Lütfen alış sebebinin ne olduğunu bilmediğimiz, elinizde bulunan hisseler için sorular iletmeyiniz. Bu tarz sorular cevap bulmayacaktır. Bizim önerilerimizdeki hisseler ve genel konularla ilgili sorularınıza açığız.
Sitenin tüm verileri Gold(ücretli) üyeler haricinde 20 gün gecikmelidir. Siteyi güncel görebilmek için öncelikle ücretsiz üye olmanız, sonrasında Gold(ücretli) üyelik işlemlerini yapmanız gerekmektedir. Siteyi incelemek ve ücretsiz üye olmak için tıklayınız.
yazının tarihini de yazsaydınız, kontrol ederdik. Ama enerjilerde beklentilerim sürüyor. Düzeltme sonrası bu sektörde öngörülerim olacaktır.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Günaydın. tüm dedikleriniz ve sorularınızın cevabı evet.
BIST'in zirveleri görmesinden beri düzeltme uyarılarındaydım. Hatta aynı uyarılarımı ABD borsaları için de yaptım. Nitekim gerekçe o ya da bu BIST dahil hepsinden uyarılarımdaki düzeltmeler yaşandı. BIST için kademeli şekilde en altta da 9958 destek seviyesine düşebileceği uyarılarımı yapıyordum.
Bunlar aynen oldu. Ama ne oldu başka? Bu düşüşün en hızlı olduğu pazartesi günü Japonya caryytradecilerden gelen satışlar, ABD verileri ile resesyon korkuları ve jeopolitik savaş riskinin hepsini aynı ana getirdiler.
İşte sorun da burada! Eğer diğer belirsizlikler olmasaydı, 9958'e yaklaşırken seri şekilde yeni teknik alım öngörülerim yağardı. Ama beni hem savaş riski ile, hem de pazartesi-salı teknik mayıs 2023 yılından gelen yükseliş trendinin kırılması ile korkutup durdurdular. Yaşanan risklerin belirsizliklerine dikkat çekip, buna rağmen hisse bazlı ayrışmalar yine de yaşanabilir demiş olmama, bunların tekniklerine de dikkat çekmeme rağmen, işte tam da sizin dediğiniz endeks mühendisleri devreye girdi yine.
Birçok beklentili hisseyi pazartesi düştükleri yerden yaklaşık %10 civarı yukarı alırken, endeksi 9958-9970 yükseliş trend desteği seviyesinde tuttular. Çok profesyonel işler bunlar. Öyle ki, bizim gibi profesyonelleri bile karar almakta tereddüte düşürüyorlar.
Neyse, tüm belirsizliklerin riskleri sürüyor. Geçmişte de bunlar çok yaşandı. Eğer(!) ederi yüksek olan hisselerde çok sert düşüşler yaşandı ve yaşanıyorsa, bu ana ya da yan hisse olsun sorun değil. İşler düzeldiğinde, belirsizlik riskleri de azaldığında aynı hızla yükselişlerini görürüz. Hatta çok daha üstüne de giderler. Lakin gözünüzden kaçmaması gereken eğer(!) şartıdır. Yani düşen hissenin ederinin çok daha yüksek olması halinde geri gelişleri de hızlı olur. Yoksa edersiz manipülatif yükselif düşenlerde, düşüşlerin devamı sürebilir. Hatta bu süreçler birkaç yılı da bulabilir. Bunun da örneklerini bir iki yıl içinde ana ve yan hisse olarak gördünüz.
Resesyonda düşen karlar hisselerin fiyatlarının uzun süreli düşüş trendinde kalmasına ve olası ara yükseliş tepkilerinin de çok sınırlı kalmasına neden olur. İşte bu nedenle bilanço ederleri yüksek olan hisselere odaklanmak böyle zamanlarda çok önemlidir.
Her düşen hisse aynı şekilde yükselmeyecektir.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Yok öyle bakmayın, bir iki tane hariç zaten genelinde ciddi sert kayıplar yaşandı borsanın. Hareket gördükleriniz de, birkaç gün önce sert kayıplarda daha üstten satan ve taşıyan fonların yerine koyma tepkileri muhtemelen. BIST düzeltmeyi tamamladı ve jeoplitik risklerin önemsizleşmesi ile çoğu tepkilerini verecektir.
