Nasıl bir matematik bu. Paranın değerinin sıfırlanması için hiç bir şey alamamanız lazım. Madem hisseler dediğiniz şekilde artmıyorsa, zaten aynı hisseleri alabiliyor olmanız lazım.
Ayrıca benim uyarılarımda %100 nakit durun diye bir uyarı oldu mu ki hiç? Kaldı ki, her ortamda mngörü yapmaya devam ediyorum. Gerçekleşme sayılarına bakın, son bir buçuk ayda çok sayıda gerçekleşen ve kapanan öngörüm var.
Borsa bir türlü geri gelmiyor diyorsunuz, 2562 gördük, şu an 2372 seviyedindeyiz. Ama endeks olarak değil, hisseler olarak odaklanın diyoruz. Aefes, akbnk, ykbnk, vestl, yatas, aghol, cımsa, petkm, doas, vakbn, eregl, algyo, mgros, krdmrler, arsan, ttkom, tcell gibi daha önce zaman zaman öngörülerimize girmiş bir çok hisse %20'nin az altında ve-veya üstünde geri çekilmeler yaşadılar. Endeks almıyorsanız siz %7 düşen BIST'e değil de, %20 geri gelen ve beklentisi süren bu hisselere bakmalısınız.
Ayrıca, dediğim gibi para politikası, kamu harcamaları, hukuk sistemnindeki sorunlar sürdükçe ve dünyadaki gelişmelere göre kayıplar da sürmeye devam edebilir. Yabancının en düşük takasa sahip olduğu günlerdeyiz. Bunları görmemek neden borsa çok düşük hala demek doğru olmaz.
Şartlar normale dönerse, yabancının da gelmesi ile çok farklı bir borsamız olur. Ama aynı durumda daha da sürerse, o zaman getirilerin normalleşmesi zaman alır. Ama buna rağmen, hisse değişimleri ile verip alttan almalarla kayıplar telafi edilebilir. Ki oluyor da. Ayrıca, bir ara dijital paralara dem vuruluyordu. Borsada değil de dijital paralarda olunsa şöyle böyle kazançlar elde edenlerden bahsediliyordu. Şimdi ise görüyorsunuz sıfırlanan dijital paralar, parasını batırdığı için intihar edenler, dijital paralaralardaki yatırımların yarısının eridiğinden bahsediliyor.
Kısacası paranızı borsada tutarak dediğiniz gibi değeri sıfırlanmıyor. Ama kötü bir dönemdeyiz. Ki, zaten bunu da sebepleri ile yazıp uyarmaya devam ediyoruz. Kurlarda olası yükseliş ataklarına dikkat de çekiyoruz. O zaman nakit duran kısmınızı dolar alsaydınız boşta duran paranızdan kayıplarınız az olurdu. Ama aynı mantıkla 18.00 TL'den dolar alanlar sonra 11.00 TL altına düştüğünde ne olduğunu da düşünün. Hala dolarda bekleyenlerin hepsi karda değiller. 16-18n arasında satanlar da alanlar da var.
Ben borsada fazlası ile telafi edilecek kayıp süreler diye düşünüyorum. Ama bunun için alınması gereken kararların alınması, doğru uygulamaların yapılması lazım. İnatla tersi yapılmaya devam edilirse, o zaman sitemi borsalara değil, yönetenlere yapmanız, sorunun çözümünü onlarda aramanız lazım. Aralık'da 100 puan faiz artışı yapılsa, şu an ne enflasyon burada olurdu, ne de kurlar. Konut, araba, diğer tüm fiyatlı değerler bu denli artmamış olurdu. Ama yanlış politikalarla bunları yaşıyoruz. En başından beri bu kararlarının nelere sebep olacağını hep yazdım.
Yine de seçim çok önemli. Seçimin sonucuna göre, Türkiye normalleşmeye başlarsa, bambaşka bir borsa görürsünüz. Ben öyle olacağını düşünüyorum. Maalesef şanssız bir dönem yaşıyoruz. Sadece bizdeki yanlış yönetim kararları değil, pandemi tedarik sorunları, savaşın sorunları, sığınmacı sorunları,FED'in kararları gibi daha bir çok neden bu yaşadıklarımıza sebep oluyor.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_