Serkan Bey,
Cevabın bir kısmını sorunuzun sonunda siz vermişsiniz.
Ülkededeki sermaye ve tasarrufların hepsi direkt üretime kendisi giremez. Büyük bir kısmı bankalar vasıtası ile ekonomiye kullandırılır. Bir kısmı ise, borsalar kanalıyla ekonomiye girmiş olur.
Bankalar bu tarz tasarrufların biriktiği kurumlardır. Mevduat olarak toplanan tasarruflar , krediler olarak piyasalara kanalize edilir. Ekonomilere en büyük kaynak yaratan kurumların başında gelirler. Bankalarda kredilerde bir sorun oluşur da, kredi tahsili şüpheli hale gelirse, bankalar bu kredilere bire bir karşılık ayırmak zorunda kalırlar. Tahsili güç şüpheli alacaklar ne kadar büyükse, banka sermaye riski o ölçüde artar. Karşılık ayırmaya kalkan bankalar ya sermaye arttırımı yaparlar ya da, topladıkları mevduatın kredi olarak kullanabilecekleri kısımdan daha büyük dilimi karşılık tutmak zorunda kalırlar. Karşılıkları artan bankanın, kullandıracağı kredi hacmi düşeceği için, aynı esnada mevduatına faiz ödemesi sürdüğünden karlılıkları düşer. Hatta zarar yazmaya başlayabilirler.
Kredilerinde tahsilat sorunu yaşayan bankalar kısa vadeli finansal sıkıntılarını aşabilmek için, ilk anda diğer kredilerini geri çaığırmayı da tercih edebilirler. Bu piyasalardaki likiditenin geri çekilmesi ve dolayısı ile bir çok şirketin vadesi dolan kredisinin süresini uzatamaması sorunu yaratır. Aynı zamanda tüketime bankalar vasıtası ile sunulan tüketici kredileri sınırlanınca kişisel tüketim harcamaları da düşer. Likidite ne kadar azalırsa, faizi de o kadar artar. Bu durumda da üretim maliyetleri ve enflasyon oluşur.
Bankaların batması demek, mevduatların yok olması demektir. Eğer devlet güvenceleri varsa, güvence oranında devlete yük biner.
Kısacası bu ve benzeri konular nedeniyle bankalar ülke ekonomileri için çok önemli finansal kurumlardır.
Mevduatların ekonomiye kazandırıldığı diğer ve bence bankalardan da önemli bir yer de, borsalardır. Ama borsaların periyodik bir kazanç garantisi olmadığı için, tasarrufların çok daha azı borsalarda toplanır. Borsa yatırımcılığı gelişmişlik düzeyi ile bağlantılı olarak artar. Şirketlere faizsiz ve vadesiz finasman imkanı sağlar.
Tasarruflar bankalara nazaran çok daha fazla şirkete dağıldığı için, mevduatların kaybolma riski bankalara göre çok daha azdır. Borsadaki yatırımcı sayısının ve borsada toplanan kaynakların fazla olması bir ülke için çok daha sağlıklı bir görüntüdür. Ekonomilere de pozitif etkisi olur.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
http://www.borsaanalizci.com