Alark yabancı ilgisine uygun hisse ama diğerleri zaten çok da yabancı hissesi değiller. Beranın %6'ü, odasın %78'i halka açık. Dgnmo da %50 yani bunlarda ky elindeki paylar daha çok olabilir.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Beklenti yazımı okumamış olabilir misiniz?
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Sıkıntı da tam burada zaten!
Siyasi iktidarlar bazen jeopolitik riskleri-krizleri kullanmak isteyebiliyorlar. Ama bu kadar hata yapmazlar diye düşünüyorum. Çünkü onun faturası ekonomiye de, iktidarlara da çok yüksek oluyor. Hele ki, bu kadar çok kontrolsüz sığınmacının ülkemizde barındığı bir ortamda, olası bir savaş ya da çatışmaya dahil olmanın yaratabileceği riskleri kontrol etmek de çok zor olabilir.
Başından beri dediğim gibi, ben iyimserim bizim için. Bu yazdığım riskleri düzeltme yapmak için kullanacağız. Sonrasında ise yeniden yeni bir trend başlatacağız görüşündeyim. Umarum bu görüşümde de yanılmıyorumdur.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Negatiften ziyade olası satışın gerçekleşmesi halinde kapsamı ve büyüklüğüne göre pozitif bir etki görürüz muhtemelen. Ama henüz açıklamada somut bir bilgi yok. Ama satışın keisnliği ile ilgili insider bilgisi varsa, o zaman spekülatif bir alım yaşanabilir.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Ona cevap vermek TL kadar kolay değil. Çünkü Dolar kuru da ayrı bir belirleyici oluyor. Ama teknik olarak dd tablosunda onun da olası teknik ihtimallerini görebilirsiniz.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Bu konuda görüşümü çok kez yazdım aslında. Enflasyon muhasebesi karlılıklarını düşürecek diye düşünüyorum. Ama tahvil faizlerinde başlayacak düşüş ise kamu hisselerinden kar yapmalarına imkan verecek. Lakin ellerindeki kamu tahvillerinin pozisyonunu bilmiyoruz. Faizler zirve olduğunda eğer tahvile daha fazla kaynak yatırdıysalar bu dediğiniz olur.
Ama enflasyon muhasebesinin olumsuz etkisi ile olası faiz düşüşünün tahvil stoğundan olası olumlu etkisi hangi tarafta güçlü olacak yaşayıp göreceğiz. Ben uygulanan politikalar nedeniyle ekonomik daralma bekliyorum. Böyle zamanlarda bankalar da olumsuz baskı görürler.
Bununla birlikte, diğer bir tezim yabancı yeniden hızlanacaksa, bankalara çok fazla kayıtsız kalmaz. Kısacası çok zor bu kararlar. Çok iç içe girmiş denklemler var. Normal bir ekonomi yönetimi yaşamadık ki öncesinde. Şimdi bu nedenle bir birine zıt gelişmeleri yaşamak durumunda kalıyoruz.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
Yok, bence konu teknik.
Bilanço iyi fakat şu an için primliydi. Muhmetemelen bu nedenle fon satışlarına tabi oldu. Ama 57.00 önemli bir destek seviyesiydi. Evvelsi gün 57.30 ile bu destek çalıştı. Dün de kapanışa doğru alımlar sürmüştü. Bugün jeopolitik gelişmelerle yeniden 58.30'a inince, bir anda bir başka kamu kurumu olan Ziraatten 600 bin civarı net alımla hisse tavan oldu. Aniden tavan olması bu alımlardan kaynaklandı. Ama sonrasında yine satışlar sürünce tavanlar çözüldü. Şu ana kadar 1 Milyon net alım yaşanmış durumda. Cezalık bir durum yok bana göre. Karşılıklı alıcı-satıcı tepkileri. Varlık Fonu kaynaklı alım da olmuş olabilir.
