Maalesef bu seviyenin altına indik. Eğer en kısa sürede yeniden kendisini 9700 üstüne atamazsa, düzeltme için yaptığım alt destekleri görme riskimiz devamlı artacaktır. Düzeltme riskinin endeks karşılığını zaten tablolarda ve beklenti yazılarımda görüyorsunuz. Sıralı şekilde 9420 - 9249 - 8900 - 8700 seviyelerine inme riskimiz olur. Ama asıl sorun hisselerde yaşanır! 9700 altında hisse bazlı moraller bozulur, bazılarında kredililerin satışları gelir. Bireysel yatırımcı ve fonlar gördükleri alıcıya verip nakite dönmeye kalkabilirler. Bu durum hisse bazlı çok sert düşüşler yaratabilir.
İşte tam da bunları görüyoruz şu sıra. Bu riskler endeks ve fiyatlar yüksek iken anlatıldığında tam hissedilmez. Ama yaşanmaya başladığında, panik yaratır. En başta en az %50 nakitle mevduatta durulmalı sözlerini ciddiye almayanlar, endeks önemli dediğimiz desteğini kırınca bunu yapmaya kalkar. Ama hisse fiyatlarında çok ciddi kayıplar zaten yaşanmış olduğu için, bu seviyelerde alıcılar çok az olduğu için, hisseler çok az adetlerle çok sert ek düşüşler yaşayabilirler. Maalesef 9700 endeks üstüne çıkamazsak, bu tip hisse bazlı kayıpları birçok hissede görebiliriz.
Peki madem düşecektik de, o zaman neden öngörü yapmaya devam ettik? Nihayetinde bu uyarılar kişisel görüşlerdir. Kesinliği yoktur. Düşüşün özellikle 9700 gibi ana destek seviyelerinde de fiyatlarda ciddi düşüşler vardı. Eğer hiç alım yapmaz ve endeks dönerse, o zaman mevcuttaki düşük hisse fiyatlarından alma şansını kaçırmış olursunuz. Bu yüzden düşüşlerde tek dip seviyesi bulmak zordur. Düşerken kademeli alım yapmak bu nedenle önemlidir. Düştükçe alımlara devam edip maliyetler düşürülür. Ancak düşüş aldıkça sürdüğü için, maliyetiniz bir süre ortalamalarınızın üstünde kalmaya devam edecektir.
9700 altındaki uyarımı biliyorsunuz! Benim düşüncem 9700 seviyesinde geriye son bir %25 alım potansiyeli bırakarak alımlar yaptıktan sonra, 9700 kırılınca beklemeye geçip, endeksin sıralı şekilde alt desteklere inmesi halinde, 9200-8700 aralığında son alım imkanını kullanmayı hedeflemek doğru olur. Bunu beklerken endeks döner yükselişe geçer ve alamadan kaçıracak olursanız, sorun değil nasılsa %75 alım potansiyelinizi kullanmışsınız diye bakmalısınız. Elinizdekilerden kara geçmeyi hedeflersiniz. Ama düşüş sürerken geriye son bir alım imkanı bırakılmazsa, o zaman ekstra düşüşleri kullanamamış olursunuz.
İşte şu an bu son %25'lik alım imkanını ilgilendiren kısımdayız. Bu nedenle ben önceden de yazdığım gibi, artık ya endeksin dönüşüne göre yeni alım öngörüleri paylaşmayı, ya da endeks 9200-8700 aralığına sarkmaya kalkarsa son alım öngörülerimi yapmak için bekleyeceğim.
Nasıl ki, endeks ve fiyatlar zirvelerindeyken ekstra moral ve algı nedeniyle eldeki hisseleri satmak zor oluyorasa, düşüşler esnasında önemli destekler kırılıp, düşüşler artınca da alım yapmak zor gelir. Moral bozukluğu, panik, nereden alayım diyenlerden ziyade, satıp çıkayım paniklerini daha çok arttırır. Bu nedenle sabırlı olmamız gereken bir dönemde olduğumuzu bilmenizi isterim.
Enflasyon muhasebesi uygulaması nedeniyle ekstra vergilerle muhatap olanlar, şimdi bundan kurtulmak için bilançoları farklı tekniklerle zarar gösterebilirler. Bu nedenle esas faaliyet karlarında ciddi artışlara rağmen, net kar kısmında ise zararlar açıklandığını görüyoruz. Bu nedenle bilançolara göre de uzun vadeli yatırım analizleri yapmakta çok zorlanıyorum.
Bir süre sabır gösterip, bu dönemin yani düzeltmenin de bittiğini göreceğimiz görüşündeyim. Buraya kadar olan düzeltme görüşlerimizde haklı çıktık. Eğer devamındakilerde de haklı çıkarsam, bir süre sonra algıların yeniden pozitife döndüğünü görmeyi bekliyorum. Ama tam enflasyonu düşürmek için çok ciddi ve sıkı bir program uygularken, bakan değişimi spakülasyonları hiç hoş olmuyor. Acaba yeniden mi program değiştirilecek endişeleri piyasaları bozuyor. Umarım sıkı para politikasındaki kararlılık ve kadrolar devam eder.
Tabii kamuda tasarruf tedbirlerinin, üretim politikalarının, yapısal reformların da devreye alınması şart. Ben iyimserliğimi koruyorum.
Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_