Yaklaşik üç dört aydır krizin 2009’un altıncı-yedinci ayında dip bulabileceği şeklinde ısrarla
yazmayı sürdürdüm.Gerekçe olarak da;arka arkaya ABD ve AB ülkelerinde alınan tedbirlerden
yola çiktim.
        
        En nihayetinde de,ABD’da FED ve FDIC öncülügünde bankalardan devlet tahvili ve sorunlu mortgage tahvillerinin geri alınması kararı alınınca krizin  artık sonuna geldiğimizi,toparlanmaları
görmeye başlayacağımızı yazmaya başlamıştım.
        Sermaye piyasalarında borsa ve bankalarımıza bakınca gerçekten de özellikle İMKB’de çok
ciddi bir toparlanma yaşadık.Bankalarımızda karlar artarak gelmeye devam ediyor.
        İyi hoş da,bu görüntülere bakıp piyasa düzeliyor,kriz dip buluyor demeye kalktığımızda da,karşimıza %16.1’e ulaşmış resmi işsizlik rakamları çikiyor!

       Peki bu kadar yüksek bir işsizlik varken,kriz dip buluyor demek mümkün olabilir mi?İşsizlik bu boyuttayken,ekonomi düzelmeye nasıl başlayacak?

        Şimdi,bu tespitlerin hepsi doğru ama tamamen birbiriyle birebir paralel olmayabilir.Yani işsizlik %16.1 ile tarihi seviyeye çikmis olabilir,ama kriz de dibinde olabilir.
        İşsizlik yüzdesi ülkemiz nüfusunun büyük çogunlugunu oluşturan işçi-çalisan grubuna ait kesimin durumunu yansıtıyor.Ancak asıl,nüfusun büyük çogunlugunun  işvereni olan azınlıktaki iş adamlarının durumu krizden çikilmasi için önem taşiyor.
        Krizin başlangıcında özellikle dolar olmak üzere döviz kuru çok ciddi derecede düşüktü.Yıllardır döviz artışlarından ciddi para kazanmış olan iş adamlarımızın,sermayedarın bu dönemlerde ciddi döviz pozisyonları aldıklarını düşünüyorum.
        
        Bu açıdan baktığımızda kriz esnasında işadamlarımız ciddi döviz pozisyon karı da elde etmiş olabilirler.Ama dünyadaki talep daralması nedeniyle de,ama mecburen,ama tedbir olarak bir çogu üretimlerini ya durdurdu,ya da azalttı.Tabii bu durum işsizlik rakamlarının çok ciddi boyutlarla artmasına neden oldu.
        Ayrıca 1994,2001 ve bu kriz bize iyice gösterdi ki,büyük çapli bir kriz yaşandığı zaman maalesef bu durum bazı iş verenlerimiz tarafından,çalisan işgücü maliyetlerinin ileriki dönemler için aşağılara çekilme fırsatını doğuruyor!
        
       İşten çikartilan insanların çoklugu,çalisanlarin ücretlerinin indirilmesi ve sonrasında yeni işe başlayacakların da aynı iş için çok daha düşük ücretleri kabul  etmesine neden oluyor.Bu nedenle işsizlik mevcut ve geçmiş şartların yansımasını gösteriyor.

      Ancak bence asıl önemlisi;patronların gerçek durumu.Patronların piyasalar döndü dendiği zaman üretime başlayabilecek sermayelerini koruduklarını düşünüyorum.Ancak,herkes harekete geçmek için yurtdışından taleplerin gelmeye başladığını görmek istiyor.

     En kötü rakamların 2009 ilk çeyrek rakamları olacağına,bundan sonra,işsizlik oranı dahil tüm verilerde düzelmeler  olacağına inanıyorum.Vergi indirimlerinin otomobil başta olmak üzere üretim stoklarını erittirmesi sonraki dönem ekonomik tabloların iyi sinyaller vermeye başlamasına neden olacaktır.