Bana göre şu an için bilanço ederi 56.80-57.00 TL civarıydı. Ama yıl sonu bilançolarında 100.00 TL.ye ulaşması beklentisindeyim. Şu an primli diye birileri satarken, artık yeterli fiyata düştü diyenler de alıyor olabilir. İlgili satışlar bitince yeniden yükselişi başlayacaktır ama satışlar bitti mi bilemiyorum. Ama ciddi ve net bir alıcının tavrını sergilemesi iyi oldu.
Ben açık öngörülerimdeki beklentimi koruyorum.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_
İyi geceler Mehmet Bey.
Öncelikle bu sorularınızı işlem yaptığınız kurumlardaki müşteri temsilcileriniz sizlere cevaplıyor olması lazım. Genelde banka yatırımcılarında sorularını cevaplayacak bir temsilciye erişme sorunu olduğunu duyuyorum. Yok eğer aracı kurum yatırımcısı olarak bu soruya kurumunuzda cevap veren olmadıysa, o zaman işlem yaptığınız kurumu değiştirin.
Şimdi gelelim sorunuza. Bu tarz sorular üyem olmayan kişilerden çok geliyor. Her zaman zamanım olmuyor. Ama kimse de bilgi eksikliğinden mağduriyet yaşasın istemiyorum. Sitemin sağ üst tarafında bir arama satırı var. 2010 yılından beri tüm soru-cevaplar arşivlidir. Arama satırına; rüçhan, rüçhan hakkı, bedelli, bedelli sermaye artışı kelimelerini yazarsanız, aşağıya ilgili tüm sorular gelir. Lütfen onları sıkılmadan okuyunuz. Sorunuzun çok sayıda örneği hakkında açıklamaları bulacaksınız. Ben size hemen iki soruya karşılık verdiğim ve sizin sorunuza da uyan cevapları paylaşıyorum. Ama dediğimi yapın, arama satırına bu kelimeleri yazıp gelen soru ve cevaplarda benzer örnekleri ve cevaplarını okuyup, konuya iyice hakim olunuz.
Örnek soru-cevap1;
17.11.2020 16:09
Öncelikle ben olsam borsa işimi bankalardan yapmam. Çünkü karşınızda temsilci bulamıyorsunuz. Aracı kurumlarla yaparım ki, asıl işleri bu zaten. Benzer sorularınızı da bana sormaya gerek kalmadan müşteri temsilcinizden hemen öğrenirdiniz.
Rüçhan hakkı, bedelli, bedelsiz sermaye arttışı, temettü ve genel kurulu katılma hakkını içerir.
Bedelsiz sermaye artışları ile temettü hakkı otomatik gerçekleşir. Yani bu hisseler elindeyken bedelsiz ya da temettü veren şirketlerde, ilgili haklar hesabınıza otomatik geçer.
Lakin, bedelli bölünmenin önemli ve dikkat edilmesi gereken detayları vardır! Elinizde bölünme olan günden en az birgün önce alınmış hisse olması halinde bedelli rüçhan hakkına katılma hakkınız olur. Şirket bir süre ilan eder. O süre içinde bedelli oranı doğrultusunda bir para yatırmanız gerekir. Genelde rüçhan bedeli nominal yani 1 TL karşılığı kullandırılır. Eğer süreyi kaçırırsanız bu hakkınız yanar. Bedelsiz ve temttüde ise çok daha uzun zamanaşımları dışında böyle bir risk yoktur.
Sitemizin ana sayfasının sağ alt tarafında sermaya ve temettü hesap makinesi var. İlgili yerlere size uygun verileri girdiğiniz zaman bölünme sonrası kaç adet bölünmeden hisse alma hakkınız olduğunu, bunun karşılığında kaç para yatırmanız gerektiğini ve bölünme sonrası hissenin yeni fiyatını kolayca bulabilirsiniz.
Önemli diğer bir detay ise, bedelli kullanma fiyatı genelde 1 TL olduğu için, hisse bölündükten sonra fiyatı 1 TL üzerinde ise rüçhan hakkını kullanmak doğrudur. Fiyat 1 TL'nin altında ise ve ille de alacağım derseniz, 1 TL olan rüçhan almanız yerine daha düşük borsa fiyatını almak daha doğru olur. Ama kafanız karışmasın şimdi. Bu örnek, yani bölünme sonrası borsa fiyatının 1 TL altında kalma hali çok rastlanılan bir durum değildir.
