iyi pazarlar.
Öncelikle malum sayı olarak yetişemeyeceğim adetlerde soru geldiği için gold üyelerim dışında gelen soruları cevaplamıyorum. Ama sizlerden gelen bu tip bilgi eksikliği ile yaşanabilecek mağduriyetlere yürek dayanmıyor. O nedenle bu prensibimi zaman zaman bozup cevaplamak istiyorum.
Öncelikle aldığınız hisse detayı yok.
Ayrıca, bu soruların cevapları için site sayfasının üst kısmında yer alan arama satırına bedelli, bedelli sermaye artışı yazmanız halinde çok sayıda bilgilendirme bulursunuz. Sorunuzun cevabı da orada çok detaylı yer alıyor.
Elinizde iken bir hisse bölündüğü takdirde, yani mesela hesabınızda bulunan bir hisse sizin aldığınız günden sonra bölündüyse tüm temettü, bedelli, bedelsiz haklarına sahipsiniz demektir. Elinizdekileri bölündükten sonra satsanız da, hak ettiğiniz temettü ve bedelsizler hesaplara geçerken sizin hesabınıza da otomatikman yatırılır. Ama tekrar ediyorum, bölündükten sonra aldığınız hisselerden bahsetmiyorum. Siz dün almışsınız diyelim hesabınızda iken bugün bölünmüş. Tüm rüçhan haklarına sahipsiniz artık. (Bu arada site içi arama satırına rüçhan hakkı diye yazıp da aratın, detaylarını öğrenmiş olursunuz)
Lakin temettü ve bedelsiz için sizin birşey yapmanıza gerek yokken, bedelli de durum farklıdır! Bedelli bölünme sonrasında hesabınıza bedelli nin rüçhan hakkında yararlanmanız için elinizde yer alan sizin örnekte 12.000 adet hangi hisse ise 12 Bin adet de o hissenin kodunun devamında ''r'' olan pir rüçhan eklenir. BIST'de de rüçhan sırası açılır. Rüçhan sırasının belli bir süresi vardır. Sonra kapanır. O süre içinde ben bedelli rüçhanını kullanmak istemiyorum diyorsanız rüçhan sırasında bu rüçhan hakkını satabilirsiniz. Siz bedelliye katılacaksanız gerekli bedeli hesabınızda hazır etmeniz gerekir.(NOT: Sitemizin ana sayfasının altında sermaye artışı ve temettü hesap makinesi vardır. Kendiniz için bilgileri girip otomatik yansımasını hesaplayabilirsiniz)
Neyse, devam edeyim. Rüçhan sırası daha kısa sürede kapanır. Ama bedelliye katılma hakkının süresi biraz daha uzun olur. Ki, borsada hisse üzerindeki haberlere tıkladığınız zaman bu sürelerin bilgilendirmelerini de görürsünüz. İşte rüçhan sırası kapandıktan sonra hesabınızdaki r ile gösterilen rüçhan hakları sıfır değer gözükür. Ama siz kurumunuz vasıtası ile bedelliye katılacağım diyerek bedelli süresi içinde gerekli bedeli yatırırsanız, ya da beedel yaratmak için elinizdeki ana hisselerin bir kısmını satarak bedel yaratırsanız bedelli hakkınızdan yararlanabilirsiniz. Ama Bedellinin de bir süresi vardır. Bu süreyi geçirdiğiniz takdirde bu hakkını yanar. Sonra yapacak birşeyiniz kalmaz.
İşte tüm bu bilgileri işlem yaptığınız kurumdaki temsilcilerinizin size iletmesi gerekir. Ama maalesef bu şekilde çok mesaj alıyorum. Şimdiye kadar hepsinde aracılık hizmeti bankalardan alınan örnekleri gördüm. Hatta Perşembe günü gelen bir mesajda rüçhan sırası kapanmış, bedelli süresi dolmuş. Sonra para doğal olarak bedelli oranı kadar bir anda azalınca şimdi ne yapacağım diye soru soruluyor. Yapacak birşey kalmıyor işte o zaman. Bu durum nedeniyle BIST ve SPK'nın kamu spotu gibi bilgilendirme ile yeni yatırımcıların uyarılması gerektiğini, Hatta mobil uygulamada hesaplarını açtıkları zaman karşılarına ''bedelli süreniz dolmadan gerekli işlemleri yapmanız gerekiyor. Lütfen müşteri temsilcinizi arayın'' gibi otomatik uyarıların konmasını mecburi bırakmalısınız diye BIST üst yöneticilerinden bir arkadaşımı ikinci defa aradım.
Ama sizler de büyük hatalar yapıyorsunuz. Ne olduğunu bilmeden birşeyler alıyorsunuz. Sonra da ne yapmam lazım diyorsunuz. Herkes benim verdiğim gibi detaylı cevap vermez. Süresini de kaçırırsanız haklarınız yanar ve paranız bir anda ciddi boyutlarda erimiş olur.
Sitemizin erişim bilgileri içinde hakkımda kısmında göreceğiniz gibi ben uzun süre Global Menkul'de müdürlükler yaptım. 2009'da sitemi kurmak için ayrıldıktan sonra da benim yaptığım müdürlüğü o tarihten beri eşim yapıyor. Aracı kurumları borsa işlerinde çok daha başarılı ve ilgili gördüğüm için de bankacılık işleri için bankalar seçilebilir. Ama borsa işlemlerinde bana göre arcı kurumlar daha doğru adresler diye düşünüyorum. Ama benim ilişkilerimin olduğu kurum olduğu için de, bana kurum soranlara doğal olarak Global Menkul'ü söylüyorum. Çok da başarılı bir mobil uygulamaları var. Benzer durumlarda yatırımcılarını tek tek arayıp bedelli bilgisi verdiklerini de biliyorum. Arzu ederseniz iletişim bilgilerinizi bana yazarsanız aranmasını sağlarım. Sizi hesap açmak için bilgilendirirler. Aklınızdaki diğer sorularınızı da sorarsınız.
Tekrar ediyorum. Anladığım kadarı ile sizin bedelli için henüz süreniz var. Bu süreyi kaçırmamanız gerekiyor. Ama sonrasında hisseniz düşer, çıkar onu bilemem.
Bu arada bu kadar detaylı cevap verdim ama benzer sorularınız gelecek olursa, aynı şekilde zaman bulamazsam sonraki sorularınız cevapsız kalabilir.
Tekrar iyi pazarlar.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_