hiçbir uçağını uçuramıyan hava yolu şirketleri, hiçbir yolcuya hizmet vermeyen havaalanı işletme ve servis şirkteleri de yükseliyor! Virüs vaka sayısı ve maalesef can kayıpları da yükseliyor.
İyi de biryerlerde bir yanlışlık yok mu? Tüm bunların hepsinin birlikte hareket etmesi normal mi ? Tabiiki değil. O nedenle bir süre sonra ya iyi haberler duracağız, ya da yükselenlerden bazıları düşme yönünde diğerlerinden ayrışma yapacak.
Likidite anlamında nefes aldıracak bir dış fon girişi konusunda anlaşma açıklanırsa, döviz kurları aşağı yönde ayrışmaya başlayabilir. Ama bu olmayıp, virüs etkisi azalmadan daha da artarak sürmeye devam ederse, o zaman da herşeye rağmen patron geri alımları ve fon alımları gibi tepkilerle yükselen hisseler düşüş yönünde ayrışmaya başlayacaklardır.
İşte sorun da burada! Hangisi olacak? İnanın bilmek mümkün değil. IMF iktidardan karşı sözleri duyunca Türkiye için büyüme tahminlerini bir anda % 5 daralma yönünde değiştirdi. Yani o atarafta iktidarı sıkıştırma devam ediyor. Diğer tarafta dünya bu melun virüsle uğraşırken, hala ABD ile aramızdaki Halkbank ve S-400 sorunu sürüyor. Son olarak S-400 ile ilgili yine ortak bir komisyon teklifimizi yeniledik. Yani oradaki sorunların sürmesi bu konulardaki sorun ile yeniden yüzleşme riskimizi karşımıza getirecek.
Ama anlaşma ve fon haberleri gelirse, o zaman da BIST olarak kısmen bir yükseliş daha yaparak, 101.000 ve belki de 105-106 Bin seviyelerine doğru yükselişin sürdüğünü de görebiliriz. Olumsuz gelişme halinde 95.000 ilk destek olarak takip edilmesi gereken seviye. Bir altındaki riski bölge ise 90.000 civarında bulunuyor.
Çok kritik bir süreçteyiz. Bence esas olan virüs ile ilgili gelişmeler olacaktır. Virüs sürerken tüm ülkeler ekonomik ve finansal konularda birbirlerini destekleyeceklerdir. Ama bu iş kendilerine kalmış mali-finansal konular olduğu için çözüm daha kolay. Lakin salgın ne zaman çözülecek bu çok önemli olacaktır. Eğer 2 ay gibi bir sürede bitmez ya da kontrol altına alınmaz da, yaz sonunu ve hatta daha sonrasını bulacak olursa, o zaman ekonomilerdeki daralma çok daha derin olur. Devletin destek için vermek zorunda kalacağı ekonomik paket misli ile artar.
Umarım iyi yönde gelişmler olur. Yoksa bu gidiş çok ciddi riskler içeriyor. Ben açmazda olunduğu için dış fon ile ilgili bir anlaşmanın gelmesi beklentisiyle iyimserliğimi koruyorum. BIST böyle bir haberle ilk anda 100-101 Bin seviyelerine ve olası dış fon desteğinin boyutuna göre de 105-106 Bin seviyelerine doğru çıkabilir. Ama Virüs sorunu sürerken böyle bir yükseliş yaşanması halinde devamında ciddi bir kar satışları ile önemli düşüşlerin de yeniden görülme riski artacaktır.
Kısacası yükselişlerde zaman zaman kar satışları yapmayı ihmal etmeyin derim.
Hepinize önce sağlık, sonra bol akzanç dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_