Türkiye F-35 Projesinden Çıkartıldı!

18.07.2019 09:18
  •  A 

Evet uzun zamandır gündemi yoran S-400 - F-35 konusunda yeni bir süreç başladı. ABD Türkiye'yi F-35 projesinden çıkarttı. Gerçi henüz bu konu da net değil. Tam çıkartıldı mı, yoksa F-35 ortaklığı askıya mı alındı o kısım biraz karışık. Sanırım kısa zamanda bu durum da netleşir. Şimdilik ABD tarafından aşağıdaki açıklamalar yapılmış durumda!

''Önce Beyaz Saray'dan açıklama geldi. Bu açıklamada "Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alma kararı Türkiye’nin F-35 programına katılımını imkansız kılmaktadır" denilirken, ilişkilerin çok katmanlı olduğu ve sadece F-35'e bağlı olmadığı, NATO'da askeri ilişkilerimiz güçlüdür vurgusu yapıldı. Beyaz Saray'dan yaklaşık yarım saat sonra ise Pentagon'dan beklenen açıklama geldi. Pentagon, Türkiye'nin F-35 anlaşmasından çıkarılması için düğmeye bastıklarını duyurdu. Açıklamada "Türkiye'nin F-35 programına katılımını askıya alma sürecini başlatıyoruz. Türkiye bu kararından dolayı iş imkanlarını ve ekonomik fırsatları kaybedecek. F-35 programıyla bağlantılı 9 milyar dolarlık bir kayıp olacak” denildi.''

Bu açıklamalardan sonra NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye ile ilişkilerinin F-35'den çok daha kapsamlı olduğunu, S-400 meselesini küçümsemediğini ama, NATO müttefiki olarak Türkiye S-400'lerden çok daha fazlasıdır dedi. Ayrıca, hiç bir NATO üyesinden Türkiye'nin NATO'dan çıkartılması yönünde bir talep gelmediğini belirtti. Türkiye NATO'nun hava savunma sistemlerinin entegre bir parçasıdır öyle de olmaya devam edecek diye de ekledi.

Doğal olarak bu karar sonrası bizim taraftan sert açıklamalar geliyor. Cumhurbaşkanımız Trump farklı düşünüyor demişti. Ama Trump'ın da yasalara uymak zorunda kaldığını görüyoruz. Şimdi yeni bir boyut başlayacak. Dün yazdığım ''Yaptırımlar Dünya Güç Dengelerini Bozar!'' başlıklı yazımda sürecin devamında yaşanabilecek gelişmelere dikkat çekmiştim. İlk andaki olası yansımasına da değinmiştim. Bakalım neler yaşanacak göreceğiz. 

ABD tarafından yapılan bu açıklama sonrası, ayrıca başka ne gibi yaptırımların uygulanacağı da açıklanacak. Öncesinde alınan karar gereği sanırım çok sayıda yaptırım içinden en az beş tanesinin uygulanması zorunluluğu vardı. Bakalım bu yaptırımlar neler olacak göreceğiz. 

Bu nedenle henüz F-35 askıya alındı ya da F-35'ten Türkiye çıkartıldı demekle iş bitmiş değil. Devamında ilave uygulanacak yaptırım kararlarının da görülmesi lazım. Bu kararlarda ekonomik ve finansal yaptırımlar var mı, varsa boyutları ne bunların da netleşmesi lazım. Ama şunu bilin ki, eğer ABD ile F-35'lerin alımında orta yol bulunmazsa, bu işin sonu dünkü yazımda belirttiğim yerlere gider. Çünkü Türkiye hava filosunu yenilemek zorundadır. Bunu da gecikmeden yapmak durumundadır. Eğer F-35 alamıyorsa, yerine alacak yeni nesil uçakları bulmak zorundadır. Bakalım bu konuda Ruslar ile SU-57 görüşmeleri başlayacak mı?

 Neyse, olumsuz olan bu gelişmenin ne kadar olumsuz olduğunu ve piyasalara tam etkisini dediğim ek yaptırım kararlarını da duyunca anlayacağız. Sadece F-35 programından çıkartılmış olmak, ekonomik ve finansal yaptırım uygulanmaması halinde pozitif piyasa sürecimiz devam edebilir. İzleyip gelişmeleri göreceğiz. Ama olumsuz bir süreç benim için başladı diye düşünüyorum. Bu işin devamında ara yol bulunmaz ise, sorunlar daha da büyüyecektir. 

