Arkadaşlar,
ABD ile ilgili çok ciddi bir gerilim yaşandığını hepiniz biliyorsunuz. ABD rahip Brunson serbest kalmazsa yaptırımlar geleceği tehditini açık açık yapıyor. Hatta Brunson serbest kalsa da demirçelik ve alimünyuma gelen vergilerin kalkmayacağı sadece bakanların üzerindeki yaptırım kararlarının kalkabileceğini açıkladılar.
Bu nedenle eğer rahip Brunson serbest kalmazsa yeni yaptırımlar ile muhatap olacağız bu net. Bunlar ne olur şu an bilemiyorum. Ama ek vergiler falan çok önemli olmaz. Yani tabiki ticari olarak önemli ama çekindiğim konu değil. Benim tek korkum Türkiye'nin hiç bir şekilde ödemem diyeceği boyutta bir mali cezayı kesmeleri olur. Ki, cumhurbaşkanımız da, az önce telekonferans yapan bakan Albayrak da bu konuda yorum yaptıkları için bendeki tedirginliğin onlarda da olduğunu görüyorum. Her nekadar Sayın Albayrak, bankamız ile ilgili bir ceza uygulanmasını beklemiyorum dese de, diğer taraftan kamu bankaları ihtiyaç duyarsa her şekilde destek vereceğiz diyor. Hiç bir çekince olmasa bu söze ne gerek var!
ABD böyle bir durumda Türkiye'yi NATO'dan çıkma konusunda kışkırtmak isteyebilirler. Yani henüz olmayan ve belki de hiç olmayacak bir konu hakkında tedirginlik yaşıyorum. Çünkü iş o tarafa giderse, iki yıl içinde Suriye'deki terör örgütü PKK'nın türevlerine gönderdikleri 6.000 tır silah yardımının amacı(!) önem kazanır. Cumhurbaşkanımızın konu ile ilgili restlerine bakınca, siyasilerimiz de böyle bir riski görüyorlar ki, Türkiye alternatifsiz değildir açıklamaları yapıyorlar.
İşte, ekonomi ve borsadaki hisselerin bilanço değerlerinin ötesindeki bir risk için tedirginlik yaşıyorum. Bu nedenle ABD-Türkiye arasındaki yakın öncelikli Brunson konusu benim için çok önemli. Teknik olarak BİST için destek direnç tablosunda verdiğim son destek çok önemli bir destek. Eğer bu destek kırılacak olursa, o zaman satışlar daha da artar. Bu yüzden yeni öngörü konusunda belki fırsat kaçırmış olacağız ama bayramı düşünerek temkinli durmayı düşünüyorum. Dün ve bugün kurlarda ciddi geri çekilme yaşanamsına rağmen, BİST'in bu boyutta ekside olması rahatsız ediyor. Gerçi üç gündür tek kurum ağırlıklı bu satışlar yaşanıyor. Belki de o kurumdan satışları yapan kimse ona özel bir durumdur. Hiç bu anlattıklarımla ilgili bir durum olmayabilir. Ama beni yeterince huzursuz ediyor.
Tam bu seviyeler normal olarak endeksin görüp de döndüğü yerler olduğu için alıma da çok müsait yerler ama genelde hisselere gelen satışlara bakınca, rahat olamıyorum. Benden daha cesur olanlarınız, yok ya Aydın bu kadar da içini karartma böyle bir risk olmaz diyenler hisselerin açık öngörüleri belli. Alım yapmak istiyorlarsa bir şey diyemem. Sadece sakın kredili alım yapmayın. Çünkü kredi faizleri ciddi yüksek. Ek kredi faizi artışları da gelirse, kredili hisse satış baskısı oluşur.
Yani işin ekonomi ya da şirket bazında durumunu konuşmuyorum. Tereddütüm bu konular olsa onlar bir şekilde çözülür. Ama tamamen ABD'nin işi nereye götürmek istediği konusunda çekincem var. Bu da benim stratejisini kurgulayabileceğim bir durumu çok aşıyor. Çok uzun zamandır bu kadar köklü iki müttefik bu boyutta ilk kez ters düşüyor. Kıbrıs harekatında da ambargo uygulandı ama o zaman zaten çok büyük borcumuz olmadığı için içimize kapanıp, Libya gibi dost ülkelerden destek alıp sıkıntıları aşmıştık. Ama şimdi Türkiye çok büyük bir ekonomiye sahip. Doğal olarak da finansal borçluluğu da çok yüksek. Bu nedenle ABD'nin sistemli bir şekilde uyguladığı bu baskı politikası bizde ciddi çekilde finansal-mali sorunlar yaratıyor. Eğer ABD müttefiklik ilişkisini tamamen yok sayacak şekilde hukuksuz bir yaptırım kararı almaya kalkarsa, ben ABD bölgede yüz yıldır planladığı politkasını uygulamaya mı almak istiyor derim. Bu nedenle herkes sağlam durmalı. Bu süreç kesinlikle iç birlikteliğimizin üst düzeyde olması gereken dönem.
Türkiye Ne Yapmalı?
Kesinlikle AB ülkeleri ile ilişkileri çok hızlı bir şekilde geliştirmeye çaba göstermeli. Çünkü Türkiye'nin yaşayacağı her türlü risk ve sıkıntı AB bölgesi ülkelerini derinden etkileyecek riskler içerir. Bunu onlar da görüyor, ilişkileri geliştirmek için en ideal dönem olabilir.
ABD'ye kızıp da ekonomik sıkıntıları aşmadan NATO'dan ayrılmaya kalkmamalılı. S-400 ve benzeri savunma sistemlerini hızla edinmelidir. Savunma sanayiindeki millileşme atağını hızla sürdürmelidir. Çin ile de hızlı bir yakınlaşma sağlanmalıdır. Demokrasi, yargıya olan güven hızla temin edilip, güçlendirilmelidir. ABD'nin eline hiç bir konuda koz verilmemelidir.
Bakan Albayrak'ın Mesajları!
Bankalarımız sağlıklı, güçlü ve döviz açık pozisyonları yok dedi. Büyümeyi daha sürdürülebilir orana çekeceğiz dedi. IMF programımız yok dedi. Bu dalgalanmalardan güçlü çıkacağız. Doğrudan yatırım çekmeye odaklandık dedi. Bazı yatırım harcamalarında tasarruf yapabiliriz dedi. Devletin tasarrufa yöneleceğini söyledi. Bankalarımızın ve merkez bankamızın yanındayız. TCMB her türlü parasal tedbiri uygular dedi. İstihdam, mali disiplin, yapısal reformlar önceliğimiz dedi. Faiz dışı fazla vermeye odaklandık dedi. Serbest piyasa yaklaşımından sapacak hiç bir düşüncemiz yok dedi. Güven arttırıcı her önlemi alacağız dedi.
Tüm bunlara bakınca, hükümet tasarruf konusundaki ciddiyeti de anlamış diye görüyorum. Açıklamaların hepsini olumlu buluyorum. Tekrar ediyorum. Benim için en önemli konu; ABD'nin Niyeti Ne? Bu konuda rahat olamıyorum.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_