Bu beklenti bende de var. Çünkü dünya borsaları bilançoları çok iyi olduğu için yükselmiyor. Çünkü çoğunda geçen bilanço dönemlerinde ciddi resesyonlar var. Şirketlerin çoğu ayakta tutulmak için merkez bankaları darphaneler birlikte çalışıyor. Bu denli bol paranın da etkisi ile borsalarında çok ciddi yükselişler yaşanıyor. 

Düşünün ki, ekonomiler bir arada insanlar eve hapsedildiği için durma noktasına geldi ama şirketlerin hisseleri, borsaları tarihi zirvelerde. Bu durum gelişmiş dünya borsalarında bana göre de ciddi balonlar oluşturdu.

Ama, bu balonun hemen patlamasını beklemiyorum. Para bol ve faizsiz olmaya devam ettikçe çok derin bir düzeltme olmaz diye düşünüyorum. Özellikle de ABD seçimleri Kasım'da yapılana kadar FED ve Trump hükümeti her şekilde piyasaları krizlere engel olmak için finanse etmeye, fonlamaya devam edeceklerdir. Ama seçim sonrasında bu tablonun tersine dönme riskini yüksek görüyorum. 

Sorun pandemi ne zaman atlatılacağında yatıyor. Eğer pandemi yeniden tekrarlayacak olursa, o zaman bol para ve düşük faiz süreci daha uzar. Ama pandemi atlatıldığı zaman, şu an ekonomilerde yaşanan talep patlaması büyümeleri hızlandıracaktır. Bastırılan talep her alana kaymaya başlayacaktır. İşte bu olunca, FED piyasalara verdiği paraları geri çekmek durumunda kalacaktır. FED yeniden faiz artışı sürecini başlatacağı sinyalini verdiği anda, borsalar için ciddi bir geri çekilmeninm başlayacağı endişesini taşıyorum. Ben bu riskin 2021 ortasından sonra artmaya başlayacağı görşündeydim.

Ben bunu düşünürken, FED en az 5 yıl daha düşük faiz döneminin sürdürecek gibi duruyor. Eğer bu gerçek olursa, o zaman derin düzeltme gecikir. Ama gelişmiş borsalarda ciddi borsa balonları var. Ekonomilerinde ciddi daralmalar olmasına rağmen yükselen borsaların muhakkak geri dönüşleri olacaktır. Paranın faizi artmaya başlayıp da, likidite fazlası geri çekilmeye başlatılacağı açıklamalarını takip edeceğiz. Bu sinyal gelince düzeltme gerçeği gündeme gelebilir.

BIST ise dünyanın faizsiz para bolluğundan gördüğünüz gibi nasibini alamadı. Dolar bazında 1/3'ten de düşük fiyatlanıyoruz. Tabii ki ekstra pozitif ayrışmış hisseler var ama endeks olarak ciddi iskontoluyuz. Bu yüzden dünya borsalarında yaşanacak olası düzeltme dönemi bizde süreç iyi yönetilebilirse daha az hasarla atlatılabilir. Ama tabiki bizde de olumsuz baskısı olacaktır. Çünkü FED bol parayı geri çekmeye başlayınca bizim için de para maliyetlerimiz artacaktır. BIST'e yansıması BIST'in o anki seviyesi ile de ilgili olacaktır. Eğer bankalarla birlikte BIST de dünya borsalarının yükselişlerine katılırsa o zaman değer kayıpları da fazla olur. Ama BIST dünya borsalarında düzeltmeler başladığında, hala düşük fiyatlanıyorsa, o zaman BIST'in düşme riski daha sınırlı olur düşüncesindeyim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_