Trump Yaptırım Yok Mu Dedi?

19.07.2019 09:14
  •  A 

Gördüğünüz gibi, piyasaların pozitif tepkilerinin ana nedeni olarak ABD'nin F-35 kararını askıya almak dışında bir yaptırım kararı almaması olduğu anlaşılıyor. Zaten tam da bunu yazıyordum. Eğer F-35 ile sınırlı bir yaptırım olursa kurlar ve faizler aşağıya, borsa da yukarıya tepkiler verir diyordum. Öyle de oldu ve oluyor zaten. 

Buna bir de FED ile TCMB'nın faiz indirim beklentileri eklenince, bankaların öncülüğünde BİST 101.500 seviyesine dayanmış oldu. Bu yükseliş dalgasının sıralı olarak, 102.500 - 103.700 - 104.248 - 105.000 ve 105.900 diye 105.000 ve üstüne doğru yolu var. Her direnç seviyesi geçildikçe üstündeki sıralı direnç yeni hedefimiz olacaktır.

Peki Trump Başka Yaptırım Yok mu Dedi?
              Bu konu şaibeli. Şimdilik ek yaptırım düşünmüyoruz şeklinde bir açıklama var. Ama normalde yasa olarak aldıkları kararda çok sayıda belirlenen yaptırımlardan en az beş tanesini devreye sokacaklardı. Şimdilik yok da sonra bu yaptırımlar gelebilir mi bilmiyorum. Sonuçta kendin dışında başka bir ülkenin parlamento ve başkan görüşlerini bire bir tahmin edebilmek o kadar da kolay bir iş değil. 

Ama Trump, F-35 kararının bile yanlış ama mecbur kalınan bir karar olduğunu söylüyor. Obama döneminde yapılan yanlışlar nedeniyle S-400'e mecbur kalan müttefik Türkiye'nin parasını verdiği uçak projesinden dışlanmasını doğru bulmuyor. Ama iki sistemin bir arada olmasının sakıncaları nedeniyle de bu kararı aldıklarını dile getirip, çözüm yolları arıyoruz diyor. Şimdi bu söz de önemli! F-35'leri vermenin yolları aranıyorsa ki, bence bunun yolunu bir şekilde bulacaklardır diye düşünüyorum. O zaman bu yaşadığımız gerilimler bir süre sonra tamamen biter. Ama F-35'ler kesinlikle verilmeyecek olursa, ilk anda pozitif tepki ile karşılanan F-35 ile sınırlı yaptırım kararı, devamındaki süreci tetikleyecektir. Ki, bu süreç iki gün evvel paylaştığım yazımda izah ettiğim gibi çok riskli bir gündem taşıyor. 

Türkiye yeni nesil uçakları almak durumundadır. En azından yapıyorum dediği kendi uçağını yeter sayıda semalarına çıkartana kadar bir yerlerden yeni nesil uçak almak durumundadır. Çünkü Türkiye çok riskli bir bölgede yer alıyor. Her tarafı ateş çemberi. Sınırlarındaki Irak, Suriye iç savaş ortamlarına sahip. Müslüman ülkelerde kendisine muhalif çok sayıda ülke var. İçinde yer almak istediği batısında ise, yine kendisini sevmeyen, yıllardır parçalamak isteyen bir çok ülke var. En büyük müttefikimiz ABD'nin bile bence asıl niyeti bu. Irak'ın 1990'dan beri bir savaş içine sokulması, Kürt bölgesinin özerklik alması, sonrasında Suriye'de yaşananlar falan hepsi bir gün sıranın bizde olması riskini yaratacak gelişmelerdir. 

Bunun ötesinde yakın batımızda Yunanistan, İsrail, BAE, Kıbrıs Rum Devleti, İtalya, ABD ortak askeri tatbikat ile, gerekirse S-400'leri nasıl yok edeceklerinin denemesini yaptılar. Fransa'nın bizi ne kadar sevdiğine ise değinmek istemiyorum. İşte bu riskler çevremizde olduğu müddetçe ki, hiç eksik olmayacaktır. Türkiye askeri olarak çok güçlü ve caydırıcı olmak zorundadır. O yüzden de güçlü bir hava filosu şarttır. Eğer yaşlanan ve ömrünü tamamlayan uçak filosunu yenileyemezse, daha çok savunma füzesi olan S-400'ler Türkiye'ye yeterli caydırıcılığı sağlayamaz. 

Bu nedenle de, yakın zaman içinde F-35'ler konusunda ABD geri adım atıp, teslimatları yapacağız, ortaklığımız sürüyor demezse kendi başımızın çaresine bakmak durumunda kalırız. Bu da F-35'ler yerine yeni uçak bakmamız demek olur. Ruslar hemen ''Biz uçak verebiliriz. Hatta hemen SU-35 sevkiyatına başlayabiliriz, SU-57'ler için de ortaklık düşünebiliriz'' dediler. Türkiye bölgenin çok önemli bir ülkesidir. Kimin yanında ise, ona yararı olur. 

