Sadece Türkiye değil, son dönem dünyanın genelinde ciddi riskler ve belirsizlikler oluşmaya başladı. ABD-Çin bir türlü uzlaşamadı. Karşılıklı restler çekiliyor.
İngiltere'de brexit çıkmazı yaşanıyor. Çıkacaklar mı, çıkmayacaklar mı, ne yapacaklar karmakarışık olmuş durumda. Başbakan May haziran başında istifa edeceğini açıkladı.
Almanya'da Merkel siyaseti bırakacağını açıkladı. Yerine adayını da seçmişti. Ama son dönem sandığa yansıyan tablo nedeniyle, kendisine başka bir aday seçip, partideki kan kaybını önlemeye çalışabilir deniyor.
Yunanistan'da Çipras erken seçim kararı aldı. Kim seçilir meçhul.
Fransa'da sarı yelekliler halen eylemlerini südürüyorlar. Seçimlerde aşırılar Macron'dan daha yüksek oy aldılar. Macron da gidici duruyor.
ABD hem Çin'e, hem de AB'ye yüksek tarifeler uygulama kararları açıkladı. Aynı anda hem Çin'e, hem de AB'ye ek vergi tarifeleri uygulamaya kalkması gelişmiş ülkelerin arasında gerilim nedeni olacaktır. Aynı zamanda AB ülkelerinin AB'ye karşı İran ve Çin konusunda ABD'ye muhalefet sesleri yükselecektir.
ABD İran'a yaptırım kararları açıkladı. Buna yenilerini de uygulamayı planlıyor. Bölgeye İran'a karşı askeri sevkiyatlar sürüyor.
İsrail'de Netanyahu dahil kimse parlamentoda yeterli çoğunluğu sağlayamadı. Kaldı ki, seçimler öncesinde Trump İsraili destekleyen Filistin politikası, Kudüs'ü başkent ilan etmek gibi bir çok destek kararı almasına rağmen Netanyahu yine de yeterli halk desteğini bulup da hükümeti kuramadı.
Ortadoğu'da Suudi Arabistan Türkiye ve İran'a karşı Arap birliği oluşturma çabalarına devam ediyor. Dışlanması için çaba sarfettikleri Katar'ı bile ortak toplantıya davet ettiler.
Akdeniz'de ilan edilen doğalgaz rezervleri nedeniyle, Rumlar, Yunanistan ve bizim aramızda ciddi bir gerilim artışı var. Rumlar yanlarına İtalya, ABD, Fransa gibi birçok ülkeyi çekmeye çalışıyorlar. Çeşitli anlaşmalar yapılıyor. Türkiye olarak biz de, bölgeye arama gemilerimizi yolladık. Arama faaliyetine başlıyoruz dedik. Tabii hemen ABD ve AB ülkelerinden bu kararımızı eleştiren açıklamalar geldi.
ABD'de yeniden bir resesyon yaşanacağı uyarıları gelmeye başladı. Faiz artışlarından korkarken, yeniden faiz indirimleri gündeme gelebilir yorumları başladı.
Biz içeride 23 Haziran'da İstanbul için seçime gidiyoruz. Ama her türlü yalan, ahlaksızlık, trollük havalarda uçuşuyor.
İşte bu ortamda ülke cds(risk primi)'lerimiz 500 seviyeni geçmiş durumda ve aşağıya inemiyor.
Ama bununla birlikte hisse fiyatlamaları kim ne derse desin oldukça ucuz seviyelerden işlem görüyor. BES'lerdeki devlet katkısının en az % 10'unun hisselere yatırılması yönündeki yönetmelik değişikliği BİST'e iki günlük bir soluk verdi. Düştüğümüz yerden alım tepkileri geldi. Fakat zaten farklı sıkıntılar varken, son olarak siyasetçilerin bazı kamu bankalarının yönetimlerine atanıyor olması, banka hisseleri üzerinde rahatsızlıkların sürmesine neden oluyor. Bankalar da BİST'de çok etkililer.
ABD Suriye sınırlarımızda terör örgütü ilan ettiğimiz terörist unsurlara on binlerce tır askeri yardım yaptı ve buna halen devam ediyor. Güvenli bölge konusunda sorun yaşıyoruz.
Erdoğan ve Trump dün telefon ile görüşmüş. Malum sorunları konuşmuşlar. Ama bir çözüm yok ki, ABD dışişleri yetkilileri, Türkiye S-400 alımında ısrarlı olması halinde ciddi bir yaptırımla karşılaşacak uyarısını tekrarladılar.
İşte görüyorsunuz ki, her yerde aklıma gelmeyenleri de sayarsak çok sayıda denklem ve sorun var. Umarım bizim için sonuçları iyi olur. Ama ben bu ortamda hisse bazlı yükseliş tepkileri dışında genel bir rehaveti uygun görmüyorum. Sanki her an bir kriz tetiklenecekmiş gibi bir his var içimde. Umarım bu olmaz ve ABD ile bir orta yol bulacak çekilde anlaşmaya varırız.
Eğer özellikle ABD ile uzlaşma yaşanacak olursa, hisse bazlı gördüğümüz sert yükseliş tepkileri BİST'in geneline yayılacaktır. Ama tersi olur da, ABD tarafından bir yaptırım kararı uygulamaya alınırsa, bu takdirde ilişkilerde oluşacak bozulma, bizim diğer ülkelerle olan gerilimli konularımızda da ABD'nin karşı tarafı desteklemesine neden olacaktır.
Maalesef tüm bu nedenler yüzünden yaşadığımız korku, gördüğünüz gibi takibimizdeki bazı hisselerdeki tavan tepkilerini erken kaçırmamıza neden oluyor. Neyse yeter ki, daha kötü seviyelere düşmeyelim. Kaçırdıklarımızı piyasalar normale dönecek olursa bir şekilde yakalar, telafi ederiz.
Hepinize iyi seanslar.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_