Yeni Kabine dün cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak açıklandı. Ekonominin yeni patronu, başbakan yardımcılığına getirilen Mehmet Şimşek oldu. Mehmet Şimşek ekonomiyi doğru manevralarla yönetebilecek yeterli tecrübeye sahip, uluslar arası tecrübe ve tanınırlığı olan yetkin bir kişidir. Ben bu görevi başarı ile yapabileceğine inanıyorum. Siyasi popülizme kapılmadan işin gereğini yapacaktır diye düşünüyorum. 

Benim için en önemli belirsizlik ekonomi kadrosu idi. Bu belirsizliğin güven verecek şekilde giderilmiş olduğunu görüyorum. Diğer bir çok bakanı yeni tanıyacağız. Ben yeni hükümetin ve üyelerinin ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum. Umarım Türkiye'nin yıllardır süregelen cari açık, katma değerli doğrudan yatırım artışı, gıda ve yüksek teknoloji üretim artışı, enflasyon, yüksek faiz, işsizlik, özel sektör borç stoğu, ithalata dayalı ara mal üretiminden en kısa zamanda yerli üretime geçişin başarılması gibi sorunlarımızı çözerler. 

Sürpriz Rusya Krizi!
           Aslında bu krizin ayak sesleri bir süredir gelmeye başlamıştı. Rusya Suriye'ye müdahale kararı alıp, yaptığı saldırılar ISİD'den ziyade Türkmen ve muhalif güçlere yönelince, bu durum fazlası ile rahatsızlık vermeye başlamıştı. Rus uçakları daha önce de bir çok kez sınırlarımızı ihlal ettiği için uyarılar ve karşılıklı görüşmeler yapılmıştı. Hatta Rusya önceki ihlalleriyle ilgili, yanlışlıkla oldu gibi özürler de dilemişti. Ama bir kaç gündür özellikle Esad güçleriyle birlikte sınırdaki Türkmen'leri bombalaması ciddi bir gerginlik yarattı. Bu gergin ortamda sınırımızı ihlal eden menşei belli olmayan bir savaş uçağı, kendisini öncesinde çok defa uyaran Türk uçaklarına aldırmadığı için, havadan havaya füze atılarak düşürüldü. 

Bu kriz önemli bir krizdir. Rusya bölgemizdeki en büyük dünya gücüdür. Anlaşılan o ki, Türkiye'nin böyle bir karşılık vereceğini beklemediği için de, gelen açıklamaların oldukça sert olduğunu görüyorum. Ama her şeye rağmen, iki ülkenin karşılıklı bir savaşa tutuşacağını düşünmüyorum. Fakat diğer her türlü ilişkilerde bir süre ciddi bozulmalar yaşanabilir. Putin ve Rus başbakanından gelen açıklamalar da bu yöndedir.

Teknik kayıtlarla Rusya'nın yaptığı ihlal nettir. Bu nedenle Rusya tepkilerinde haksızdır. Sadece çok kez yaptığı ihlallere rağmen, ilk kez soğuk savaş döneminden sonra batı tarafından bir uçağı düşrüldüğü için şaşkındır. 

Yaşanan bu krizin nedeni olarak, Rusya'nın Esad ve Kürtlerle ortak hareket etmesini, Türkmenler ile muhalif güçlere doğrudan müdahale etmesinin etkisini görüyorum. Buna karşılık da, düşürülen Mısır'dan kalkan Rus yolcu uçağınının ISİD tarafından düşürülmesinin de Rusya'nın bu davranışlarında etkin olduğu görüşündeyim. Dün Putin'in açıklamalarına bakınca, Rusya ISİD'in Türkiye tarafından desteklendiği iddiasında. Bu nedenle de, yolcu uçağı düşürülünce, karşı tavır olarak Suriye'deki savaşa karışma anlayışını bizim aleyhimize değişek şekilde değiştirmiş olabilir.

