Dikkat ettiğim bir kaç genel yatırımcı davranışı konusunda sizleri uyarmak istedim!

Benim gibi olası riskler nedeniyle düşüşlere dikkat çekenler bu riskleri yazarken, genelde bazı yatırımcılardan itirazlar gelir. ''Yok o kadar da düşmesine gerek yok, bence borsa çok iyi düşmez'', ''fonların satışı önceden zaten olup bitmiştir'' gibi. 

Bu risklere dikkat çektiğimiz ve öngörü sayılarımızın iyice azaldığı dönemlerde, yukarıdaki itirazı yapan yatırımcılar ellerindeki hisseleri satmayıp sıkı sıkı sahiplenirler.

Sonra ama teknik olarak gördüğümüz, ama bir takım gelişmeler nedeniyle olacağını yazdığımız düşüşler başlar. Zamanında endeks yüksek iken olası düşüş halinde düşer diye yazdığımız destek seviyelerine doğru düşmeye başladığımız zaman, misal son dönem için endekste olası destek olarak beklediğim 72.500-70.000 seviyelerine doğru indiğimiz zaman, teknik olarak gördüğümüz öngörüleri yapmaya başlarız.

Ama bu sefer de, sanki çok önceden bu seviyelere inme riskini yazmamışız, olası destek olarak gördüğümüz teknik seviyeleri hiç dile getirmemişiz gibi, biz yeni öngörüleri girmeye başladığımızda, sizlerden; ''öneriler için erken değil mi?, ''Borsa daha da düşmez mi?'' , ''Bence düşüş hızlanır'' gibi yorumlar gelmeye başlar. Tabii bunları yazanlar yaptığımız öngörüleri  o zaman dikkate almazlar. Ya da, yazdığımız yazılardaki desteklerin kırılmayacağı görüşünde olduğumuzu pas geçerler.

Daha sonra eğer, piyasa için doğru düşünmüş isek ve endekse alımlar gelmeye başlarsa, yüksek endekslerde düşebilir dediğimiz endeks seviyelerinden girdiğimiz öngörüleri gerçekleştikçe kapatmaya başlarız. Bir süre sonra yeniden endeks için yakın direnç uyarıları yapmamıza, son dönem verilmiş öngörülerin çoğunun gerçekleşmesine rağmen, düşüş esnasında yapılan öngörüler görülmez ve sanki yükselişte hiç öngörü yapmamış ve yükselişi kaçırmışız gibi düşünülür. Aslında işin aslı öyle değildir. Düşüşte yapılan öngörüler sürü psikolojisi korkusu ile görülmemiştir. Aynı şekilde bu sefer de yükselişte kapattığımız gerçekleşmeler gözden kaçar. 

Biz öngörüleri kapattıkça, yenisini açmıyor olmamıza rağmen, bu sefer de yatırımcıların bazılarında ekstra bir rahatlık oluşur. Düşüşte paniklemeyip yeni öngörülerden alanlar, bu düşüşler esnasındaki streslerini unutup, yükseliş dirençlerine yaklaşırken, sanki hiç durmadan yükseliş sürecekmiş gibi ellerindeki hisseleri satmaktan imtina ederler. Bana da sorular gelmeye başlar, filanca hissenin yeni destek-dirençlerini yazabilir misiniz diye! Yani bu talepte asıl denen şudur; ''Ben sizin kapattığınız öngörünüze uymuyorum. Sizin hedef gerçekleşti. Dirençleriniz tamamlandı ama hisse son direnci de gelip geçti, bundan sonraki seviyeleri de yazın ki, nerede vereceğimi değil, daha da yükselirse, sonrasında gideceği ve belki de yine vermeyeceğiniz seviyeleri bana söyleterek kendi düşüncelerinize destek aramaktır.

Bu davranışlar hatalıdır. Görüyorsunuz ki, Türkiye'de uzun süredir istikrarlı bir dönemi yaşayamıyoruz. İşler iyiye gidiyor derken, bir anda tersine dönebiliyor. Kötüye giderken de bir anda iyiye dönebiliyor. Bu gel gitler çok sayıda oluyor. Öyleyse böyle zamanlarda, bir tek hisseden tüm zararı çıkartmak, ya da yaptığımızdan da fazla kârı elde etmek düşüncesinde olmak bence hatalıdır. Böyle zamanlarda, daha düşük oranlı karları çok sayıda yaparak toplamda daha yüksek kar tutarını hedeflemek ve mümkün oldukça sıklıkla nakite dönmek daha doğru ve daha az risklidir.

Bu şekilde davranmayıp, beni kendi görüşlerinizi teyitlemeye zorlamanız ise, bana objektifliğimi kaybetirirken, sizlerin de bir çok fırsatı kaçırmanıza neden olabilir. Lütfen bırakın da, ben daha üstünü görüyorsam yine kendim yeni destek-dirençleri yazayım.

''Ama filanca hisseyi sizler öngörü kapattığınız için, ya da dirençleri tamamlandığı için sattık, sonra hisse uçtu gitti!'' diyenleriniz olabilir. Olsun garantisi var mıydı ki uçup gideceğinin? Sonuçta kişisel öngörülere göre davranıyoruz. Borsada kesin diye bir şey yok ki. Önemli olan aldığınız her hisseden maksimum kâr elde ederek satmak değil, her aldığınızı karlı satabilmektir! Endeks dirençlerde satış baskısına girip düşerken, kar ile sattığınız hisseler kaçarsa kaçsın. Nasılsa düşen diğer hisseler olduğu ve bir süre sonra bu düşüşlerin devamında yeni alımlar gelebileceği için, olası yeni karları sonraki alışlardan yine elde edebilirsiniz. Böylece hazır elde ettiğiniz karları da geri vermemiş olursunuz.

İşte son dönem sizlerden gelen sorulardan ve taleplerden yine bu hataların arttığını düşündüğüm için, bu uyarı yazımı paylaşmak istedim.

Ayrıca, benim her dediğim doğru çıkacak diye de bir kural yok. Bana gereğinden fazla da güvenmeyin. Ben de sizler gibi biriyim. Sadece piyasa tecrübelerim sizlerden fazla. Ama benim de tecrübelerimin arasında Rus uçağı düşürmek yoktu. Başkanlık için ülke siyasetinin bu şekilde gerildiği günler yoktu. NATO'yu sorguladığımız dönem yoktu. Bu kadar uzun  KHK ile ülke yönettiğimiz zamanlar yoktu. O yüzden bu dönem benim için de bir çok yeni karşılaştığım gelişme var. Stratejilerimde ben de yanılabilirim. Düşecek derken, çıkabilir. Çıkacak derken düşebilir. Bu nedenle hazır elde ettiğiniz karlarınızı dirençlere geldiğimiz zaman realize etmenin yanlış olmadığını, kârın cebe yakıştığını unutmayınız!

Bu yazım hiç kimseye bir serzeniş değildir. Sadece belki de yeni borsa yatırımcısı olarak yetersiz tecrübede olan yatırımcıları borsanın işleyişi konusunda bilgilendirmeden ibarettir.
 

    Saygılarımla

    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_