Malum gelişmiş dünya ülkelerinin merkez bankaları enflasyon konusunda çok ağırdan aldılar. Ama sonra mecburen faizleri arttırmaya başladılar. Ellerinde çok ciddi morgage fonları olan bankalar faizin dörde katlaması sonrası ciddi sıkıntı yaşıyorlar. Özelde durumları nedir çok bir şey bilmiyorum ama Credit Suisse ve Deutche bankın sıkıntı çektiği spekülasyonu medyada yer alıyor. 2008-2009 mortgage krizi esnasında da bir çok gelişmiş ülke bankası battı, devletleşti, el değiştirdi. Rusya yaptırımı, enerji krizinin AB ülkelerinde etkileri kontrol edilemezse, artmaya devam edecek olan faizler benzer spekülasyonların gerçek olmasına neden olabilir. 

Bu durum genel gelişmiş ülke borsalarında ciddi ilave düşüşlerin daha yaşanmasına neden olur. Bu şekilde finansal krizlerin yaşanması genel yabancı fonların borsa satışlarının da her alanda ve ülkede artmasına neden olur. Ama BIST'de yabancı payı %32.20 ile tarihi düşüklerde zaten. Bu durumun dışarıdaki satış baskıları BIST'de dışarıda olduğu gibi derin olmaz. Nitekimin bunun böyle olacağını ben aylardır yazıyorum. Gelişmiş borsalarda ciddi düşüşlerin olmasını beklediğimi, ama bu esnada BIST'in pozitif ayrışmasını beklediğimi yazıp, söyledim. 

Birkaç ay öncesinden bu yana dediğim şekilde gelişmeler yaşanıyor. Ama maalesef bizdeki manipülatif işlemler BIST'in pozitif ayrışmasını sekteye uğrattı. Buna rağmen bankaların karları oldukça yüksek. Bu nedenle BIST bir süre sonra yeniden pozitif ayrışacaktır diye düşünüyorum. Kısacası dışarıdaki bankaların zora girmesi, bizim bankalarımızı zora sokmaz. Hatta belli mi olur, bakarsınız yeniden sermayelerindeki yabancı payları Türkleşmeye başlayabilir.

BIST'i ve bizim piyasaları etkileyecek ve olası etkisini şimdiden bilemeyeceğimiz en önemli riskimiz Yunanistan ile bizi sokmak istedikleri çatışma-savaş olur. ABD ısrarla bu konudada adımlar atıyor. Eğer Suriye'de ve Irak'ta Rusya, Suriye yönetimi ve Irak Kürtleri ile anlaşırsak bu oyunu bozarız. Yoksa Yunanistan ile gerilimi tırmandırırken, diğer tarafta da Suriye'de PKK'nın türevi terör örgütlerine özerk bir devlet kurdurmaya kalkacaklar görüşündeyim. Zaten bence bunu yapmaya kalktıklarında, Türkiye'nin gücü bölünsün diye diğer tarafta da Yunanistan ile savaşmamızı istiyorlar diye düşünüyorum. 

İşte bu süreci gelişimine göre etkileri de farklı olacağı için şimdiden bize nasıl yansıyacak, borsamız ne kadar etkilenir bunu bilemiyorum. Normalde enerji sorunu bizim şirketlerimiz için büyük fırsatlar çıkartacak. Ama bizde de enerji zamları aynı şekilde sürecek olursa, o zaman bu avantajımızı kaçırdığımız gibi, bizim şirketlerimiz de enerji maaliyet artışının sıkıntılarını yaşamaya başlarlar.

Kısacası biz kendi içimizde tasarruf yapar, enerji maliyet artışlarından şirketlerimizi koruyabilirsek, dışarıdaki finansal dalgalardan çıkarız. Geriye Yunanistan konusundaki riskler kalır. 

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_