ABD S-400 nedeniyle CAATSA kararları kapsamında aldığı yaptırım kararlarını açıkladı. Savunma Sanayi Kurumu ve kurumun başkanı İsmail Demir ile birlikte diğer üç bürokrat yaptırım listesine dahil edildi. Şu an için beklenen yaptırım listesinin en hafif maddeleri devreye alındı gibi görülüyor. Lakin kimse göz ardı etmesin ki, ilk yaptırım bunlar değil! Kuruluşunda ortak olduğumuz F-35 projesinden dışlandık. Parasını verdiğimiz uçaklarımız teslim edilmedi. F-35 için ürettiğimiz binin üzerindeki parça sayısı 150 civarına düşürüldü ve onların da yapılacağı yer bulununca tümden F-35 için üretim durmuş olacak. Bu yaklaşık 9 Milyar Dolar civarı üretimden kazanç kaybı yaratacak. Sadece bu da değil, ürettiğimiz Atak helikopterlerinin motorunu da vermeyi durdukları için Pakistan'a satışımız darbe yedi.

Kısacası en hafif dediğimiz maddelerle bile aslında ciddi bir darbe vurdular. Ama zaten olacağı buydu! Bir gün ABD yine bunları pat diye yapmaya kalkacaktı. Çünkü böyle bir müttefiklik var mı? Binlerce km ötede yer alan Suriye ve Irak topraklarında Türkiye'nin ve dünyanın terör listesindeki PKK ile Kürt devleti kurmaya kalkan, on binlerce tır silah ve mühimmatı PKK türevi YPG'ye veren de ABD değil mi? Yıllardır aleyhimizdeki Arap ülkeleri ile kumpaslar kuran, 30 yıldır organize şekilde FETÖ yapılanmasını kurgulayan da ABD değil miydi? Kaçan FETÖ liderini topraklarında koruyup, gözeten başka bir ülke mi? Yunanistan'ın sınırlarımızdaki toprağı Dedeağaç'ta askeri üssü kuran ABD değil mi? 

Kısacası ABD'nin zaten niyeti belliydi. Sorun onların bu niyetini yıllardır görmemekte yatıyor. Suriye'de Esad zamanında sınırımızdaki kürt vatandaşlarına kimlik dahi vermeyen bir Suriye varken, şimdi bizim Esad ile ilişkileri kökten yıkmamızdan ötürü, Esad'ın sınırımızda kontrolü kalmadı. Peki kime zararı var? Sınır ötesi müdahale ve asker bulundurmak zorunda kaldığımız için kaç evladımızı şehit verdik. Şimdi terörist dediğimiz PYD'nin lideri Salim Müslüm kaç kez ülkemizde ağırlanmadı mı? İşte zamanında tüm bu kumpasları görmemek ve ABD'nin elinin iyice güçlenmesi sonrası bize bu davranışları yapmaya kalkmasına yol açmakla ne büyük hata yaptığımızı görebildik mi? Umarım görmüşüzdür.

Neyse, sonuçta Türkiye için yeni değil, en iyi müttefiklik methiyelerinin yazıldığı zamanlardan beri hazırlanan bir kumpas planı adım adım uygulamaya alınıyor. Biz şu an bunları en hafif maddeler diye görüyoruz. Ama istenirse bu maddelerle bile çok ağır faturalar kesilebilir. Devamında yönetimi alan Biden, diğer maddeleri de uygulamaya alabilir.

Yani bilmemiz gereken, Türkiye çok önemli bir jeopolitik bölgede olduğu için kendi ayakları üstünde durmayı bilmelidir. Bunun için çok güçlü bir ordu ve savunma sanayi olmazsa olmazdır. Bu konuda zaten yapmamız gerekenleri yapıyoruz. S-400 kararı çok doğrudur. Binlerce km. uzakta olanlar ülkeleri için çıkarlarına aykırı diye bölgesel yaptırım kararları almayı kendilerinde hak görüyorlarsa, burada yaşayan ve kurgulanan planlar ülkesi için risk teşkil eden Türkiye'nin de her türlü tedbiri alma hakkı vardır. Sorun bunları dünyaya anlatamamasıdır. Yıllardır, demokrasi, yargı, hukuk, eğitim, maliye sorunları nedeniyle dışarıya demokrasiden uzaklaşmış ülke görüntüsü verdiğimiz için, iyi ilişkimiz olan ülke kalmadı desek yeridir.

İşte ordu ve savunma sanayi ne kadar hayati önem taşıyorsa, güçlü bir ekonomi, demokrasi, güçler ayrılığı ilkesi, adil bir hukuk düzeni de o kadar önemlidir. Bizi askeri olarak yıkamayacak olanlar gördüğünüz gibi ekonomik olarak her türlü oyunu ve saldırıyı deniyorlar. Eğer yılladır enflasyonu ve üretimi çözmüş olsaydık bunlarla mücadelemiz çok daha kolay olurdu. Bu nedenle her alanda yapısal reformları artık yapmalıyız. En önemli reform ise, devletteki savurganlığın önüne geçmektir. Bunu yapamazsak, diğer reformların anlamı kalmaz.

Zaten bunları yıllardır yazıyoruz. Bilmediğiniz konular değil. Yine detaylara dikkat çekmek istedim.

Sonuç olarak aylardır beklenen yaptırımlar beklediğimiz yerden geldi. O nedenle ben çok da korkulacak bir sorun görmüyorum. Lakin müttefiklik ilişkisine yakışmayan çok yanlış kararlar olarak görüyorum. Hiç bir şekilde de kabul etmiyorum. ABD bu kararlardan en kısa sürede vaz geçmelidir. Türkiye de, yaptırımlar için savunma hakkından vazgeçmemelidir.

Piyasalara nasıl yansıdığını birkaç gündür görüyorsunuz. Genel açıklama sonrası kurdaki tepki yeniden duruldu. BIST TL rekorları kırmaya devam ediyor. Şimdi detayı açıklanınca tablonun tam tersine dönerek çok kötü olmasını beklemiyorum. Ama her yerden teknik bir düzeltme yaşayabiliriz. Benim beklentim, yapısal reform kararlarını da almaya başlarsak, BIST'in kısa zamanda 1.500 ve üstüne gitmesi yönünde. Bunun da olacağını düşünüyorum. Ama düzeltmelerle mi, yoksa düzeltme yapmadan mı ona emin olamıyorum.

Bu arada hisse bazlı ayrışmalarla yine çok güzel kazançlar olmaya devam edecektir. Bu kapsamda öngörülerimi veriyor, revize ediyor ve gerçekleştikçe de kapattığımı görüyorsunuz. Bunlar aynı şekilde sürecektir.

Hepinize sağlık ve bol kazanç dilerim. 

    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_