Neyse dediğim gibi, bölünme sonrası fiyat 1 TL'den ne kadar yüksekse kesinlikle bedelliye katılmanız gerekir. Katılmak istemiyorsanız da rüçhan kuponunu süresi içinde satmanız gerekir. Yoksa bunun ikisini de yapmazsanız bölünme oranı kadar paranız yok olur. Sonra da mağduriyetinizi anlatmak için çareler ararsınız ama nafile olur.
Site sayfamızın üst kısmında arama satırı var. Oraya bedelli, bedelli sermaye artışı yazarsanız, konu hakkında çok sayıda soru ve cevabı karşınıza çıkar. Böylece detaylı bilgi edinmiş olursunuz.
Diğer bir detay ise, bedelli artışlarda ek parası olmayan yatırımcılar ille de dışarıdan para bulup getirmek zorunda değildir. Elindeki eski hisselerin de bir kısmını satarak bedelli için kaynak yaratabilirler. İşte aracı kurum ile çalışıyor olsanız tüm bu anlattıklarımı sizlere müşteri temsilcileriniz de anlatabilir. Ama bankalardaki mobil uygulamalarla işlem yapanlar bu sorularının cevaplarını bulamazlar.
Çok sayıda kişiden sürelerini geçirdikleri halde bedel parası yatırmadıkları için, rüçhan hakkından yararlanamadıkları ve paralarının o oranda azaldığı şikayetleri alıyorum. O nedenle bu uyarılarımı yapmak gereği hissediyorum. Çünkü bu mağduriyetlerin nedeni bilgi eksikliğidir.
Örnek Soru-Cevap2;
Konu / Hisse Kodu: Rüçhan hakkı satışı unuttum
Bedelli sermaye artışı kararı alan şirketler bölününce rüçhan sırası açılır. Hesabınıza da rüçhan payı girer ve rüçhan fiyatı ile görülür. Bedelli sürecinde rüçhan hakkını kullanmak istemeyenler ellerindeki rüçhan hakkını satabilsinler diye rüçhan sırası bir süre açık kalır. Bedelli hakkı dolmadan bir kaç gün önce rüçhan sırası kapanır. Artık ben kullanmak istemiyorum rüçhanımı satacağım deme şansınız ya da tercihiniz kalmaz.
Lakin henüz bedelli kullanım süresi dolmamıştır diye düşünüyorum. İşlem yaptığınız kuruma sorun. Eğer bedelli süresi dolmadıysa, hisseniz bölündükten sonra 1.00 TL nominal değer üzerinde borsada işlem görüyorsa, bedelliye muhakkak katılmanız gerekir. Yoksa bedelli sermaye artışı ornaında paranız buhar olur ve telafisi de yoktur.
Yani siz eğer henüz bedelli süresi dolmadıysa, sadece rüçhanı satıp, bedelliye katılmayacağım deme şansınız kaybetmiş, ama bedelliye katılma hakkınızı hala koruyor olabilirsiniz. Umarım öyledir. Hissenin bilgilerinde de bedelli süresinin son tarihi yazar. Son güne kadar bedelini yatırıp kaybınızı engelleyebilirsiniz.
Örnek soru-cevap 3;
Günaydın.
Bedelli konusunu yıllardır hep yazarım. Ama hala birçok yatırımcının konuyu bilmediğini görüyorum. Site içi arama satırında bedelli yazınca çok sayıda soru-cevapla izah okuyabilirsiniz.
Bedelli de oran değil, bölünme sonrası fiyat esastır. Hisse bölündükten sonra borsa fiyatı nominal değer olan 1.00 TL'nin üstündeyse bedelliye katılmak gerekir. Tabii hisse bölündükten sonraki halinden bahsediyorum. Ama henüz fiyat bölünmeden katılmak istemiyorsanız satıp çıkabilirsiniz. Bedelli bölünmede rüçhan hakkı hisse bölündüğü sabah hesabında hisse olan kişiler için geçerlidir. Bölünme sabahı yeni alanların bu hakkı olmaz. Önceki günden hisse olması gerekir. Bölünme sabahı da normal hisse ve rüçhan kuponunu hesabınızda görmeniz gerekir.
