Seçimlere kadar hiç bir şeyin olumlu değişmesini beklemiyorum. Çünkü politika faizinde %14 ile ısrar edip, enflasyona endeksli bono, ya da şu anki gibi KKM (kur korumalı mevduat) uygulamasında zaten çok yüksek bir faiz yükü biniyor asırtımıza. Ozaman neden bu faiz inadı var? Çünkü bu şekilde yükü hazine, dolayısı ile devletin sırtına yüklüyorlar. Bankalara TCMB üzerinden örtülü bir gelir transferi yapıyorlar. Bu sayade düşük faizli kredilerle bir çok alanı fonluyorlar. Bunun karşılığında parayı da basıyorlar. Bu şekilde nasılsa TL'yi basma imkanımız var diye düşünülüyor. Lakin bu uygulama kurları, kurlar da enflasyonu katlıyor. O da dönüp dolaşıp, her yeşe zam olarak karşımıza çıkıyor.
Şimdi bu nedenle enflasyon ve politika faizleri arasında %56 eksi faiz oluşmuş durumda. Enflasyon %22, faiz de %19 iken 200 baz puanlık bir faiz artışı ile sorunu çözer, bu kadar kur artmaz ve bu nedenle de yaşadığımız enflasyon fiyatlamaları da olmazdı. Artık bundan sonra faizlerde artış da yapamazlar. Çünkü artık aradaki eksi faiz farkı zamanındaki gibi, %3 değil, %56! Böyle bir artış yapılırsa, kredi faizleri uçar. Bir çok şirket zora girer. Krediler ödenemez. Bankalar zora girer. Tahsilat yapamazlar. Kendi kendimizi açmaza soktuk.
Bu durum kamuda büyük bir tasarrufla önlenebilir. Cari dengede artıya çıkmakla önlenir. Ama cari denge enerji ithalatı yüzünden açık şekilde daha da büyüyor. Kamu tasarrufları yok. Her yere teşvik ve destek harcamaları sürüyor. Karadeniz'den doğalgaz çıkarsa ve kendi tüketimimizi karşılayacak olursa, ozaman enerji faturası düşebilir. Ama o da en erken 2023 sonu gibi sanırım. Bu arada turizm gelirleri bir umut. Ama savaş onu da riske soktu.
Hal böyle olduğu için kurlar yeniden hareketlendi. Şimdi yeniden artan kurların ithal girdilerde enflasyon artışları yaşanacaktır. Bu da yabancılardan gelen satışların sürmesine neden oluyor. Öncesinde enflasyondan korunmak için borsa sığınak görülüyordu. Ama enflasyona endeskli bono çıkarsa, orası borsaya yeni ve ciddi bir rakip olur. Çünkü borsa gibi belirsizlik yok. Satışların bir kısmı bu nedenle yaşanıyor olabilir.
Yoksa sahol, son karı ile 80.00 TL ederi olan bir hisse. F/K'sı 2'lere indi. Ama maalesef hisse düşüyor. Zaten hisseyi şirketin geri alımları yukarı taşıyordu. Alımlar azalınca onda da realizasyonlar yaşanıyor. Ama yine de mevcut bilançosuna göre bile bu fiyatın çok üzerinde ederi var. Bir süre sonra tepkisi gelecektir bence.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_