Son yazılarımda devamlı belirtiyorum, BİST kesinlikle ciddi iskonto içeriyor. Bankalar, şirket karları, turizm gelirleri, turizm nedeniyle hava yolu şirketleri, ihracatçı şirketler, camlar, demirçelikler, madenler, özellikle ihracatı da yüksek olan otomotiv ve otomotiv yan sanayi şirketleri, savunma sektörü gibi sayabileceğimiz bir çok şirket ve sektör için işler gerçekten de iyi.

Ama ABD odaklı çok önemli bir kriz yaşandığı için, bıçak sırtında duruyoruz. Eğer ABD ile uzlaşma çıkmazsa, o zaman ekstra kur artışı ve kuru frenlemek için muhtemelen faiz artışı gibi tedbirlerle ekonomi iyice sıkışacak. Belki geçici olarak yukarıda ilk aklıma geldiği için saydığım, aslında sayısı daha da fazla olan şirketler de bundan olumsuz etkilenecektir. Ama her krizin bir dip seviyesi vardır. Elbet sonrasında işler yine yoluna girecektir. Kurlar ne kadar yüksekte zirve yapacak olursa, sonrasında işler yoluna girince borsa ve hisselerin o denli yukarı çıkma potansiyelleri artacaktır.

Yani sizleri son dönem devamlı uyarıyorsam, karamsarlıktan değil. Ama görüyorsunuz yaşananları. Elimizde ve ekonomik olmayan ama sürmesi halinde ekonomiyi derinden sarsabilecek sorunlarla uğraşıyoruz. Akıbetine siyasiler karar vereceği için, bu kararların ne olacağını ve ne zaman çıkacağını tahmin etmek kahinlik alanına giriyor. Öyle bir iddiamızın olmadığını, ve insanların inançları üzerinden menfaat etmeyi hedefleyen din simsarlarına iyi gözle bakmadığımı söylemek isterim.

Kısacası bu süreç belki de daha da karmaşık, sıkıntılı günlere girerek bitecek ama her şekilde bitecek. İşte ne zaman bitecek olursa, Dolar cinsi iyi zamanlarda çıktığımız direnç seviyesi 50.000$'a denk geliyordu. Ben kur karşılığı kaç TL'ye denk gelir yazmayayım. Siz bunu aklınızda tutup, sonraki zamanlarda kurlardaki hareketlere göre günceller hesaplarsınız. Ama maalesef bu beklenti iki devlet uzlaşmazsa arada BİST'in ekstra düşüşlerine mani değil. Umarım uzlaşalım da, bir an önce umut ifade eden yazılarımız artmaya başlasın.

Artan kur ve faiz nedeniyle en büyük sıkıntıyı çeken gayri menkul sektörü için de bir görüş yazmak istiyorum! Evet dediğim nedenlerle işler, alımlar tıkandığı, sektörde döviz kredisi kullanmış olan şirketlerin artan kurlar yüzünden kredi geri ödemelerinde çok ciddi zarara girdiklerini söyleyebilirim. Ama turizmi görüyorsunuz, artan kurlar nedeniyle her yerde rekorlar kırılıyor. Yeter ki, Türkiye siyasi ve terör manasında bu gelişmeyi bozacak riskler yaşamasın. Eğer böyle risk yaratacak gelişmeler olmazsa, bu sene turizmi patlatan yabancılar, seneye de gayri menkul sektöründeki alışlarını patlatacaklardır. Bu gelişme de, gayri menkul sektöründe aşırı fiyat düşmeden hızlı bir toparlanmayı getirebilir. 

Sorun kısa vade içinde kredi darboğazına düşmüş sektörün bu sıkıntısını bir şekilde çözebilmektir. Eğer uzlaşma olmaz ve yeni kur faiz atakları görülürse, sektörden çok ciddi olumsuz haberler duyabiliriz. Ama sonrasında yine her alanda çok ciddi yabancı girişlerinin olduğunu göreceğiz. Türkiye'yi her alanda kapışacaklar. Gerçi buna sevineyim mi, üzüleyim mi bilemiyorum. Çünkü ülkemizin değerleri maalesef yabancıların eline geçiyor. Ama serbest piyasa düzeni böyle. Ülkenizi iyi yönetemezseniz, faydayı yabancılar görür.

Empati yapın, katma değerli üretim patlaması yaşıyor olsak, gıdada enflasyonu bırakın aşırı üretimi kime satalım diye ihracat araştırıyor olsak, cari açık değil de cari fazla veren bir ekonomiye dönüşsek, sterlin - dolar - euro değerlerini ihracatta zorlanmayalım diye kendi elimizle yükseltmeye çalışan bir ekonomi olabilsek, o zaman bizler dünyada parası ile rahat gezen insanlar olurduk. Ama şimdi ise, geçen yıl parasını 3.50 TL'ye bozan Avrupa'lı şimdi 6.20 ile bozabiliyorsa, bu sene turizmi patlatır. Ama sonra da sizin güzelim koylarda, deniz kıyılarında, önemli şehirlerinizde yan komşunuz olurlar. Şirketlerinizi, otelleriniz alırlar. Yapacak bir şey yok, hatalarımızın faturaları elbet bir yerlerden çıkar. Şu anda da öyle oluyor. Siz ekonomik olarak güçlü olmazsanız, bunların mazaretleri dış güçler olur. Siz güçlü olun ki, dış güç hikayesine gerek kalmasın. Cari fazlanız olsa, kuru hangi dış güç bu şekilde patlatabilir? 

Neyse, hayali bile insanı mutlu eden bir empati yaptık bitti. Şimdi yine gerçeklere dönelim. Kurlardaki kısmi yukarı yönlü tepkilere bakınca, uzlaşma konusunda sıkıntı olabilir. Kurların tekniklerini bir kaç gündür paylaştığım için görüntünün risk içerdiğini görüyorsunuz. Bu görüntü BİST'de kısmi bir satış baskısı yaratabilir. Uzlaşma olmadan bankalar kalkamaz. Bankalar kalkmadan BİST rahatlamaz. Bu nedenle şimdilik hisse bazlı odaklanmaya devam etmeliyiz. Cam, demir çelik, maden, üretimi ihracat fazlalığı yaratan kimya, hava yolu şirketleri, sıkıntılı sektörün çok güçlü yapısı olan ve açıkladığı altı aylık karına göre inanılmaz iskonto içeren algyo, ihracat ve döviz fazlası olan şirketler içinde bulunduğumuz sıkıntılı günlerin sığınacak limanları olmaya devam edeceklerdir. Eğer endeks olarak düşüş yaşanacak olursa, sonrasında ilk olarak bu hisseleri düşünmek doğru hamle olur.

Hepinize bol kazançlar dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_