Dediğim gibi bölünme öncesi zarar bir olasılıktır. Hisse bölündükten sonra düşer ya da yükselir, önceki fiyatlamasına göre değişebilir. Bu nedenle bölünmeden satıp çıkmak bir tercihtir. Özel bir zarar olmaz. Ama mesela hisseniz bölünür ve borsa fiyatı 4 TL'ye düşer. hesabınızda da rüçhan kaydı görürsünüz. İşte dikkat edilmesi gereken konu bu şekilde bölünme sonrası borsa fiyatı 1.00 TL üstünde oluşan durumlardadır. Eğer bedelliye katılmak istemiyorsanız rüçhan hakkınızı satıp çıkabilirsiniz. Ama buradada işlem gören rüçhan fiyatı önemlidir.
Yok eğer ben katılmayacağım ve rüçhanı da satmayacağım derseniz, bir günde paranız bedelli ornaı kadar azalır. Aman bu detaya dikkat ediniz. Bedelli için genelde yeni param yok, ya da yeni para sokmak istemiyorum diye gerekçeler duyulur. Ama yeni para sokmanıza gerek yokrur. Bölünme sonrasında elinizdeki eski hisselerin bir kısmını satıp, kalanların bedellisine kaynak yaratabilirsiniz.
Lütfen site içi aramda bedelli ve bedelli sermaye artışı yazıp yıllardır yazdığım cevaplardan yeterli sayıda okuyunuz.
Bu arada ana sayfanın sağ altında temettü ve sermaye artışı hesap makinesi var. Orada yer alan boşluklara kendi durumunuzun detaylarını yazıp, olası bölünme sonrası yansımalarının similasyonunu görebilirsiniz.
Sanırım; bu soru ve cevaplardan konuyu anlamışsınızdır. Bedelli sermaye artışları şirkete kaynak girişi demektir. Yani aslında olumludur. Ama ilk anda ek parası olmayan ama hisseyi de taşımak isteyenlerin ellerindeki hisselerin bölünme öncesi ya da sonrası bir kısmını satıp, kalanların bedellisine kaynak yaratma istekleri yüzünden bazen satış baskısı yaratabilir. Hissenin beklentisi yüksek ise, katılmayı tercih edebilirsiniz. Ama bedelliye rağmen, hissenin pozitif bir beklentisi yoksa, şirket yatırımcıların bedelli karşılığı alacağı kaynakları da heba edecekse, bu durumda bedelliye katılmanın faydası olmaz.
Lakin örneklerde önemle dikkat çektiğim, bedelliye katılmayacaksanız öncesinde bölünmeden satıp çıkın. Bölündükten sonra ise bölünmüş fiyatı nominal değer olan 1 TL'nin ne kadar üstünde ise, katılmanız o denli önemlidir. Ya da rüçhan kuponunu satıp bedellisine bölünme sonrası da katılmama kararı alabilirsiniz. Bunları yapmaz, bölünme öncesi hisseleri satmaz, bölünmeye girersiniz ve bölünmüş fiyat da 1 TL'nin çok üstünde ise, siz de bedeli yatırmazsanız süresi dolunca paranız bedelli artış oranı kadar bir anda yok olur. Bu detayı sakın kaçırmayın.
Örneklerde de izah ettiğim gibi, katılmak isteyip-istememek sizin kararınız, ama diyelim katılacaksınız, beddelli bölünme öncesindeki gün belli bir kısımını satıp, kalanların bedellisi için önceden bedel(kaynak)yaratabilirsiniz. Önceden bunu yapmadınız, bölündükten sonra değer 1 TL altında ise zaten nominal değerle yani 1 TL verip yeni rüçhan hakkı kullanmanıza gerek yok. Piyasada daha düşük fiyattan alırsınız.
Ama bölünmüş fiyat nominal değer olan 1 TLnin çok üstünde ise, hisse de bölündü ise, siz de kullanacaksanız, elinizdeki hisselerden hesabınızda görülen rüçhan payları kadar kısmının bedelli karşılığında satış yaparak da rüçhanlarınızı kullanabilirsiniz. Umarım bu kadar detay iyice kafanızı karıştırmamıştır.
İyi geceler.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_