2021 yılında politika faizlerinde başlatılan uygulamanın neticeleri sürüyor! Resmi haliyle bile, dünyanın en yüksek enflasyonlarına sahip ülkelerin başındayız. CDS primleri 700'lerin üzerinde devam ediyor. ABD ve AB kendilerine göre %9'lar civarına çıkan tarihi yüksek enflasyonlar nedeniyle faizleri arttırarak, enflasyonu durdurmaya çalışıyorlar. Bunları yaparken de, dünyanın kullandığı rezerv paralara sahipler.
Biz, enflasyon ve politika faizi arasında %66 eksi net faiz uygularken, üretim için bile %80'e dayanmış bir ithalat yapmak zorundayız. Bu ithalatı yaparken de, kendimize ait olmayan dövizleri kullanmak zorundayız. Hal böyle iken, eksi faiz politikasında devam ediyoruz. Bunu yaparken de enflasyonda zirve görüldü diye açıklamalar yapıyoruz. Ama diğer taraftan da, insanlar, şirketler dövize yönelip kurları daha da artırmasın diye, KKM uygulamasını başlattık. Bankalara, şirketlere ellerinde döviz tutmamaları için bir çok zorlama ve müeyyide getiriyoruz.
Peki bu kadar zorlamaya rağmen sonuç ne? Dolar 18.19 TL şu an. Temmuz cari dengesi açıklandı. Geçen yılın aynı ayına göre 4.3 Milyar Dolar olan cari denge açığı, %147 artarak 10.7 Milyar Dolar'a yükselmiş. İhracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıl %79.1 iken, bu yıl ise %63.4'e düşmüş. Tüm bunlara rağmen, devlet sanki geliri bolmuş, ekonomisi tıkırındaymış gibi, 6 Milyon kişiye ait 56 Milyar TL'lik kyk ve icra borçlarından vaz geçti. İyi de, hep af, hep af çıkarsa, borçlarını ve vergisini ödeme alışkanlığı olan kişilerin ne kabahati var? Bu aflar, borç ödeme ahlakını da bozmaz mı? Bir taraftan borçlar affediliyor, diğer taraftan üretime dönük olmayan birçok kamu harcamaları ise son hız devam ediyor.
İyi de şimdi bunları neden yazdım? Yaşadığımız sorunların, gelen zamların, enflasyonun, cari açığın asıl nedeninin halen devam ettirilen hatalı politikalar olduğunun bilinmesi için yazıyorum. İşte tüm bunların yansıması olarak az önce, açıkları, yapılacak harcamaları, bütçedeki gedikleri, cari dengede artmaya devam eden açığı ve daha bir çok gediği kapatmak için yeni zamlar açıklandı. Tam yarın için tekniklere çalışırken, ilan edilen zamları duyunca, rakamları yazmadan evvel, bir kaç kelime sarf etmek istedim.
Şimdi gelelim yeni zamlara!
Konutta elektriğe %20, sanayi elektriğine %50,
Konutlarda kullanılan doğalgaza %20.4, sanayide kullanılan doğalgaza da %50.8 zam yapıldı.
Peki şimdi üretimin içinde en önemli maliyet kaleminden olan elektrik ve doğalgaza bu oranlarda zam yapılırsa, enflasyonda zirve görüldü sözü ne kadar gerçekçidir?
Ne diyelim Allah herkese yardımcı olsun. Ama artık, bu işlerin savunulacak, mazaret sıralanacak hali kalmadı.
Her gün alınan kararlara göre de, borsa şirketlerine nasıl yansır, kim olumlu, kim olumsuz etkilenir diye düşünüp duruyoruz. Ama bu tarz kararların ardı arkası kesilmezse bizlerin yaptığı hesaplar ne kadar sağlıklı olabilir. Son zamlar tüm hane halkını çok zorlayacaktır. Borsa şirketleri açısından ise, yüksek enerji kullanılan demirçelik, cam, seramik, çimento sektörleri olumsuz etkilenmesini beklediğim ilk aklıma gelen sektörler.
Yeni zamlar çalışmamı daha fazla bölmeden, ben kaldığım yerden çalışmaya devam edeyim. Sizlere iyi geceler.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @aydineroglu_