Aslında Ekim'de zirve yapan BIST sonrası, teknik olarak bir düzeltme beklediğimi ve BIST'in 6700-6500 seviyelerine doğru düzeltme yapabileceğini, bu olursa gayet sağlıklı bir hareket olacağını yazmıştım. Yazılarımı takip edenler hatırlayacaktır. Lakin 7297 seviyesinden borsayı çevirdiler. İşte sorun da tam burada! Olması gereken düzeltmeler zamanında olmayıp, piyasayı yüksek tutmak için birileri ya da Varlık Fonu piyasaya müdahale edince, bu durum suni oluyor. Çünkü bunu yapmak için bazen bankaları, bazen holdingler, ulaştırma, enerji, demirçelik, çimento, gıda gibi sektörleri alıyor ya da yüksek tutuyorlar. Bu esnada ise diğer birçok hissede realizasyonlar yaşanıyor. Ama bu durum birkaç kez düzeltmenin olması gereken seviyenin üstünde gerçekleşmesi halinde, sonrasındaki realizasyonlarda da aynısı olur, daha düşürmezler herhalde dediğinizde, bu sefer düşünce herkesin, hatta tedbirli olanların bile hissede yakalanmasına neden oluyorlar.

Şu anda da bunu yaşıyoruz. Düşüşü aslında teknik olarak 6700-6500 seviyelerine kadar çok önceden beklememize rağmen, ama buna suni müdahalelerle izin verilmemesi nedeniyle endeksin seviyesine göre hisse bazlı düşüşlerin oranı çok daha yüksek olmuş durumda. 

Filistin savaşı ek bir satış gelmesine neden olmuşken, üstüne yargıda yaşanan ani gerilim de yeni bir satış sebebi oldu. Bunlar yaşanırken bir tarafta artmaya devam eden faizler nedeniyle alternatif yatırım alanı olarak yükselen mevduat faizi ve borsadaki kredi faizi artışları sürdü. Özellikle kredi faizinin çok artması, düşüşe yakalanan yüksek kredi kullanıcılarının beklenmedik ani düşüşler esnasında, kredileri karşılığında zorunlu olarak ellerinde ne varsa satmaları, ya da sattırılmalarına neden oluyor.

İşte bunlar yaşanırken, aynı şekilde devam eden halka arzlarda %100-%150-%200 ve hatta daha üstündeki arz sonrası yükselişler yaşayan hisseler çözüldükten sonra, belli bir düşüşün devamında bu hisseleri blok alıp yeniden yukarı götürmek isteyen manipülatif hareketler başarılı olmayınca ciddi bir bozulma da bu nedenle yaşanıyor! Ellerindeki blok hisseler hızla düşmeye başlayınca, taban taban düşen hisselerini satamayanlar, mecburen yine diğer hisselerde satışa kalkıyorlar. Bunun bir benzeri de gübre fabrikalarında yaşandığı söyleniyor. Kredili yüksek hisse taşıyan bir spekülatörün, gübre fabrikaları hissesinde arka arkaya altı taban yaşanması nedeniyle, diğer hisselerinin kredileri karşılığında satıldığı söyleniyor. Ters yakalanan bir spekülatörden gelen satışlar bile BIST'i böyle düşürüyorsa, siz ne kadar sığ bir borsa olduğumuzu anlayın.

En son geçen haftaya kadar satıklarını daha sonra alan, aldıklarını satan robot işlemleri yapan bank of abd, cuma günü 2 Milyar TL satış fazlası ile haftayı kapatıp, dün de christmas tatili bahanesi ile robotlarını hiç çalıştırmayınca, zaten cuma öncesindeki satışları da olan kurum piyasaya ciddi bir mal satmış oldu. Dün bunu taşıyamayan piyasa, manipülatörlerle ilgili bazı söylentilerin de etkisi ile iki haftadır uyarısını yaptığım 7520 desteğini kırıp, sert kayıplar yaşadı.

Gelişmeleri ve yaşananları aklıma gelenler ve geliş şekline göre izah etmeye çalıştım. Sığ piyasada hemen hemen tüm hisseler devre kestiler. Hatta az daha endeks bile devre kesecekti. Ben bu düşüşlerin hisse bazlı yansımalarını gereğinden fazla buluyorum. Bu nedenle, full hissede olanların yapacağı bir şey yok. Ortamın düzelmesini bekleyecekler. Ama nakitte olanlar bu düşüşlerde hisselerdeki ekstra kayıpları düştükçe alım fırsatı olarak kullanmaları doğru olur görüşündeyim. ''İyi de, alıyoruz düşmeye devam ediyor'' diyebilirsiniz. Ama zaten bunun olacağını, seçim riskinin bitmesine kadar sıkışan bir piyasa yaşayabileceğimizi söylüyorduk. Böyle bir ortamda hisselerde nokta dip bulmak mümkün olmaz. Zaman ve paranın parite kayıplarına mecburen katlanacağız. Benzer çok krizi ve düşüşü sonrasında atlattık. Bugünler de geçecektir. Ama maalesef şu an bu gelişmeleri yaşıyoruz.

Bugün bank of robotları çalışır ve alıma geçerse piyasada sert yükselişleri de yaşayabiliriz. Ama zaten piyasa satışları karşılayamazken, bank of robotları açılır ama yine satış ağırlıklı çalışırsa, o zaman BIST'de olası düşüş desteklerine doğru düşüşün devamı gelebilir. Bu düşüşlerde işlem hacmi neredeyse 1/3'e düştüğü için, hacimsiz düşüş çok daha hızlı ve iki yöne doğru ani hareket değişimleri de o denli fazla olabiliyor.

Bugün döneriz, ya da düşmeye devam ederiz diyemiyorum. Ama düşüşlerde bilanço beklentilerine göre iskontosu daha da artan hisselerde düştükçe alım yapmaya devam etmek doğru olur diyorum. Sadece düşüşlerde panik yapmamak, bir süre düşen ve artan maliyetlerle taşımak zorunda kalmayı göze almak gerekir diye uyarıyorum. Endeks ve hisseler zirve yapıp, birçok hisse kapanan öngörüler sonrasında yükselişe devam ederken yükselişleri neden kaçırıyoruz diye düşünenler, o günlerde yaşanan ekstra yükselişlerin karşılığı olmadığı için bu yükselişlerde öngörü vermediğimi yazdığımı hatırlarsınız. Bir süredir yaşanan düşüşler ne demek istediğimin çok daha iyi anlaşılması için çok önemli bir tecrübe oluyor hepimize. Günü gelecek yine zirveler görüldüğünde, manipülatif olarak zirvelerin üstüne sürüklenen hisse hareketleri yeniden başladığında bu tecrübeleri hiç unutmayın derim!

NOT: Teknik paylaşımlarımdan gece geç saatlere kadar çalıştığımı görebilirsiniz. Bu nedenle beklenti yazım gecikti. Olası düşüşlerde yeni öngörüler yapmaya devam edebilirim.

Hepinize sağlık ve bol kazanç diliyorum.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_