Tek tek gidelim;
Süper bono borsayı ilk anda olumsuz etkileyebilir. Çünkü garantili bir gelir, hem de enflasyonun üzerinde bir gelir olacağı için, borsanın belirsizliğinden ve olası borsalardaki düşüşlerde para kaybetmeyi istemeyenler için daha güvenli bir alan olabilir. Ama sonrasında mevcut bilanço karları sürdüğü takdirde hisseler yeniden cazibe kazanacak ve yeni zirveler görülecektir görüşündeyim.
Enflasyon ve ödemeler dengesindeki olumsuzluklar, FED politika riskleri, CDS'lerimizin seyri, seçimlere adım adım yaklaşıyor olmamız, NATO-ABD gelişmeleri gibi olumsuzluklar ve belirsizlikler nedeniyle, süper bono kurların KKM(kur korumalı mevduat)'de olduğu gibi sert düşmesine yeteceği görüşünde değilim. KKM uygulaması çıktığında henüz enflasyon çok daha düşüktü. Lakin şu an enflasyonda çok yüksek seviyeler var. Enflasyonda ciddi bir düşüş olmadan süper bono için kurlar 14.00'lü seviyelerin altına inmez diye düşünüyorum.
Konut fiyatları için bir şey söylemekte zorlanıyorum. 1994, 2001, 2006, 2009 krizlerinde konut fiyatlarında talep kırılması yüzünden düşüşler yaşanırdı. Ama ozamanlar ülkede bu kadar çok kontrolsüz sığınmacı, göçmen, yabancı vatandaşlık almış bu denli yüksek nüfus da yoktu.
Tedarik sorunları emtiaların dünya fiyatlarını yukarı çekti. Bu da konut ve otomobil fiyatlarının maliyet artışı ve üretim azlığı yüzünden yükselmesine neden oldu. Ama ana neden kur ve enflasyondaki artışlar oldu. Eğer dünya genelinde ve Türkiye'de büyümelerde bir daralma başlar ve büyüme oranları eksiye dönecek olursa, işte o zaman fiyatların geri geldiğini görebiliriz. Gerçekten de konut ve otomobilde gelinen fiyat seviyeleri inanılmaz boyutta. Bu şekilde talep artışı aynı boyutta sürmeyecektir görüşündeyim. Yoksa enflasyonda düşme başladığı takdirde, bu maliyetleri düşürmez, sabit kalmasına veya çok daha az artmasına yarar. Ama büyüme oranı düşer, ekonomide daralma başlarsa, bu takdirde satılamayan mallarda fiyatlar iner. Şimdilik bu durum da henüz yok.
Gelen zamlar geri düşmeyecekse, doların düşmesi neye yarar? Fiyatların daha da artmamasına yarar. Olası döviz cinsinden borçların karşılığı daha az TL'ye ihtiyaç olmasına yarar. Yükselişi süren kurlar nedeniyle günü gelince dış borçların yenilenmesinde sorunlar çıkabilir. Ama kurlar geri gelirse, vadesi gelen döviz borçlarının yenilenmesi daha kolay olur. Bunun gibi daha bir çok faydası olur. Döviz kurlarında geri geliş görülür ve-veya uzun süre sabit kalması bile sağlanırsa, DTH'lardaki çözülme daha kalıcı olur.
Hane halkı olarak da, cebimizdeki paramızın değeri her geçen gün azalmaz, kur düşerse satın alma gücümüz kısmen da olsa artmış olur.
Bunun gibi bir çok ek neden ve fayda sayabiliriz.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_