Yeni Kalkınma Planı Açıklandı!

09.07.2019 09:39
  •  A 

2019-2023 dönemi hedeflerini kapsayan 11'nci kalkınma planı cumhurbaşkanının onayının ardından dün TBMM'ne sunuldu. Ben artık karıştırdığım için plandan fazla bahsetmeyeceğim. Çünkü bu hangisinden sonra gelen kalkınma planı, önceki OVP(orta vadeli program) ve YEP(yeni ekonomi paketi) lerin hedefleri ne oldu. Onları başardık da bu paketi mi açtık. Yoksa onları gerçekleştiremedik de bu paketi mi açıkladık iyice karıştırdım. Bu işler artık matruşka gibi oldu. Paketler birbirine karıştı. Durmadan açıyoruz ama sonunda hedefi tutturanı henüz göremedik.

Bu kalkınma planının da hedefleri öncekiler gibi güzel ama tutturamadıktan sonra ne anlamı var bilemiyorum. Kurum hedeflerini gerçekleştiremedi diye Merkez Bankası başkanını görevden alıyoruz ama yıllardır kendilerinin açıkladıkları hiç bir ekonomi paketinin hedefini tutturamamış olan siyasiler hala yerlerinde duruyor. Ne yaman çelişkiler barındırıyor bu siyaset öyle değil mi? Ne diyelim yeni paket hayırlı olsun. 

Bütçe Açığı Hedefi Neredeyse Tamamlandı!
 
            İktidar 2019 yılı için 80.4 Milyar Bütçe açığı hedefliyordu. Böyle açıklamıştı bütçe açıklanırken. Lakin gerçekleşen mayıs ayı sonundaki rakamlara bakınca, ilk beş ayın harcamaları 414 Milyar TL iken buna karşılık gelirler 347 Milyar TL gerçekleşmiş. Açık beş ayda 66 Milyar TL'ye ulaşmış. İşin kötü tarafı ise gelirlerin sadece 262 Milyar TL'si vergilerden gelmiş. Diğer bakiye ise vergi dışı bedelli askerlik, imar affı, varlık barışı vs. gibi diğer gelirlerden gelmiş. Maalesef ekonomide yaşanan daralma nedeniyle vergi gelirlerinde ciddi düşüşler yaşanıyor. İşte zaten bu nedenle kıyıda köşede kullanacağımız ne var diye bakılıyor! Gelirler içinde vergilerin payının düşüyor olmasının kötü tarafı, harcamaları finanse edecek yeni kaynaklar bulamayınca her alanda yeni zamların gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Kısır döngüye bakın siz. Büyüme yoksa, vergi geliri artışı da yok. Ama harcamalar durmadan artıyor. O zaman gelsin zamlar. Peki zamlar gelince ne olacak enflasyon artacak. Hadi bakalım çıkın işin içinden.

Yedek Akçe Yasası da TBMM'ye Gönderildi!
              Devlet harcamalarını kısmayıp arttırmaya devam ettiği ama buna karşılık vergi tahsilatı yapamadığı için, acaba nereden para bulabilirim arayışları sürüyor. İşte bunlardan birisi yıllardır dokunulmayan TCMB yedek akçeleri oldu. Çıkartılan torba yasa TBMM'ye sunuldu. Buna göre merkez bankasının bugüne kadar her yıl ayırdığı % 20 yedek akçe oranı bundan sonrası için % 10'a düşürülecek. Yani bu ne demek? Sonraki yıllarda da aradaki %10 pay, temettü paylarına eklenerek hazineye direk geçecek, Merkez Bankası'nda kalmayacak demek. 

Ama torba yasanın asıl amacı ihtiyat akçesi oranını % 10'a indirmek değildi. Meclise sunulan torba yasa ile Merkez Bankasında birikmiş olan 40-46 Milyar TL yedek akçe hazineye devredilmesi için bu yasa çıkartılıyor. Merkez Bankası başkanının görevden alınmasında faizler ile birlikte, bu konu da etkili olmuş olabilir. Kısacası devlet ekonomiyi işletemedikçe azalan vergi gelirlerini telafi etmek için kendisine yeni kaynaklar aramak zorunda kalıyor. Aslında harcama disiplini sağlansa, devlet üretime yönelik yatırımlar dışındaki harcamalarını kısmayı, israf ekonomisinden uzaklaşmayı hedeflese belki de bunlara gerek bile kalmazdı. 

