Bugün tarihin en kapsamlı borç yapılandırması için kabine toplanıyor. Hemen söyleyeyim, vergi, sgk prim, borç, okul, hapis cezaları dahil getirilen aflar çok hassas konulardır. Belki çok uzun aralıklarda istisna olarak yapılabilir ama bizim ülkemizdeki gibi bu işi sürekli yapmak yanlıştır. Sorumluluklarını zamanında yapanları cezalandırmış olursunuz. Bu afları 40 yıldır hep gördük. Sadece bu değil, önceki iktidarlar da çok kez uyguladılar. 

Ben adil bulmuyorum. Etik görmüyorum. Çalışanların zaten maaşlarından otomatik tüm kesintiler yapılıyor. Mevcut sitemi 12 yıl önce kurduğumda kazançların vergilendirilmesi için şahıs işletmesi kurmuştum. O günden beri de hiç aksatmadan gününde tüm ödemelerimi yapma alışkanlığım var. Hatta ssk ve bağkurlular SGK çatısında birleştiler prim yatırmada dikkat edilecek bir durum yok dendiği için, çalışma süremin sadece son 3,5 yılından bir iki ay fazlasını bağkurlu olduğum için bağkurdan emekli olacaksınız dendiğinden, yeniden ssk'dan emekli olabilmek adına bir o kadar daha ssk çalışanı olarak fazladan prim ödedim. Sonradan ise bagkur prim affı çıktı. Ödemeyenlerin borçları affedildi. Peki benim gibi fazladan ödeyenler bu durumda cezalandırılmış olmuyor mu? Bırakın erken emekli olmayı, yaş, süre her biri fazlası ile varken, son 3,5 yıldan az fazlası(tüm bağkurlu sürem sadece o kadarken) bağkurdan emekli olursunuz dedikleri için, yeniden SSK emeklisi olabilmek adına bir o kadar süre daha çalışıp ek prim yatırmış oldum. Tabii hak ettiğim halde almadığım emekli maaş kayıplarım da ayrı. Çalışma hayatının daha fazlası hangi alanda ise oradan emekli olursunuz dense bu sorunlar yaşanmazdı. Hala bu konuda bu düzenleme yapılmış değil. 

Kişi birine tecavüz etmiş, öldürmüş, sakat bırakmış. Sayısız cinayet, yaralama, hırsızlık, dolandırıcılık suçu var. Bir babanın-annenin masum evladının canına kast etmiş. Bir yavrunun babasını-annesini hiç uğruna öldürmüş. Bir bakıyorsunuz kader mahkumları diye çıkartılan aflarlarla ömür boyu olan, ya da çok daha uzun olan cezalarına rağmen belkide cezasının 1/3 kadar sürelerde serbest kalmalarına neden oluyor. Sonra ise bu kişilerin yeni suçlarla yeniden tutuklandıklarını görüyoruz. Af nedeni kader mahkumlarının affedilmesi oluyor. Peki canlarını aldıkları insanların, canlarını yaktıkları kişilerin mağduriyetleri ne olacak? Kafayı çekip ulu orta etrafa ateş ederken, camdan bakan bir evladın kıydıkları canın acısını yaşayan anne-babanın mağduriyeti geri gelmiş olacak mı?

Neyse, bu konu çok hassas. Bazen bazı konularda olabilir. Ama ben bu şekilde süreklilik kazandırılan aflara karşıyım. Uzungöl, Karadeniz kıyıları, Ege, Akdeniz, Trakya, kısacası ülkenin her köşesinde imar afları ile imarsız yerler affa giriyor. İnsanlar boğazın en değerli imarsız hazine yerleri dahil adete üstüne çöküp, gecekondu, lüks konut vs. kaçak yapılaşma yapıyorlar. Sonra bu imar afları çıkıyor. İmar olmayan yerlerde kaz çiftliği, hayvancılık, balık üretimi, tarım yapacağım diye alınmış izinler patlamış durumda. Ama sonra bir bakıyorsunuz ki, başvuruda denen şeylerin hiç birisi yapılmamış. Tam tersi imar rantı için yapılaşmalar oluşmuş. Ne kadar adil bu durum? Bu iktidar değil, tüm iktidarların başvurduğu bir uygulama bence. 

Enflasyonun %100'leri geçtiği bir dönemde ödenmesi gereken vergi ve borçlarını ödemeyenlerin, bu paraları mal, mülk, döviz, faizde tutarak ödeyenlere göre elde edecekleri avantajları düşünün. Afla ceza ve faizler siliniyor. Ana parayı tahsil ediyoruz diyorlar. Ama o ana paralar 3-5 yıl ödenmeyince zaten katlanan gelirler yaratmış oluyor ödemeyene. Bu durumda vatandaşta vergi, borç ahlakı kalır mı? Afların hangi hallerde olabileceği anayasaya konup, bunun dışında af yapılamayacağı kesinleşmeli. Ki, insanlar vatandaşlıktan ve kişisel borçlarından doğan yükümlülüklerini zamanında ödeme alışkanlığını edinsinler. 

Ama vergi ahlakı sadece bu konuda aranmamalı. Maalesef çok ciddi gelir elde eden bir çok sektörde alınan ücretlerin faturası bile kesilmiyor. Kaç doktor, psikolog, psikiyatır, kadınların vaz geçemediği estetikçileri tahsil ettikleri ücretlerin faturasını kesiyor? Sonra bu ödemedikleri vergiler ve haksız kazançlarla evler, arabalar alıyor, yatırımlar yapabiliyorlar. Bunları artık düzenlemek lazım. Herkesten gelirinin vergisi alınsa ülkenin kaynaklarının nasıl katlandığını görürsünüz. Ama ödemezseniz şu kadar cezası var der, lakin bir kaç yılda bir af çıkartırsanız cezanın inandırıcılığı ya da korkusu olur mu?

Hazine, tarım alanları talan ediliyor, diğer tarafta sağı, solu, karşısı tapulu yerimiz olan bir yer, üzerinde tek ağaç olmamasına rağmen 60 yıldır hazine ile davalı şekilde tarıma elverişli değil diye biz bir türlü hakkımızı alamazken, etrafındaki tüm hazine alanları imarlaşmış içinde insanlar çıkan afla oturuyorlar. Bu konu aşırı derecede suistimal ediliyor.

Neyse yaralı olduğum alan olduğu için çok uzattım. Seçimler yaklaşıyor. Tüm iktidarların seçimler öncesinde yaptıkları yine yaşanmaya başladı. Borç yapılandırmaları ile üzerinden yükleri kaldırılan insanların yarattığı gedikler, yıllardır sorumluluklarını yerine getiren insanlara daha fazla vergi, daha fazla fiyat artışları ve daha fazla adaletsizlik olarak yansımaya devam edecek. 

BIST için önemli dirençlere çok yakınız. Bu seviyeleri önceki yazılarımda ve DD Tablosunda bulabilirsiniz. Bu hafta kırar mıyız bilemiyorum. Ama seçimler öncesinde kırılıp daha yüksek TL zirvelerinin görülmesini bekliyorum. Ama yıl sonu bilançolar başladığı için, hisse bazlı ayrışmalara odaklanmak daha doğru olur. Bu arada bilanço dönemlerinin risklerini biliyorsunuz. Sürpriz kötü gelen bilançolar fiyatların düşmesine neden olur. Bu dönemde ayrıca dikkatli olmak lazım diyorum.

Hepinize sağlık ve bol kazanç içinde iyi bir hafta dilerim.

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_