ECB bölgesinde bankaların kötü varlıkları ile iyi varlıklarının ayrıştırılacağı yönündeki söylentiler ve ECB Başkanı M.Draghi'nin açıklamaları gelişmiş yabancı borsalarda sert toparlanmalara ve son günlerde hızlı yükseliş yaşayan altın fiyatlarında da sert bir düşüş yaşanmasına neden oldu. Suudi Arabistan ile Rusya'nın petrol üretimi konusunda görüşeceklerinin açıklanması da, petrol fiyatlarında kısmi yükseliş yaşanmasına ve bu gelişme nedeniyle de yabancı borsalardaki yükselişin desteklenmesine neden olmuş durumda.

Ancak hemen belirtmek isterim ki, yabancı borsalarda yaşanan sert yükseliş tepkileri nedeniyle teknik olarak gap denen fiyat boşlukları oluşmuş durumda. Biliyorsunuz ki, bu gaplerin sonrasında kapanması riski vardır. 

BIST Dışarıya Uyacak Mı?
           Normalde BIST'in de dışarıdaki bu toparlanmaya uyması gerekirdi. Ama Türkiye'nin Suriye'ye kara harakâtı yapacağı spekülasyonları nedeniyle BIST bu yükselişe katılamadı.

Bölgede ilginç siyasi gelişmeler yaşanıyor. Rusya, Suriye'ye yapılacak bir kara harekâtının savaşı derinleştireceği tehditi yapıyor. ABD ve AB'den Türkiye'nin PYD'ye yaptığı top atışlarını kesmesi uyarıları var. Suudi Arabistan Suriye'ye kara harektatı yapılabileceği yönünde mesajlar veriyor. Türkiye'ye savaş uçakları yolluyor. İlginç olan İsrail de, bazı sünni ülkelerle Suriye'ye kara harekatı düzenlenmesine sıcak baktığı mesajı veriyor. 

İşte tüm bu gelişmeler nedeniyle, olası bir savaş senaryosunun gelişmelerinden çekinen BIST, dışarıdaki yükselişe kısmen ayak uydurabildi. Dün 69.436 seviyesine inmişken, dışarıda yaşanan yükselişlerin desteği ile 71.566 seviyesine yükselip, 71.008 seviyesinde kapanış yaptı.

BIST'de bir çok şirketin karları geldi. Bilançolar tamamlanmak üzere. Gelen karlara bakınca, BIST bu seviyeleri hak etmiyor. O nedenle üzerinde önemli bir yükseliş potansiyeli mevcut diyebiliriz. Savaş ve iç siyaset risklerinden sıyrılabildiği anlarda yükselişe uyacağını, ama ilgili riskler arttığında da negatif ayrışacağımızı düşünüyorum. Maalesef çok zamansız riskler yaşıyoruz. Bu durum BIST'in pozitif ayrışmasına engel oluyor. Neyse, yeter ki savaşa bulaşmayalım, sonrasında nasılsa olması gereken değerlere yükseliriz. Ama savaşa bulaşacak olur ve kara harekatına katılacak olursak, o takdirde gelişmelere göre çok daha kötü seviyeleri görme riskimiz olabilir. 

Maalesef bu süreç nedeniyle bu seviyeleri bir süre daha yaşamak zorunda kalacağız gibi duruyor. 

Yıl Sonu Bilançoları Tamamlanıyor!
           Şirketlerin 12 aylık bilançoları vergi dairesine gelmeye başladı. Ancak bu konuda uyarmak istiyorum! Vergi Dairesine sunulan bilançolar ile SPK'ya esas bilançolar arasında farklar olabiliyor. Bu gün bu konu ile ilgili verdiğim bir cevapta, eski tarihli bir örneği paylaştım. Aynı şekilde yeniden dikkatinize sunmak istiyorum. Böylece vergi dairesine sunulan bilançolar ile SPK'ya esas bilançolar arasındaki farkı daha iyi anlayabilirsiniz.

Vergi Dairesine Sunulan ve SPK'ya Esas Bilançolar Neden Farklı Olabiliyor?
           Normalde ilk vergi dairesine sunulan karlar açıklanır. Sonra istisna, muafiyet, teşvik vs düzeltmeleri yapıldıktan sonra asıl SPK'ya esas kar açıklanır. Bu nedenle vergi dairesine sunulan bilanço ile sonradan açıklanan SPK'ya esas bilanço arasında farklılık olabilir.  Dediğiniz gibi vergi dairesine sunulan ilk bilanço üzerinden vergi ödüyorlar. 

Bu farklılığın nedenine gelince ise, bir çok nedenden olabileceği gibi kur farklarından vs kaynaklanıyor da olabilir. Şöyle ki;

Vergi dairesine sunulan bilançoda malın bedelini alış tarihindeki döviz kuru üzerinden tl'ye çeviriyorsunuz. Daha sonra satış tarihindeki kur karşılığını TL'ye çeviriyorsunuz.Aradaki fark kar olarak vergi dairesinde gözüküyor. 

Ama SPK uyumlu bilançoda ise, alış fiyatı ve satış fiyatını satış tarihindeki kurdan TL'ye çevirip hesabı yapıyorsunuz. O zaman spk uyumlu karınız düşebiliyor. 

Örnek; (Eski tarihli bir sorunun cevabıdır. Bu nedenle kur karşılıkları eski tarihlidir!)
            A firması X malını Ekim ayında 1000 avro karşılığında alıp deposuna koysun. Ekim ayındaki avro kuru 2,70 idi. A firması bu malını yıl sonu avro kuru 3,00-TL iken 1.100 avro'dan sattı diyelim;

İki bildirimin hesaplanması şöyle yapılıyor.
Vergi Dairesi karı :
1000 € x 2,70 = 2700 TL
1100 € x 3,00 = 3300 TL 
Kar = 3300 - 2700 = 600 TL

SPK Karı :
1100€  - 1000 € = 100 €
Kar = 100 € x 3,00 = 300 TL
 

    Saygılarımla

    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_