Ancak yine de tüm bunlar sizleri çok korkutmasın. Çünkü bütçe açıkları, kamu borcu/GSYH oranı gelişmiş ülkelerde bizdekilerden bile çok yüksek. Ama onlarda kur riski, enflasyon, yüksek faiz gibi sorun olmadığı için bizdeki kadar tüm dengeleri alt üst etmiyor. 

Böyle İzlemeye Devam mı Edeceğim?
              Beklenti yazısı çok ama yeni hisse öngörüsü oldukça az oluyor neden? Yani tam öngörü mü yapsam dediğimde yeni bir risk ortaya çıkıyor! Sanki riskimiz yetmiyor gibi, son olarak da cumhuriyet tarihinde ilk kez TCMB başkanını görevden aldık. TCMB yedek akçelerini Hazineye aktarmak için de yeni bir torba yasa hazırlayıp meclise yolladık. Tamam hadi tüm bu gelirleri gerçekten de doğru yerlere harcayacağımızı bilsek, bu kararlardan mutlu olalım. Ama görüyorsunuz arada yapılan özelleştirmeler, bedelli askerlik gelirleri, imar-varlık barışı gelirleri, 2B gelirleri gibi daha bir çok bir defalık gelir yaratmamıza rağmen, bir türlü kaynak sorununu aşamıyoruz. Çünkü doğru yerlere harcamıyoruz. Örtülü ödenek gibi harcamalar bile inanılmaz boyutlara ulaşmış. Hiç birisini sorgulayamıyoruz. İşte bu tabloyu gördükçe de korkuyorum acaba yine bir ekonomi-finans krizine mi gireceğiz diye.

ABD İle S-400 Konusu Ne Oldu?
              Bu sorun çözüldü mü net değil. Trump toz pembe açıklamalar yaptı. Ama Dün ABD Dış İşleri Bakanlığından S-400'lerin teslim edilmesi tamamlanınca, Türkiye çok kapsamlı bir yaptırıma muhatap olacaktır diye açıklama yapıldı. Nedir bu yaptırımlar? Çünkü S-400'ler geldi geliyor. Kısa süre sonra bu teslimat tamamlanacak. Bir anda ABD yaptırımları mı gelecek? Bunlar sadece askeri mi yoksa aynı zamanda ekonomik ve finansal da mı olacak çok önemli. Askeri denirse nispeten olumlu ama o zaman da bazı askeri ürünlerin üretiminde ortak çalışma yapan aselsan gibi şirketlerimiz, olası ambargolar halinde demirçelikçilerimiz bundan olumsuz etkilenebilir. En kötüsü finansal bir yaptırım uygulanmaya kalkılacak olursa tüm bankacılık sistemi olumsuz etkilenir. 

Yabancı Takası Artıyor!
              Ben bunlardan çekinirken iki ay evvel % 63'lerde gezen yabancı takası % 65.44 seviyelerine çıkmış durumda. Yani korkmayanların  olduğunu görüyoruz. Özellikle de banka hisselerinde alımlar halen sürüyor. Tamam merkez bankası değişimi sonrasında faiz indirimi beklentileri arttı. Faiz indirimleri başlarsa bankalar ellerindeki kamu kağıtları sayesinde faiz indirimlerinden kar elde ediyorlar. Lakin diğer taraftan da yabancı para sendikasyon kredileri var. Faiz indirimlerinin karşılıkları ekonomide yoksa, bu sefer yapılan indirimler kurları yukarı itiyor. O zaman da sendikasyonların değerlemelerinde borçları artıyor. Bu nasıl açmaz anlatamam.

