İngiltere AB'de kalır diye beklenirken, brexit kararı çıkması tüm hesapları, stratejileri etkileyecektir.
FED
ABD merkez bankası FED, brexit kararı sonrası belki de yıl sonuna kadar faiz artışı ihtimalini askıya almak zorunda kalabilir. Bu durum ons altın için önemli bir etken olur. Çünkü, brexit gündemde değil iken, FED öyle ya da böyle faiz artışlarını yapacaktır diye düşünüyordum. Faiz artışı yönünde kararları başlatması halinde de, ons altın fiyatlarında düşüşler bekliyordum. Bu görüşüm brexit kararı ile ters yüz olmuş durumda. FED bu ortam durulmadan faiz artışı yapamayacaktır.
Ons altın için şimdi bir iki etken önem kazanmıştır. FED faiz artışı yapar mı diye beklerken, brexit kararı sonrası yeniden faiz indirimi yapmaya kalkacak olursa, bu durum ons altın fiyatlarının yeniden yükselişe geçmesine neden olur.
Aynı şekilde, eğer diğer bazı ülkeler daha brexit oylaması yapmaya kalkacak olurlarsa, o takdirde ons 1.358$ seviyesini geçmeyi deneyebilir. Bu seviyenin geçilmesi halinde 1.392$ riski mevcuttur. Ama İngiltere'nin AB'den ayrılması çok da sorun yaratmayacak diye algı oluşursa, o zaman ons altın 1.358 seviyesini geçemez. Daha sonra da, ortamın durulması sonrasında yeniden gevşemeye başlar.
İngiltere
Özellikle bir çok şirket AB'den çıkmaya kalkacak bir ülkede bulunan şirket merkezlerini başka ülkelere taşımaya kalkabilirler. Bu durum Londra'nın finans merkezi özelliğine önemli bir darbe olabilir. Ama kimse, İngiltere'nin iyice gözden düşmesini de beklemesin. Sterlin'de de İlk andaki düşüşler sonrasında, muhakkak bir yerlerde durulma olur. Ondan sonra ise, sterlin yeniden toparlanacaktır.
Brexit kararı ile İngiliz banka hisselerinde % 30'ları geçen düşüşler yaşandı. Rating kurumları İngiltere'nin notunu kırmaya kalkarsa ki, bu ihtimal artmıştır. Böyle bir durumda Sterlin ve İngiltere borsası bu gelişmelerden olumsuz etkilenmeyi sürdürürler.
Brexit oylaması esnasında Birleşik Krallığın AB'de kalma yönünde oy kullanmış diğer ülkeleri İngiltere'den ayrılma oylamalarını yapmaya kalkabilirler. Bu durum İngiltere'nin AB'den çıkması kararının bir süre sonra Birleşik Krallığın dağılması sonucunu getirebilir.
Brexit kararını öğrendiğimiz sabah dediğim gibi, böyle bir kararın yansımalarını doğru dürüst algılayamamış bir çok kişi, karar sonrası ilk etkilerini bile gördükten sonra brexit yönünde verdikleri oya pişman olduklarını düşünüyorum. Yani bir şekilde ikinci bir referandum kararı alınacak olursa, bu takdirde AB'de kalma yönündeki oylar ciddi boyutta artış yapar. Ama tabii İngiltere böyle bir karar alır mı bilemem.
AB
İngiltere'nin brexit kararı işleme konur ve İngiltere birlikten çıkacak olursa, İngiltere'yi başka ülkeler de izlemeye kalkabilir. Bu gelişmeler AB'nin küçülmesine ve ilk anda Avro'nun ve dolayısı ile paritenin değer kayıplarına neden olur.
Bu durumu kontrol etmek için ECB likidite bolluğunu daha da arttırıp, aylık 80 Milyar Euro'luk varlık alımını 100 Milyar Euro'ya yükseltebilir.
Kararın ardından AP başkanı Martin Şchulz, İngiltere hemen çıksın derken, Almanya başbakanı Merkel, aceleye getirmeye gerek yok görüşünde.
İskoçya ise, brexit kararını kendi parlamentosunda bloke etme düşüncesinde.
Gördüğünüz gibi, ortalık çok karışmış durumda. Ben ilk izlenimlere sadece çok kısa değindim.
Peki Türkiye ve BIST'e Etkisi Ne Olur?
İngiltere ve AB brexitin uygulanmasını hızlandıracak olurlarsa, bu süreç esnasında dünya genelinde bol ve ucuz likidite dönemi daha da uzayacak demektir. Bu durum Türkiye'nin lehine olur. Bol ve ucuz para süreci ne kadar uzarsa, TCMB faiz indirimlerinin devamı da o kadar gelir. Yani bu ortamda TCMB yeni faiz indirimlerine imkan bulacaktır diyorum.
TCMB faiz indirimlerine devam ederse, kredi maliyetleri düşeceği için, kredi talepleri artacaktır. Özellikle inşaat ve konut sektörü bundan pozitif etkilecektir. İç tüketim destekli büyüme artışları görebiliriz. Ama AB genelinde talep düşmesi yaşanabilir.
İstanbul'un Finans Merkezi olma yönünde önü açılır. Bir çok uluslar arası şirket İstanbul'da şirket merkezi ya da ofisi açabilir. Londra'dan çıkabilecek yabancı şirketlerin bir kısmı İstanbul'a yönelebilir.
FED ve ECB tarafından bol ve ucuz paranın artacağı, ya da daha uzun süre devam edeceği anlaşılması halinde, kur baskısı da kontrollü olur. Yabancı ülke faizlerinin düşük seyretmesi bizdeki kur baskılarını engeller. En azından kontrolden çıkmamasına katkı yapar.
Ama, özellikle İngiltere'ye ihracat yapan Türk şirketleri Strelin'de yaşanan değer kayıpları nedeniyle, ihracat kayıpları yaşayacaklardır. Aynı şekilde Euro'nun da değer kaybı yaşaması nedeniyle, iracatını daha ziyade Euro ile yapan Türkiye bundan göreceli olarak olumsuz etkilenecektir. Enerji ithalatının Dolar, genel ihracatın ise Euro ağrılığında olması nedeniyle cari açık olumsuz etkilenecektir.
Gördüğünüz gibi, brexit rüzgarı çok toz kaldırdı. Bu toz dumanı dağılana kadar kafalar çok karışık olacaktır. Bu ortamdan BIST'in de çok etkilenmesi söz konusu olacaktır. Şimdiden bunları tam kestirmek mümkün olmadığı için, teknik olarak takip etmek çok daha doğru olabilir. Bu nedenle Destek-Direnç Tablosunu referans alabilirsiniz.
İsrail İle İlişkiler Başlıyor!
Bir süredir yapılan görüşmelerin anlaşma ile sonuçlandığı yönünde açıklamalar görüyoruz. Eğer böyle ise, bu gelişme olumlu etki yapacak bir gelişme olur.
Hepinize iyi bir hafta dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_