Garan, merillynch gibi bazı aracı kurumlar güne alımlarla başladıysalar ki son dönem özellikle garan aracı kurumun işlemleri bu şekilde oluyor, aldıklarını gün içinde yukarıdan geri veremediyse gün sonunda çoğunu geri veriyor. Fiyat düşüşlerinin önemli bir kısmı bu nedenle yaşanıyor. Ayrıca Dün merillynch akbnk ve garan hisselerinde 11'er milyon adet net alıcı günü kapattı. Ama vakbn'de net 6.2 Milyon satıcı idi.
Artık piyasada belli hisselerde ciddi makina işlemleri oluyor. Algoritmalara göre otomatik işlemler yapılıyor. Yön ne tarafa döndü ise, o yönde makinalar işlemeye başlıyor. Bu nedenle de bazen anlam veremediğimiz hızlı yükselişler ya da düşüşler görüyoruz. Sonra ise hareketin devamı gelmiyor.
Beni takip etmeye gelince, sanmıyorum henüz bu çapta kurum ve fon işlemi yapanların beni takip edecek boyutta olduğumu düşünmüyorum. Olsa ne mutlu tabii. Çünkü her zaman ters olmaz bu işler. Bence konu tekniklerde yatıyor. Özellikle bollinger gibi destek ya da dirençlerde öngörü verdiğim zaman, bu destek ya da dirençler kırılınca işlemler bir anda artar. İşte bu oluyor. Bollinger destek olarak öngörü girdiğimde, bu destek kırıldığı takdirde algoritmalar bir anda artıp, otomatik makina işlemlerini o yönde tetikliyor. Doğal olarak da kırılan yöne göre işlemlerdeki kayıp ya da kazanç yüksek olabiliyor.
Makinalar bizler gibi değil, bu hisse şu kadar eder, bu fiyata verilmez demiyor. O yönde satış geliyorsa verip geçiyor. Ya da alıcı geldiğini görünce alıp geçiyor. Bu nedenle makinalarla otomatik işlem yapanların genelde malda yakalanma riskleri az oluyor. Çünkü her türlü satış gelince verip çıkıyorlar. Doğal olarak da o an için zararları da taşıyanlara göre çok daha düşük kalıyor. Ama yükselişlerde de çok daha düşük kar marjları ile satıp, alım geliyorsa yeniden alıp yeniden satmayı tercih ettiği için, yükselişlerde karları da taşıyanlara göre düşük kalıyor.
Maalesef otomatik algoritmalarla işlemlere müsade edilmesi ne denli doğru bilemiyorum. Ama dünyanın gelişimi o yönde gidiyor. Kurumlar bu işe olumlu bakıyorlar çünkü devamlı işlem hacmi yaratıldığı için, makina işlemleri ne kadar çoksa komisyon gelirleri de o kadar çok oluyor. Türkiye'de işlem hacminin %20'sine ulaşmış durumda. Bu hızla bir kaç seneye % 50 düzeyine gelmiş oluruz.
Kısacası bence makinalarla yatırım hergün kumar mantığı ile işler duruma geliyor. Programa koyduğunuz para, tanımlanmış kriterlere göre ve sizin verdiğiniz hisse bazlı adet sınırlamaları ile piyasaya gelen emirlerin adet ve yönlerine göre güne işlemlerle başlıyor. Sonra da yine sisteme iletilen emirlerin adet, büyüklük ve yönüne göre işlemlerine devam ediyor. Yani Köroğlu'nun delikli demir icat oldu mertlik bozuldu dediği gibi, bence algoritmalarla işleyen otomatik işlem platformaları icat oldu, yatırımcılığın tadı kaçtı. Çünkü algılar gerektiğinden fazla olumlu gösterilince de, bu sefer hisseler asels'de olduğu gibi 47,00'li fiyatlara kadar son sürrat gidebiliyor. Sonra ise gördüğünüz gibi aylarca o fiyatlardan uzak kalıyor.
Durum budur.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_