ABD Piyasalarında Kar Satışları Var!
             Bir süredir yükselen ABD borsalarında dün kar satışları yaşandı. Şu an için de satıcılı görüntü hakim. Yani F-35 haberi sonrası dış piyasalardan da olumsuz etki görebiliriz. Sert yükselen BİST bu yükselişin bir kısmını geri verebilir. 

25 Temmuz Bekleniyor!
              Bizim için şu an 25 Temmuz öne çıkıyor! Bu tarihte TCMB Para Piyasası Kurulu toplantısı var. Başkan değişimi sonrasında sert faiz indirimi beklentisi iyice artmış durumda. Ben de arada çok esktra bir gelişme yaşanmazsa, 250-300 puanın üzerinde bir faiz indirimi kararı görebiliriz görüşündeyim. Ama bu beklentiye rağmen Dolar kurunun yukarı gitmeye çok hevesli olmadığını görüyorum. Bu bizim için iyi bir gelişme. Yani sert faiz indirimi yapılacak olsa bile, kurlar ilk anda vereceği yükseliş tepkilerinden sonra yine düşecektir diye düşünüyorum. Kurlarda kontrolsüz bir yükseliş süreci beklemiyorum. Tabii ABD ek yaptırım olarak finansal piyasalarımızı hedef almazsa!

Beklenen sert faiz indirimi nedeniyle yine banka hisseleri ön plana çıktı. Faiz kararı duyuluncaya kadar bu durum böyle sürecektir. Ama arada kar satışlarını da görmeye devam edeceğiz. Bu süreci hisse bazlı teknik takip etmekte yarar görüyorum. Çok korkulacak olumsuz bir piyasa beklentim yok. Kısmi kar realizasyonları gayet doğal tepkiler olur. Ama bankaların hareketlerini de bire bir öngöremiyorum. Dün ilk seans satış yerlerken bir anda alım yönüne dönüp günü ciddi primlerle kapatmalarının nedeni ne anlamadım.

Hepinize iyi bir piyasa ve bol kazançlar dilerim. 


    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_


  • 17.07.2019
    09:41

    Dünya doğu ve batı bloku olarak iki önemli güç arasında paylaşılmış durumda. Biz batı blokunda NATO'nun en önemli askeri güçlerinden biriyiz. S-400'ler konusunda olası ABD yaptırımları tüm dengeleri bozabilecek sonuçlar doğurur! ABD Sert... Devamı »

  • 16.07.2019
    09:11

    S-400'ler gelmeye başladı. Yakın vadeli en büyük riskimiz olarak gösterdiğimiz S-400'ler gelmeye başlayınca her cepheden baskılar da başlamış oldu. ABD kongresinden yaptırımların uygulanacağı açıklamaları var. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ''kanunlarımız S-400&#... Devamı »

  • 12.07.2019
    09:34

    ABD Dış İşleri Bakanlığı yetkilileri, ABD Parlamentosu Türkiye S-400'leri teslim aldığında kapsamlı yaptırımlara muhatap olacak diyor. AB Akdeniz ile ilgili Türkiye'yi sondajlarını durdur yoksa bir takım yaptırımlar yaparım diyor. Bu kapsamda çarşamba günü büy... Devamı »

  • 11.07.2019
    09:46

    BİST 96.485 seviyesinde bulunan ilk gap boşluğunu kapattı. Bir altında 94.022'de başka bir gap boşluğu daha var. Ama bunun yanı sıra dört gün önceki düşüş esnasında yukarıda oluşan 99.635 seviyesinde de bir gap boşluğu var. Açıkçası TCMB başkan değişimi son... Devamı »

  • 10.07.2019
    09:51

    Ne Çektik Bu Gap'lerden! 2 Temmuz ''Aşağılarda Gap'ler Kaynıyor!'' , 4 Temmuz ''Gap'ler Kapanacak Mı?'' tarihli beklenti yazılarımda özellikle G-20 zirvesi sonrası ortaya çıkan h Devamı »