Dün gece 00:20 civarı evdeydik. O yüzden duş, valizlerimizi boşaltma falan geç yattık. Sabah da kedi köpeklerimizi besleme derken ekran başına az önce oturdum. Kısa bir yazı olacak.

Cuma ve dünkü kapanışlar BIST için kötü olmuş. Önceki yazılarımda uyardığım 4980 desteğinin altında bir kapanış olmuş. Bugün ABD ve AB tarafında sanki işler yatışıyor gibi. Dow j. dün 31657 seviyelerine düşmüşken, şu an 32467 civarında işlem görüyor. Likidite konusunda bankaları destekleyecekler yönünde açıklamalar yapılmış sanırım. Şimdi gözler ABD FED'in faiz kararında olacak. Benim görüşüm belli. Ben enflasyon öncelikli bir mesele diye görüp faiz artışını 50 baz puan yapabilirler diye düşünüyorum. En iyimser oran ise 25 baz puanlık artış olabilir. Bugün ABD borsalarındaki toparlanma BIST'in de pozitif tepkisine neden olabilir.

Ancak, BIST için çok farklı bir uyarı yapmıştım size. Ben asıl o konuda risk görüyorum! 9/03/2023 tarihli ''Piyasalar Seçim İstiyor!'' başlıklı yazımın içeriğini lütfen bir kez daha okuyunuz. Benim piyasalardan negatif ayrışma riski gördüğüm bir endişem var. Kısaca tekrar edersem; sonuçta 21 yıllık bir iktidar seçime giriyor. Eğer kaybetme riski çok yüksek hissedilirse, olası bir iktidar değişiminden kendilerine göre farklı nedenlerle endişe duyanlar varsa, sadece borsa değil, her alanda satış yapıp piyasadan çıkmak, nakite dönmek, hatta nakitlerini bile kendine göre farklı güvence altına almak için transfer yapmak isteyebilir. 

Sonuçta uluslararası iktisat normlarının çok dışında kararlar aldık. Özerk olması gereken birçok kurum özerkliğine aykırı tavırlar sergiliyorlar. Başlarında bürokrat ya da kayyum olan borsa işlem gören şirketler de var. İktidar değişimi olursa, bu kurum ve şirketlerin başlarındaki bürokratlar, kayyum, yöneticiler tümden değişecektir. Acaba sonrasında yapılacak tespitler ve incelemelerde rakamlar şu an bildiklerimiz gibi mi çıkacak, yoksa çok farklı tablolar mı göreceğiz? Eğer iş adamı, bürokrat, siyasi, normal vatandaş, haksız zenginlikler edinenler olduysa, bu varlıkları borsada birçok hissede de yer aldıysa, olası bir iktidar değişiminden endişe ediyorlarsa satıp çıkmak isteyebilirler diye düşünüyorum. Mart başındaki uyarılarım da bu maksatla yapılmıştı. Bu sesli bir düşünce. Gerçekten olup olmadığı ise ancak, hukuki incelemeler ve tespitlerle yapılabilir. 

Diğer taraftan muhalefet Varlık Fonu lav edilecek deniyor. Bu ne demek, Varlık Fonunun aldığı hisselerde satışlar söz konusu olabilir demek. Tüm bunlar borsadaki ana satış nedeni olabilir. Yani tamam ABD'de bankacılık krizi şu an dünya için çok önemli ama, bizde daha üstünde bir satış yaşanıyor. Bunun nedenlerini tespit etmeye çalışıyorum.

İktidar da sandıktan çıksa, mevcut faiz kur politikaları ile devam edilmesini zor görüyorum. Enflasyon  kontrol edilmeden düşürülen fazilerin neye neden olduğunu gördünüz. Bu politikarlarda değişim şart. Diğer bir uyarım; eğer iktidar değişirse KKM uygulaması da son bulacaktır. KKM'de 85 Milyar Dolar karşılığı bir TL toplanmış durumda. Bu paraların sahipleri kur garantisi olduğu için TL'ye dönmüş durumdalar. Eğer KKM sona erecek denirse, KKM'den çıkacak paraların önemli bir kısmı yeniden kendisine dövizi adres seçecektir. Bunun karşılığı kurlarda yeni artış ve enflasyonda yeniden sıçrama olur. Bunu engellemek için yapılacak olası bir yüksek faiz artışı da, ekonomide bir çok alanda sert daralmalar yaratır. Kredi kullanan özellikle inşaat sektörü olmak üzere ciddi kriz ve riskler yaratır. 