Eğer çare olarak batı bloku dışında bir ülkeden uçak alımına gidecek olursak, o zaman bu iş NATO'dan çıkmaya kadar gider. Çünkü savunma füzelerinde ve uçaklarında doğu blokunun savaş sistemlerini kullanan bir ülke batının sistemleri ile entegre olamaz. Bunu doğal olarak NATO da kabul edemez. Ama böyle bir blok değişimine gitmemiz halinde, batılı şimdiki müttefiklerimiz ellerinden gelen tüm zorlukları çıkartacaklardır. 

Kısacası bu bahar havası yalancı bahar olabilir. Sakın bu uyarılarımı göz ardı etmeyin diyorum!!! 

BİST İçin Pozitif Hava Sürüyor!
              Şimdilik FED ve TCMB'dan beklenen faiz indirimleri, Trump'ın yaptırım düşünmüyoruz sözleri ile yükselişe yazımın başında dikkat çektiğim seviyelere doğru devam edebiliriz. Ortam ciddi bir faiz indirimi yapmak için de müsait. Kurlar aşağı baskı yapıyor. Sert bir faiz indirimine hazır olun. Sert derken 300 puan civarı bir indirim yapabiliriz. Buna kurlar ilk anda tepki verse de, sonra yeniden düşmeye başlar. Hem çok fazla düşmesini cari denge açısından da çok tercih etmeyeceğimiz için, olası kur düşüş eğilimine girdikçe yeni faiz indirmimlerine de imkan bulmuş oluruz. 

Ama bu bahar havasının ardından F-35'ler için orta yol bulunmazsa, bu sefer Cumhuriyetçilerin ek yaptırım hazırlıklarında oldukları yönündeki duyumlar duyum olmaktan çıkıp bir anda karşımıza ek yaptırım kararları olarak gelebilir. Kendi başına F-35 kararı bile sonrası için ilişkileri bozmaya yetecek bir gelişme iken, buna bir de ek yaptırımlar dahil olursa ikili ilişkilerimiz oldukça kötü bir sürece girmeye başlar.

FED Faiz İndirim Kararı Tuhaf!
              Aslında ABD ekonomisi böyle bir indirimi gerektirecek şekilde kötü değil. Bir çok alanda işler iyiye gidiyorken, olası yavaşlamayı peşinen göğüslemek için bu indirimlerin Trump baskısı ile konuşulduğu görüşündeyim. Yani bir bakarsanız FED önümüzdeki toplantıyı pas geçer. Ya da 25 baz puan ve altında bir oran ile yetinebilir.

Neyse, şimdilik gelişmeler lehimize. Borsa tarafında olumlu bir açılış ile güne başlayabiliriz.

Hepinize iyi bir hafta sonu dilerim. 


    Saygılarımla
    Aydın Eroğlu
     Stratejist
   Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_


  • 18.07.2019
    09:18

    Evet uzun zamandır gündemi yoran S-400 - F-35 konusunda yeni bir süreç başladı. ABD Türkiye'yi F-35 projesinden çıkarttı. Gerçi henüz bu konu da net değil. Tam çıkartıldı mı, yoksa F-35 ortaklığı askıya mı alındı o kısım biraz karışık. Sanırım kısa... Devamı »

  • 17.07.2019
    09:41

    Dünya doğu ve batı bloku olarak iki önemli güç arasında paylaşılmış durumda. Biz batı blokunda NATO'nun en önemli askeri güçlerinden biriyiz. S-400'ler konusunda olası ABD yaptırımları tüm dengeleri bozabilecek sonuçlar doğurur! ABD Sert... Devamı »

  • 16.07.2019
    09:11

    S-400'ler gelmeye başladı. Yakın vadeli en büyük riskimiz olarak gösterdiğimiz S-400'ler gelmeye başlayınca her cepheden baskılar da başlamış oldu. ABD kongresinden yaptırımların uygulanacağı açıklamaları var. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ''kanunlarımız S-400&#... Devamı »

  • 12.07.2019
    09:34

    ABD Dış İşleri Bakanlığı yetkilileri, ABD Parlamentosu Türkiye S-400'leri teslim aldığında kapsamlı yaptırımlara muhatap olacak diyor. AB Akdeniz ile ilgili Türkiye'yi sondajlarını durdur yoksa bir takım yaptırımlar yaparım diyor. Bu kapsamda çarşamba günü büy... Devamı »

  • 11.07.2019
    09:46

    BİST 96.485 seviyesinde bulunan ilk gap boşluğunu kapattı. Bir altında 94.022'de başka bir gap boşluğu daha var. Ama bunun yanı sıra dört gün önceki düşüş esnasında yukarıda oluşan 99.635 seviyesinde de bir gap boşluğu var. Açıkçası TCMB başkan değişimi son... Devamı »