Bölgenin en güçlü iki ülkesinin bir birine karşı iddiaları çok önemlidir. Bu sorunun en kısa zamanda karşılıklı görüşmelerin sağlanarak diplomasi ile çözümüne gidilmesi doğru olur. Yoksa bir birleri ile askeri gerilim yaşamaları her iki ülke için de faydadan çok zarar getirir. Şimdilik Rusya'dan gelen açıklamaların sert tonda devam ettiğini, ama askeri karşılık değil de, ticari ve ekonomik karşılık verileceği bilgisini ediniyoruz.

İki ülkenin bir biriyle ticari ilişkileri çok ciddi büyüklüktedir. Eğer bir zıtlaşma olursa her iki tarafa da zarar verecek boyutta gelişmeler görebiliriz. Rusya ve etki alanında iş yapan Anadolu Efes ve Enka ilk akla gelen şirketlerdir. Zaten muhtemelen bu nedenle dün borsa kayıpları da yüksek olmuştur. Aynı şekilde Rusya pazarına ciddi bir beyaz et ile sebze-meyve ihracatımız vardır. Rusya üzerinden çok büyük bir turizm akışımız da söz konusudur. Bugün ülkemize gelecek iken, bu ziyaretini iptal eden Rus dışişleri bakanı S.Lavrov, Rus vatandaşlarına da Türkiye'ye gitmeyin çağrısında bulundu. Anlayacağınız turizm sektörümüz de bu gerginlikten olumsuz etkilenebilir. 

Türkiye'nin sanayi ve şehir enerjisinde doğalgaz bağımlılığı yüksektir. Doğal gaz ihtiyacımızın yarısından fazlasını da Rusya'dan ithal eden bir ülkeyiz. Yaşanacak gerilim bu ticarete de yansıyacak olursa, enerji krizi yaşama riskimiz de söz konusu olur. Ama bu anlaşmalar uluslar arası tahkim güvencesinde olduğu için, sözleşme şartlarının bozulacağını düşünmüyorum. Tabii bu işin bir de Rusya tarafına yansıması olacaktır. Rus doğalgaz pazarının en büyük müşterisi olarak Türkiye'ye gaz sevkiyatında sorun çıkarsa, Gazprom başta olmak üzere bir çok Rus şirketi de bu işten zarar görür. Bu risk nedeniyle Gazprom hisselerinde sert düşüşler yaşandığını görüyorum. 

Kısacası ben iki ülkenin bir birlerine karşı iddiasında bulundukları şüphelerini karşılıklı görüşerek çözüme bağlayacakları görüşündeyim. Yaşanan bu gerilim askeri bir çatışmaya dönüşmeden soğuyacak ve çözülecektir diye düşünüyorum. Bu nedenle de, BIST de dün yaşanan sert düşüşlerin yerini en kısa zamanda tepki alımlarına bırakmasını bekliyorum. BIST'in yeni kabineye tepki göstererek gap'lerini kapatacağı beklentim, Rusya krizi nedeniyle fazlası ile gerçekleşti. Düşündüğümden de fazla bir düşüş yaşandı. Bu düşüş bana göre panik davranışların etkisinden kaynaklanmıştır. Birçok hissede aynı sertlikle telafi edileceğini görmeyi bekliyorum. 

Bunlar benim görüşlerim. Ama aksine iki ülkeyi çatışmaya sokacak bir gelişme halinde, BIST bu işten tabii ki çok daha kötü etkilenecektir. Ama emin olun ki, Batı ambargolarına karşı en iyi ticari partneri olan Türkiye ile ilişkilerinin bozulmasından Rusya bizden daha da olumsuz etkilenir. 

Sert düşüşler halinde yeni öngörülerimi paylaşacağımı önceden yazmıştım. Rusya krizi nedeniyle beklediğimden de altta gerçekleşen fiyatları görünce dün bir çok yeni öngörü yaptığımı görüyorsunuz. Bunları  bir kısmının çok hızlı kapanmasını bekliyorum. Umarım haklı çıkarım.

TEOG Sınavına Girecek Evlatlarımıza Başarılar Dilerim!
            Bugün ve yarın küçük kızım da dahil, bir çok gencimiz TEOG sınavına girecekler. Tüm çocuklarımıza başarılar diliyorum. Bahtları açık olsun. Verdikleri cevaplar doğru çıksın diyorum :)

    Saygılarımla

    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_