Diğer tarafta iç siyasette uzun zamandır dikkat çektiğim Ak Parti içinden yeni parti çıkması hazırlıkları son dönemece girmiş durumda. Ali Babacan parti kurmak için Ak Parti'den istifa etti. Parti ilanı yapıldığında millet vekili istifaları başlayacaktır. Grup kurmaya yetecek sayının çok üstünde bir istifa olmasını bekliyorum. Bu durum parti içinde ciddi bir kavgayı da birlikte getirecektir. Eskiden diğer muhalefetin söylediklerine çok aldırış eden olmuyordu. Ama şimdi kendi içlerinden ciddi görevlerde bulunmuş olanların muhalif olarak söyleyecekleri gündemi önemli şekilde bambaşka yerlere çekebilir.

Hadi gelin de siz bu kadar risk ve belirsizlik varken, yeni hisse öngörüsü yapın. İşte ben de bu risklerden çekindiğim için bir türlü genel ve yoğun yeni öngörülerimi yapmaya başlayamıyorum. Sanki yoğun bir öngörü yapmaya kalksam geçen yıl seçimler öncesi yakalandığımız ortam gibi ters yakalanmaktan çekiniyorum. Çünkü dikkat çektiğim riskler gerçekten de çok önemli. Bunun yanında ekonomi ise inanılmaz kötü. Zaten kötü olmasa, şimdiye dek başvurulmayan yedek akçelere müracat edilirmiydi. Durmadan yapılan zamlar bile yetmiyor ki, yeni kaynaklar aranıyor. Maalesef ekonomik gidiş iyi değil. Çünkü güven yok. Hala piyasalarla inatlaşmaya devam ediyoruz. 

İşte bu nedenlerle izlemedeyim. Cesaret ettikçe uygun gördükçe yeni öngörü yapacağım. Ama BİST'i nispeten tutan bankalar da bozulacak olursa o zaman kayıplar daha da hızlanabilir. Ama şimdilik bankalar halen teknik olarak iki yöne de gidebilir görüntülerini koruyorlar.

Hepinize bol kazançlar dilerim.


    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_


  • 08.07.2019
    09:38

    Bir Murat Gitti, Yeni Bir Murat Geldi! Sayın Cumhurbaşkanımız khk ile görev süresinin bitmesine 10 ay kalmış olan TCMB başkanı Murat Çetinkaya'yı görevden alarak, yerine yardımcısı Murat Uysal'ı yeni başkan olarak atadı. Yeni cumhurbaşkanlığı sisteminde ... Devamı »

  • 05.07.2019
    09:25

    Çünkü BİST yükselişini sürdürecek mi, yoksa önce aşağıda bıraktığı gap boşluklarını mı kapatacak bunu banka hisselerindeki işlemler, daha doğrusu banka sektörünün yönü gösterecek. Son dönem yabancılar bankalarda net alıcı pozisy... Devamı »

  • 04.07.2019
    09:32

    BİST için 96.050 direnci kırılırsa hızla 98.600-100.200-100.381 seviyesine ulaşır demiştim. Bunun şartı için de hafta sonu S-400 konusunda liderlerden olumlu haberler gelmesini şart koşmuştum. Beklentiden de fazla pozitif açıklamalar gelince BİST 100.500 seviyesini görd&uum... Devamı »

  • 03.07.2019
    09:00

    Saat 10:00'da Haziran ayı aylık ve yıllık enflasyon verilerimiz açıklanacak. Piyasalar için önemli bir veri. Eğer enflasyonda düşüş görülürse, TCMB'nın faiz indirimi beklentileri destek bulacaktır. Beklentim enflasyonda belirgin bir düşüş... Devamı »

  • 02.07.2019
    09:43

    Uzun süredir ABD tarafından savunma bakanı, pentagon, Başkan yardımcısı, Kongre ve Başkan Trump, yani daha doğrusu ABD'de neredeyse ağzı olan herkes S-400 konusunda yaptırım tehditlerini savuruyordu. Hatta S-400'lerin civatası bile sınırı geçsin yaptırımların başlayacağı söy... Devamı »