Seçimlerden koalisyona mecbur kalınacak bir tablo çıksaydı, ya da tek başına iktidarın sınırda kalmasına neden olacak bir meclis tablosu çıksaydı başbakanın daha çok gündem olduğu günler yaşayacaktık. Ancak yüksek oranlı oy ile, çok rahat bir tek başına iktidar kazanılınca, cumhurbaşkanımızı daha çok görmeye başladık. Bu da iç siyasette stresin artmasına neden oluyor!
G20 zirvesi iki yıl önce olsaydı, hangi siyasetçimiz ev sahibi olarak ön planda olurdu? Eski dönem AB toplantıları dahil hep önemli organizasyonlarda başbakanın olduğunu görüyorduk. Cumhurbaşkanı Gül çok nadir aktif rol alırdı. Ancak o zamanın başbakanı sayın Erdoğan günümüzün cumhurbaşkanı olunca, aktif rolü kimseye kaptırmadı. Her yerde cumhurbaşkanını görür olduk. G20'de bu durum net bir şekilde görüldü. ABD başkanı Obama ile yapılan toplantıda yanında bulunan kişiler de, yeni dönem için ciddi bir iktidar güç sorunu yaşanacağına işaret ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümet kadrolarının belirlenmesinde de aktif bir şekilde davranacağının sinyallerini çok net bir şekilde veriyor.
İşte yeniden ve çok hızlı bir şekilde cumhurbaşkanının yeniden siyasette ağırlığını koyuyor olması şu an içinde bulunduğumuz stresin artmasına neden oluyor. Muhtemelen ekonomi kadrolarının ve diğer önemli bakan isimlerinin belirlenmesinde başbakan ile cumhurbaşkanı arasında gerginlik olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle de hükümet açıklanması gecikiyor. Yetkileri aslında gereğinden fazla olan cumhurbaşkanını bir de halka seçtirince, böyle bir tablo riski her zaman ortaya çıkabilirdi. Şu anda çıkmış oldu. Ben bu gerilimin fazla büyümeden cumhurbaşkanı insiyatifinde şekilleneceği görüşündeyim. Yani yeni kabine üyeleri, ilerisinin başkanlık kadrolarına uygun kişilerden oluşabilir.
Ekonomi kadrolarında değişiklik ve özellikle faiz politikalarında ciddi bir değişim baskısının oluşması beklendiği için, bu belirsizlik FED faiz artışının yaklaştığı bir dönemde artması nedeniyle borsada satışları görüyoruz. Kabine açıklanınca tam olarak kimlerin hangi görevlerde olacağını öğrenmiş olacağız. İlk anda piyasaların hoşlanmayacağı bir yapı ortaya çıkarsa, borsada yeni bir satış baskısı görebiliriz. Ama bu durumda dahi sonrasında BIST'in yine yükseliş trendine girmesini bekliyorum. Özellikle Türkiye için FED'den daha da önemli olan brent petrol fiyatı bu şekilde düşük kalmaya devam ettikçe, Türkiye'nin eli güçlü olacaktır.
Piyasalar beğenmeseler de, yeni siyasi kadrolara kararlarını uygulamak için yeterli bir süreyi tanıyacaklardır. Yeni hükümet politikaları eğer istenilen sonuçları doğurmaz ise, o zaman karşı baskılar görürüz. Şimdilik sadece borsada düşüş, faizde ve kurlarda kısmi baskı yaşanacaktır. Kabinenin açıklanmasından kısa bir süre sonra bu stres azalacak, her şeye alıştığımız gibi, yeni hükümet kadrolarına ve politikalarına da alışacağımızı düşünüyorum. Kısacası düşüşlerde hisse alınması görüşümü koruyorum.
Ayrıca bir şeye daha değinmek istiyorum; eğer yıllardır süre gelen ithalata ve fason sanayiciliğe dayalı yanlış üretim politikamızdan kurtulmak istiyorsak, gerçekçikur politikası uygulamadan ve faizlerimizi düşürmeden bunu yapmamız mümkün değil. Gerçek kur seviyelerini bir şekilde sağlamış olduk. Ama faizler hala dünya ile kıyaslandığında çok yüksek. Faizler bazen ekonomik üretim arttığı, açıklar kapanarak artılar oluştuğu zaman düşer. Bazen de baştan hükümet politikası ile düşürülür. Arkasından düşük faizi destekleyecek üretim ve yatırımların gelmesi sağlanmaya çalışılır. Biz ilk şıkkı yıllardır başaramadığımız için, ikinci ihtimali denemek istiyoruz. Bana göre doğru bir karardır. Kişilere bağlı algılara takılmak doğru olmaz diye düşünüyorum. Ama tabi faizin bu şekilde zorlama ile düşürülmesi sonrasında, istenilen üretim ve yatırım artışı sağlanamaz ise, işte o zaman sonrasında çok daha derin bir finansal kriz kaçınılmaz olur. Ben bu riskin göze alınmasını da doğru buluyorum. Biraz gerileceğiz ama bu sıkıntıları da bir süre sonra aşacağımız kanaatindeyim.
Hepinize iyi bir hafta sonu dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_