Öncelikle ben olsam borsa işimi bankalardan yapmam. Çünkü karşınızda temsilci bulamıyorsunuz. Aracı kurumlarla yaparım ki, asıl işleri bu zaten. Benzer sorularınızı da bana sormaya gerek kalmadan müşteri temsilcinizden hemen öğrenirdiniz. 

Rüçhan hakkı, bedelli, bedelsiz sermaye arttışı, temettü ve genel kurulu katılma hakkını içerir. 

Bedelsiz sermaye artışları ile temettü hakkı otomatik gerçekleşir. Yani bu hisseler elindeyken bedelsiz ya da temettü veren şirketlerde, ilgili haklar hesabınıza otomatik geçer.

Lakin, bedelli bölünmenin önemli ve dikkat edilmesi gereken detayları vardır! Elinizde bölünme olan günden en az birgün önce alınmış hisse olması halinde bedelli rüçhan hakkına katılma hakkınız olur. Şirket bir süre ilan eder. O süre içinde bedelli oranı doğrultusunda bir para yatırmanız gerekir. Genelde rüçhan bedeli nominal yani 1 TL karşılığı kullandırılır. Eğer süreyi kaçırırsanız bu hakkınız yanar. Bedelsiz ve temttüde ise çok daha uzun zamanaşımları dışında böyle bir risk yoktur. 

Sitemizin ana sayfasının  sağ alt tarafında sermaya ve temettü hesap makinesi var. İlgili yerlere size uygun verileri girdiğiniz zaman bölünme sonrası kaç adet bölünmeden hisse alma hakkınız olduğunu, bunun karşılığında kaç para yatırmanız gerektiğini ve bölünme sonrası hissenin yeni fiyatını kolayca bulabilirsiniz.

Önemli diğer bir detay ise, bedelli kullanma fiyatı genelde 1 TL olduğu için, hisse bölündükten sonra fiyatı 1 TL üzerinde ise rüçhan hakkını kullanmak doğrudur. Fiyat 1 TL'nin altında ise ve ille de alacağım derseniz, 1 TL olan rüçhan almanız yerine daha düşük borsa fiyatını almak daha doğru olur. Ama kafanız karışmasın şimdi. Bu örnek, yani bölünme sonrası borsa fiyatının 1 TL altında kalma hali çok rastlanılan bir durum değildir.

Neyse dediğim gibi, bölünme sonrası fiyat 1 TL'den ne kadar yüksekse kesinlikle bedelliye katılmanız gerekir. Katılmak istemiyorsanız da rüçhan kuponunu süresi içinde satmanız gerekir. Yoksa bunun ikisini de yapmazsanız bölünme oranı kadar paranız yok olur. Sonra da mağduriyetinizi anlatmak için çareler ararsınız ama nafile olur.

Site sayfamızın üst kısmında arama satırı var. Oraya bedelli, bedelli sermaye artışı yazarsanız, konu hakkında çok sayıda soru ve cevabı karşınıza çıkar. Böylece detaylı bilgi edinmiş olursunuz.

Diğer bir detay ise, bedelli artışlarda ek parası olmayan yatırımcılar ille de dışarıdan para bulup getirmek zorunda değildir. Elindeki eski hisselerin de bir kısmını satarak bedelli için kaynak yaratabilirler. İşte aracı kurum ile çalışıyor olsanız tüm bu anlattıklarımı sizlere müşteri temsilcileriniz de anlatabilir. Ama bankalardaki mobil uygulamalarla işlem  yapanlar bu sorularının cevaplarını bulamazlar.

Çok sayıda kişiden sürelerini geçirdikleri halde bedel parası yatırmadıkları için, rüçhan hakkından yararlanamadıkları ve paralarının o oranda azaldığı şikayetleri alıyorum. O nedenle bu uyarılarımı yapmak gereği hissediyorum. Çünkü bu mağduriyetlerin nedeni bilgi eksikliğidir.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_