Anlayacağınız, biriken yanlışların faturası bir şekilde kesilecek. Açıkçası Varlık Fonunun BIST'i desteklemek için yapacağı açıklanan alımları bile doğru bulmuyorum. Bu alımları kullanarak ellerindeki hisseleri Varlık Fonuna satıp çıkmak isteyenlerin ekmeğine yağ sürülmüş olur.

Peki yatırımcı olarak ne yapacağız? Şunu herkesin bilmesi lazım. Hisselerinize güveniyorsanız, bu anlattıklarım paralelinde yaşanacak olası kriz ve riskler halinde en iyi ve sağlam olan hisseler bile, çok farklı nedenlerle düşüşler yaşayabilirler. Ama sonrasında ederleri neyse o fiyatları fazlası ile göreceklerdir. Lakin artık seçim sonuçlarını beklemek durumunda kalacağımızı hepiniz göze almalısınız. 

O, bu, şu hisse neden düştü sorularının hisseye özel bir nedenden olmamış olabileceğini bilmenizi isterim. Yukarıda yazdığım nedenlerden de düşüşler yaşanmış olabilir. Sabredenler bu sıkıntılardan yine çıkacaklar. 
Ama endeks eğer dikkat çektiğim destek seviyesini kıracak olursa, teknik olarak bir anda derinleşen satışlar görebiliriz.

Bu nedenle bu riskler varken, BIST desteğinde diye yoğun yeni alımlar yapmayı düşünmüyorum. Ara ara hisse alım öngörülerim olacak ama yukarıdaki endişelerin içinde ne derecek bu kararı alırım bilemiyorum. Hisseleriniz yeterki bilanço oarak sağlam olsun. Düşseler de, sonra bunlar telafi olur. Ama maliyetli beklemek zorunda kalabilirsiniz.

Anlayacağınız üzere bir çok banka, holding, sanayi şirketi hisselerinin eder fiylatları bilanço gerçeklerine göre yukarı revize edilseler dahi, yukarıda izat etmeye çalıştığım olası endişeler nedeniyle düşüşler yaşayabilirler. Bu onların ederlerinin düşük olduğunu göstermez. Satışların çok farklı nedenlerle yapılıyor olabileceğini bilmenizi isterim. Düşüşlerde sakin ve kademeli alımları yapıp, sonrasında beklemekten başka çare yok. 

Peki seçime kadar her hisse aynı şekilde ve daha da çok düşer mi? Bu sorunun cevabını sanırım kimse veremez. Hisse özelinde bir anda yükselenleri görebiliriz. Bazılarının teknik destekleri çalışır. Bazılarının ise çalışmaz. Birileri ellerindeki hisseleri satmak zorunda ise, destek falan görmez gözü. Ama bir başkaları da almak istiyorsa, ilgili hisseye satmak için tır dayasanız, tamamını da alacak birileri çıkabilir. Bu alıcı geri alım yapan şirketine güvenen ortaklar da olabilir, artık bu fiyata bu hisse de olmaz diyen ama Türkiye'den uzak durudan yabancı fonlar da olabilir. 

Kısacası endişeler kesin değil, olası düşüncelerdir. Bu nedenle arada sert düşüşler bir anda artıya dönebilir. Sonra aynı şekilde yeniden bir anda eksiye dönebilir. Her şekilde satmak isteyecek kişiler ya da fonlar ne kadar çoktur bunu bilemeyiz. Birilerinin satışlarına kredili yakalananlar da, kredi zorunlulukları yüzünden satmak zorunda kaldıkları için de ek satışlar olabilir.

Anlayacağınız çok çetin zor bir seçim sürecine giriyoruz. Sandıkların açılmasından önce ve sonrası, açıldıktan sonra kazanacak olan aday kimse ona göre de çok farklı gelişmeler yaşanacak olduğu için, aldığınız hisselerde karları gördüğünüzde bu dönem biraz daha realizasyonlara önem vermek doğru olabilir.

Tüm yazdığım bu riskler nedeniyle, eğer BIST destek kırıyorsa ki, şu an öyle duruyor. Yeni öngörü yapmak için izlemeye çekilmeyi düşünüyorum. Çünkü ederlerle ilgisi olmayan bir satış dalgası yaşanacak olursa, ekstra düşük fiyatlar görülebilir. Ama diğer taraftan bazı hisselerin bir anda tavan olduğunu da görebiliriz. Yani alımları olası ederlerine göre yaptığınızı bilmeniz lazım. Yoksa bu ortamda teknik falan çalışmayabilir.

Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_