Çin'in de ABD'ye aynı karşılığı verip %34 ek vergi ve bir dizi yaptırım kararları alması sonrası, ABD Başkanı Trump daha sertleşrek bir rest daha çekti! Trump, Eğer Çin açıkladığı tarifeleri geri çekmezse, 9 Nisan tarihinden itibaren Çin ürünlerine ek %50 vergi daha getireceğini ilan etti. Ama Trump'ın bu tarife restine Çin de aynı şekilde karşılık verileceğini açıkladı. Anlaşılan o ki, fillerin bu kavgasında ezilen çimler olmaya devam edecek! Apple iki günde 630 Milyar Dolar'ın üzerinde değer kaybederken, ABD'nin önemli şirketlerinin borsa değerinde iki gün içinde toplam 5 Trilyon Dolar'ın üzerinde değer kaybı yaşanmış durumda! Bu durum biraz daha süreecek olursa, Çin'de üretim yapan ABD'li şirketlerden üretim durdurma kararları duyabiliriz.

Tarifeler ilk açıklandığında da dediğim gibi, öncesinde Rahip Bronson ve İran-Rusya S400 yaptırımları nedeniyle neredeyse tek başımıza ABD'nin tarife gazabına uğramışken, Trump'ın 185 ülkeye karşı açıkladığı tarifeler bizim için açıklanan %10 ek tarifenin çok üstünde olunca, Türkiye için ciddi bir ihracat avantajı ortaya çıktı. Hatta İtalya, Portekiz, Vietnam, Çin gibi tedarikçi üretim yapan şirketler Türkiye'nin kendilerinden düşük kalan tarifelerini kullanıp batıya erişmek için yatırımlarını Türkiye'ye kaydırabilirler. Bu durum Türkiye için çok önemli bir fırsat. Ama tabii Trump bu tarife oranlarında ne kadar ısrarlı olur onu bilemem. Kısa süre sonra oranları geri çekmeye kalkacak olursa, bu beklentim olumsuz etkilenir. Lakin çu an için çok ciddi bir yatırım çekme potansiyeline sahibiz. Aynı şekilde yıllardır ek tarifeler ve CAATSA yaptırımları yüzünden ABD'ye ihracatta diğer ülkelere karşı rekabette geri kalan şirketlerimize şu an büyük bir rekabet avantajı doğmuş durumda.

Trump Netanyahu'nun Yüzüne Karşı Türkiye ve Erdoğan'ı Övdü!
Netanyahu'nun Suriye'de Türkiye'ye karşı destek arayışına gittiği Trump, Türkiye ve Erdoğan'ı övdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile çok iyi bir ilişkisi olduğunu, Türkiye'nin Suriye'de çok güçlü olduğunu ve Türkiye'ye karşı hassas davranılması gerektiğini, İsrail'in de Türkiye ile ilikilerinin iyi olması gerektiğini söyledi. Şimdiye kadar her konuda sorunsuz çok iyi çalıştık dedi. Bu ziyaret sonrası Netanyahu da, Türkiye ile çatışmadan kaçınmak istiyoruz şeklinde açıklamalar yaptı. Ama nedense Trump bir konuda hala aynı açıklamayı yapması bana ilginç geliyor.! Türkler'in 2 Bin yıldır Suriye'de savaştığını ve bu toprakları istediğini söyleyen Trump, sonunda Suriye'yi aldılar demesi çok ilginç geliyor bana! Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ''Suriye'yi sen aldın, ben almadım, belki benimdir'' şeklinde geçen bir konuşmayı da anlatması çok ilginç.

Her neyse, şu an için ABD ile ilişkilerimiz Trump'ın yaklaşımları, açıkladığı düşük oranlı ek tarifeler sayesinde gayet iyi. Bunun devamında F35, F16 satışı, CAATSA yaptırımlarının kalkması ve Halkbank Davasının düşmesi gibi gelişmeler yaşarsak ilişkiler tam zirve yapar. Böyle bir tablo Türkiye'ye çok yarayacağı gibi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın siyaseten de elini çok güçlendirmiş olur.

Ama tabii her şey toz pembe de değil. Bu gelişmelerin arasında gözden kaçan bir gelişme var! Üç Türki Cumhuriyet Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan AB'nin kendilerine yatırım vaadi karşılığında Güney Kıbrıs Rum Kesimini Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanıdı ve büyükelçi atadılar. Böylece KKTC'yi yok saydılar. Ama kimse bundan bahsetmiyor. Yani ABD ve AB ile ilişkilerimiz iyiye gidiyor derken, diğer tarafta başka bir şeyleri mi veriyoruz anlamış değilim! AB zaten üyesi olan Yunanistan'ın yanında durmaya devam ediyor ama bakalım ABD, Mavi Vatan, Ege-Akdeniz su altı kaynaklar konusunda Türkiye'nin hakları konusunda nasıl davranacak göreceğiz.

Neyse, yeniden piyasalara dönelim. Dün Trump'ın tarifeleri Çin hariç diğer tüm ülkeler için 90 gün erteleyeceği yönünde bir basın haberi bir anda borsaları eksiden kurtarıp, artıya geçirmişti. Ama sonra haber Beyaz Saray tarafından yalanlanınca kayıplar yeniden sertleşti. Ama BIST kayıplarını telafi edip artı kapatmayı başarmıştı. Şimdi de AB'nin tarifeleri karşılıklı sıfırlamak yönünde görüşmeler yaptığı yönünde haberler dolanıyor. Ne kadar gerçek bilmiyorum. Son durumda viop %1 seviyesinin üstünde artı bir açılışla güne başladı. AB borsaları dünü büyük kayıplarla kapatmışlardı. ABD borsalarında ise sonrasında yaşanan sert kayıpların bir kısmı telafi edilip, şu an için artı fiyatlamalar yaşandığını görüyorum. Eğer 9 Nisan'da Çin'e ek %50 vergi daha gelecek olursa, borsalar yine sert kayıplar yaşayabilir. Ama tarifelerin ertelenmesi, düşürülmesi veya kalkması gibi kararlar halinde yaşanan kayıpların hızla geri alındığının da görüleceğini söyleyebilirim. 

Eğer ülke olarak içine girdiğimiz yargı ve siyaset gerilimlerini düşürebilirsek yeniden pozitif bir sürece girebiliriz. Ama 19 Mart'tan itibaren yaşanan yargı kararları ve kayyum açıklamaları sonrası yabancı satışları halen sürüyor. Geçen hafta da yabancılardan 650 Milyon Dolar civarı hisse satışı yaşanmış. Eğer kendi kendimizi engellemez, kendi önümüze kendimiz set çekmezsek, ABD'nin tarife sürecinden çok karlı çıkabiliriz. 

İşte bu gelişmelerin risk ve belirsizlikleri nedeniyle ek düşüş riskleri de olduğu gibi, bir anda toparlanma imkanı da söz konusu. Bu nedenle ben BIST'in düşüşlerini bir fırsat olarak görüyorum. Açık öngörülerim belli. Bu düşüşlerde ilgili öngörüleri gördüğü alt seviyelerden beni beklemeden almayı tercih edebilirsiniz. Ben olası yeni yargı ya da siyasi gerilim riskleri yüzünden izlemede duruyorum. Nasılsa çok sayıda açık öngörüm var. 

Gelişmelere göre paylaşımlarım sürecektir. Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_