Buna cevap vermeyeyim genel ve kapsamlı olarak. Yıllardır zaten tüm dünyanın düşündüğü gibi, yani sizin de tespit ettiğiniz şekilde düşünüyorum. Enflasyonun kontrolü için hep sert yüksek faiz artışları yapılır. Nedense bizde tersi savunuluyor. Ozaman çok değil, birkaç yıl önce zorla faiz indirdiğimiz döneme bakalım. Sonu ne oldu? Enflasyon ve kurlar coştu ve iki faiz artışı 1.125 baz puanlık faiz artışları yapmak zorunda kaldık. Neden o zaman bunu yapmak zorunda kaldık. Eğer düşük faizle enflasyon sorunu çözülüyor olsa çözmüş olmamız gerekir. Şimdi de aynısı yaşanıyor. Yılbaşından beri zorlama faiz uyguluyoruz. Sonuç yine ortada.

Yazılarımda bunlar hep izahlarıyla var. Birkaç gün evvel benzer bir soruya detaylı bir cevap verdim. Ona da bakabilirsiniz.

Konu zaten sadece faiz değil. Faizi 400 değil 1.400 baz puan arttırsanız, Dolar geçici olarak 7'nin bile altına iner. Ama aynı israfı, ithalata dayalı üretim yapısını, kaynakların kontrolsüz ve sorgusuz inşaata gitmesine mani olmazsanız, devlet yapsa çok daha ucuza olacakken, özele 3-4 misli pahalıya alt yapı yatırımları yaptırmaya ve döviz bazında ihale etmeye devam ederseniz, alt mahkeme en üst mahkeme kararlarını takmamaya devam ederse, hukuk kişiye göre değişken sonuç göstermeyi sürdürürse, medya yeniden tarafsızlığına dönemezse, çok değil bir süre sonra yüksek faize rağmen kurlar yeniden yükselişe geçer. Hatırlayın eski iktidar zamanlarında da aynı kısır döngüler hep yaşandı. Faizler %80 iken bile dövizde bir gecede yapılan devalüasyonla olduğunu unutmayalım.

Kısacası yüksek faiz tabiki iyi değildir. Ama enflasyonu arttıran tüketimi kontrol altına alan bir uygulama olduğu için bütün dünya enflasyonu düşürmek için faizleri yükseltir. Ama artık dünyada üretim sorunu da kalmadı. Bizdeki sorunun temeli üretim yetersizliği. Ayrıca faizleri her alana sabit kullanmak gibi bir zorunluluğunuz da yokki. Üretime düşük faiz verip, tüketim harcamalarının kredi faizlerini yüksek de yapabilirsiniz. Ki, yıllardır zaten böyle olmasının gerekitğini yazarım.

Üretim açığı olan ülkelerde, cari denge açığını giderecek, enerji kaynakları, turizm gelirleri vs. de yoksa, o zaman döviz borcunuz devamlı artar. Güven konusunda sorun da varsa, kendi halkınız bile bizde olduğu gibi, kendisini enflasyondan korumak için döviz tevdiat hesaplarına tasarruflarını yatırır(yaklaşık 220 Milyar Dolar DTH var ülkemizde). Bu kullanılabilir kaynakların daha da azalmasına, yatırıma gidecek paranın bloke olmasına neden olur.

Yani kimse kusura bakmasın, tüm dünyanın enflasyon ve faiz uygulaması aynı iken, biz tersini savunuyoruz. Peki bakın bakalım dünyada bizim gibi 3-4 ülke dışında artık enflasyon-faiz sorunu olan ülke kalmış mı? Demek ki bizim uygulamamız doğru değil.

Sonuçta bizim derdimiz sadece TL cinsi borçlar değilki. Çok büyük döviz cinsi borcumuz var. Faiz enflasyonun ne kadar altında kalırsa, bir de iç-dış gerilimler ile dışarı fon çıkışları artıyorsa, o zaman döviz devamlı yükselir. Döviz yükseldikçe de kendi kendimizi kısır bir döngü içine sokoyoruz. 50 yıldır aynı şeyleri konuşmaktan artık sıkılmış olmamız gerekmez mi? 

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_